Boswachter: 'Bloeiende heide ziet er fantastisch uit, maar kan wel wat variatie gebruiken'

Zwaan: "De paars bloeiende heide ziet er fantastisch uit, maar dat betekent niet dat het ecologisch gezien heel goed gaat met de heide. De heideplanten bloeien maar heel kort en dan is er nectar beschikbaar voor allerlei soorten insecten en dat is weer goed voor reptielen en vogels." Maar een mooi gevarieerd heidelandschap is niet alleen paars, zegt Zwaan. "Je hoort er ook andere bloemen, planten, grassen en dergelijke te vinden. We zien vaak dat het heidelandschap alleen maar uit heide bestaat en niet meer uit andere soorten die ook zo belangrijk zijn."

Een van de problemen, is volgens Zwaan, dat de heide verzuurd is geraakt door stikstofneerslag. Daardoor zijn in de loop der tijd veel plantensoorten verdwenen. De boswachters van Staatsbosbeheer werken er dan ook hard aan om de heide meer divers te maken. "We doen dat bijvoorbeeld met kleinschalige ingrepen, zoals klepelen, maaien en plaggen. We zijn op een aantal plekken op de heide wat akkertjes aan het aanleggen om wat extra planten zoals de jeneverbes en andere soorten die thuishoren in een heidelandschap aan te planten."

Zwaan zegt het eigenlijk liever grootschaliger te willen doen, maar daar zijn op het moment de middelen niet voor. "We willen ook niet meteen alles overhoop halen. Dat is ook niet goed. Je moet het gefaseerd doen. Kleine stapjes en door middel van die ingrepen die we doen, zien we dat de heide daar direct van profiteert."

Volgens de boswachter heeft de heide dit jaar ook geprofiteerd van de redelijk koele zomer. "Het is qua weer een hele goede zomer geweest, met behoorlijk wat vocht en daarna weer volop zon. Dat zorgt ervoor dat de heide uitbundig gaat bloeien, aldus Zwaan. "Andere jaren hebben we veel last gehad van hitte en droogte. Je zag toen dat de heide die volop in de zon lag, verbrandde. Een mooi voorbeeld daarvan was de volledig verbrande heide op de zuidelijk gelegen taluds langs de A28 tussen Amersfoort en Utrecht en dat is dit jaar zeker niet zo."

"Wat je op die verbrande plekken kunt doen is de heide heel voorzichtig maaien en afvoeren", vervolgt Zwaan. "Maar heide heeft ook een voordeel. Het zaad dat op de grond valt blijft heel lang goed en als het niet heel erg is verbrand, kan het na jaren weer ontkiemen. Je moet alleen wel voorkomen dat door stikstof andere planten op de open plekken gaan woekeren en dat het bijvoorbeeld helemaal vergrast. Normaal gesproken hoef je heide niet meteen terug te zaaien."