Universiteit Utrecht bezit verreweg de meeste grond op De Uithof

11 november, 10:21 • 3 minuten leestijd

Utrecht - Wie is er de baas in de Utrechtse Universiteitswijk De Uithof, oftewel het Utrecht Science Park? Is dat Universiteit Utrecht, de provincie of toch de gemeente Utrecht. Wij zoeken het voor je uit en presenteren de resultaten in zeven afzonderlijke artikelen. In dit artikel lees je alles over de grondposities, oftewel welke partijen bezitten de grond op De Uithof. 

Wie is de baas op De Uithof? In het hoofdartikel leggen we dat uit. Dat lees je hier.

Volgens het kadaster bezit de Universiteit 239 hectare aan grond. Waarschijnlijk is dit getal nog groter, want het kadaster heeft niet de grond meegeteld die wel in bezit is van de UU, maar die ze in erfpacht hebben uitgegeven. Een deel van de grond van de UU bevindt zich niet op De Uithof maar ligt deels in gebieden rond De Uithof. Het totale gebied van De Uithof, inclusief aangrenzende aaneengesloten gebieden, en inclusief de snelwegen A27 en A28 betreft zo'n 490 hectare. De UU bezit dus de helft van de grond.

De Universiteit Utrecht is in 1636 opgericht en kent zijn oorsprong in het centrum van de stad. Het academiegebouw ligt nog altijd op het Domplein. De Universiteit breidde uit en nam steeds meer gebouwen in de stad in gebruik. Zo lag de faculteit Diergeneeskunde in de wijk Buiten Wittevrouwen bij de Biltstraat. En de medische faculteit zat in het Stads- en Academisch Ziekenhuis Utrecht aan de Catharijnesingel.

In de jaren 50 bleek al dat de UU niet te handhaven was in de oude stad. Het bestuur van de Universiteit wilde zich vestigen in het Oosten van de stad, een gebied dat tot dan toe vooral agrarisch was. In 1958 zagen de eerste plannen het levenslicht. De faculteit Diergeneeskunde was één van de eersten die verhuisde. In 1989 sloot het AZU haar deuren in het centrum van de stad en ging verder als UMCU op De Uithof. Steeds meer instellingen sloten zich aan op De Uithof, zoals het Militair Hospitaal en de Hogeschool Utrecht. Ook onderzoeksinstellingen en bedrijven willen vandaag de dag graag een plekje in de Universiteitswijk, zoals het RIVM dat binnenkort naar De Uithof verhuist.

De Johannapolder in 1939 © Het Utrechts Archief (uitsnede)

De belangrijkste andere grootgrondbezitter op De Uithof is de Staat. Maar dat beeld vertekent, want dan gaat het met name om de snelwegen (A27 en A28) rond het gebied. Die behoren officieel tot de universiteitswijk en beslaan zo'n 86 hectare. De staat heeft daarnaast met het Rijksvastgoedbedrijf en Defensie nog eens 5 hectare. De gemeente komt op de derde plaats met 37 hectare. Dat zijn vooral wegen, fietspaden en dergelijke. Maar niet alle wegen en fietspaden zijn van de gemeente, daarover in een artikel over de zin en onzin van bordjes Verboden Toegang op De Uithof.

Lees hier meer over de zin en onzin van bordjes op De Uithof

Staatsbosbeheer en het Utrechts Landschap maken volgens het kadaster de top-5 van grootgrondbezitters vol, maar dat zijn gebieden die buiten de bebouwing van De Uithof liggen, doordat een klein deel van die grond binnen de wijkgrenzen van De Uithof valt telt het kadaster die grond mee. Als je deze twee natuurbeheerders buiten beschouwing laat is het UMC Utrecht de vierde in de ranglijst.

Tekst loopt door na het kaartje

In de top-20 staat één commercieel bedrijf, zuivelgigant Danone bezit een halve hectare. En verder vinden we in die top-20 onder andere nog twee woningcorporaties, de provincie Utrecht en het Ronald McDonald Huis. Op De Uithof zijn 41 particulieren die samen 14 hectare aan grond bezitten. Maar daarover geeft het kadaster geen informatie.

Wat opvalt is dat in veel gevallen de erfgrens dwars over openbaar gebied loopt, midden over een stoep bijvoorbeeld. Maar ook wegen en doorgaande fietspaden liggen deels op de grond van de gemeente en deels op die van de UU. Het bepalen van grondposities lijkt eenvoudig, maar gedeeld bezit, uitgegeven erfpacht, en een verschillende eigenaren van grond en opstallen, maakt die puzzel lastig.