Waarheen op het Nederlands Film Festival? Regisseur Jean van de Velde geeft tips
Utrecht - Op het Nederlands Film Festival (NFF) in Utrecht zijn vanaf vandaag acht dagen lang maar liefst 247 films en documentaires te zien. Letterlijk teveel om op te noemen, maar wat springt er dit jaar dan uit? Een paar tips van de Utrechtse regisseur Jean van de Velde: "De genomineerde films zijn sowieso een tip om te kijken."
De films die genomineerd zijn voor een Gouden Kalf zijn nu nog niet bekend, maar zondagmiddag verschijnt er vanzelf een lijst op de website van het NFF. Twee andere inkoppers zijn de openingsfilm Sweet Dreams en de afsluitende film Zomervacht. In die laatste film zit de elfjarige Brian een broeierige zomer lang opgescheept met de zorg voor zijn verstandelijk en lichamelijk beperkte broer Lucien, in een decor van oude caravans en roestige autowrakken. Sweet Dreams is ook broeierig, maar dan op een afgelegen Indonesische suikerplantage, in de nadagen van het Nederlandse kolonialisme. "Wat ik daarvan zag, is heel erg de moeite waard."
De Dans van Natasja
Bovenaan het lijstje van Jean van der Velde staat de nieuwste film van lokale held Jos Stelling. In De Dans van Natasja gaan een verbitterde ex-ballerina en een dakloze jongeman op zoek naar haar verleden, in haar oma's Oost-Europese datsja, ver weg van de bewoonde wereld. Tijdens die zoektocht raken ze zelf alleen ook steeds verder de weg kwijt. "Een hele mooie zwart-witfilm voor cinemaliefhebbers. Geen spektakelfilm, maar wel een poëtische mooie film." Wat dat betreft is het een 'echte Stelling", denkt Van de Velde. "Een film waarin je mooie beelden ziet en die op een bepaalde manier wel ontroert."
Weemoed & wildernis
Van documentairemaker Digna Sinke zijn meerdere films te zien, omdat zij de oeuvreprijs het Gouden Kalf voor Filmcultuur krijgt uitgereikt. Maar als hij er eentje moet kiezen, dan gaat Van de Velde zonder twijfel voor Weemoed & wildernis, een filmisch verslag van de verwildering van het Zuid-Hollandse eiland Tiengemeten. Daar werd landbouwgrond teruggeven aan de natuur en we zien de laatste twee boeren, hun vervallen boerderijen, de komst van de graafmachines en het doorsteken van de dijken. Dat allemaal in een weids landschap met kaarsrechte wegen en uiteraard veel water. "Als je van het Nederlandse landschap houdt, is dat zeker de moeite waard."
The President's Daughter & the Richest Freeborn Lady
In deze documentaire van Mildred Roethof is er een hoofdrol voor schrijver Cynthia McLeod, van onder andere Hoe duur was de suiker. Een film over Suriname, slavernij én de eerste zwarte vrouwelijke miljonair Elisabeth Samson (1715-1771). McLeod heeft zich als doel gesteld haar bijzondere verhaal nog een keer goed voor het voetlicht te brengen en dat doet ze volgens Van de Velde "buitengewoon energiek, ook al is ze inmiddels in de tachtig". Een film met eigenzinnige opvattingen over zwart-wit, Suriname en Nederland, zegt Van de Velde. "Een aanrader."
Mag ik je aanraken?
De Nederlandse film had lang de naam dat er altijd seks in moest, koste wat kost. Maar wat betekende dat eigenlijk voor de acteurs en actrices? Regisseur Tamar van den Dop, die zelf ook actrice is, stelde de soms ongemakkelijke vraag aan meerdere collega's. Hoe kijken ze nu na MeToo terug op intieme scenes? Een interessant inkijkje, zegt Van de Velde, die vertelt dat regisseurs het vroeger het vaak een beetje op hun beloop lieten en vervolgens keken hoever acteurs en actrices wilden gaan. "En er zijn natuurlijk altijd wel eens mensen die een grens overgaan." Zelf had hij er niet zoveel mee, met explicietere seksscènes. "Dat is toch een ander genre."
Alles is animatie
Moordlustige kabouters, een burenruzie op het balkon en onheilspellende toekomstvisies: je komt het volgens het NFF allemaal tegen bij het animatieprogramma maandag in Kinepolis. Van de Velde is ook fan. "De Nederlandse animatie-industrie is buitengewoon goed en booming. We hebben in Utrecht bijvoorbeeld Job, Joris en Marieke, maar ook de HKU levert hele goede mensen af. Het is heel boeiend om daar een 'staalkaart' van op het filmfestival te zien." Lang hoeft dat trouwens allemaal niet te duren. De films met titels als Hideous Henk en Balcony Cacophony duren gemiddeld een paar minuten. De langste duurt een half uur, de kortste 2 minuten.
Over het niveau van de films is Jean van de Velde redelijk te spreken, maar hij mist een beetje de tussencategorie. "Er zijn hele mooie arthousefilms gemaakt, maar op de een of andere manier is de Nederlandse filmwereld er niet in geslaagd het publiek erbij te betrekken. Je hebt de toegankelijke romcoms én prachtige maar soms ingewikkelde arthousefilms en daartussen zit weinig. Je hebt kroketten en frikandellen én Michelinsterren, geen gewone maaltijden"
Festivaldirecteur Silvia van der Heiden is het daar uiteraard niet mee eens. Ze wijst bijvoorbeeld naar de film Zomervacht én het festivalthema 'In het diepe': "Er is genoeg te doen. Ik zou voorstellen: probeer het eens."
Jos Stelling over de dans van Natasja
