De vakantie zit erop: hoe komen kinderen veilig op school?

Na de zomervakantie druppelen de kinderen de komende dagen weer de scholen binnen. En niet alleen naar school gaan is weer even wennen, maar ook het reizen ernaartoe. Rond deze tijd vinden er vaak meer ongelukken plaats onder fietsende scholieren, ziet VVN. In de weken na de zomervakantie vallen er onder kinderen van 11 en 12 jaar bijna twee keer zoveel slachtoffers als in de andere maanden. Kinderen die een nieuwe route fietsen of die voor het eerst zelfstandig naar school gaan zouden extra kwetsbaar zijn.

Wanneer kinderen een moeilijke oversteek moeten maken, is dat voor ouders een extra punt van zorg. Een voorbeeld daarvan is de kruising van de N401 bij Spengen. Daar raasde het verkeer tot voor kort met tachtig kilometer per uur langs, en dat noemden bewoners levensgevaarlijk. "Voor het langsrazende verkeer is het niet duidelijk of daar mensen lopen. Ik liet mijn kinderen niet alleen oversteken, en als ik er bij was, was het nog eng", vertelt bewoonster Marlous Scherpenzeel.

Om het verkeer een stukje veiliger te maken gaat de campagne 'Onze scholen zijn weer begonnen' van start. Deze moet scholieren, ouders en automobilisten helpen om de balans op de weg in de nieuwe situatie terug te vinden. De campagne roept automobilisten op om hun snelheid aan te passen. "Snelheid is het grootste probleem als het gaat om verkeersveiligheid", licht Rob Stomphorst, woordvoerder van de VVN, toe. Nóg beter is het om schoolzones te mijden, aldus de verkeersorganisatie.

Ouders die hun kind(eren) naar school brengen zouden dat lopend of met de fiets moeten doen. "Die scholen zitten niet voor niets in de woonwijk. De afstand van school naar huis is gemiddeld nog geen twee kilometer. Dat is haalbaar." Toch zijn veel ouders niet uit de auto te krijgen, ziet Stomphorst: "Je kinderen zijn maar één keer klein. Hoe mooi zou het zijn om iets eerder op te staan en even de tijd te nemen om naar school te lopen of fietsen?" Het is een stukje noodzakelijke verkeersopvoeding, vindt de woordvoerder. "Zo oefenen ze en worden ze betere verkeersdeelnemers. Van gebracht worden leren ze niets."

Sommige gemeenten zijn alle opstoppingen rondom scholen zat en sluiten bijvoorbeeld straten af. "Dat is wel een rigoureuze manier en niet voor iedereen prettig." Andere mogelijke oplossingen zijn bijvoorbeeld een kiss and ride strook waar ouders niet te lang mogen blijven staan, of een schoolzone met een adviessnelheid van vijftien kilometer per uur creëren.

Maar soms geeft een verkeerspunt bewoners zo'n onveilig gevoel dat zij willen dat de provincie of gemeente ingrijpt, zoals op de N401 bij Spengen. Scherpenzeel zette zich met een werkgroep in voor het aanpassen van het punt. "Wij vroegen aan het provinciebestuur om de situatie veiliger te maken."

Het was Mieke Hoek, Statenlid bij 50Plus, die eind 2021 een motie indiende voor het aanpassen van de weg. Die werd unaniem aangenomen. Een paar weken geleden legde de provincie drempels neer en verlaagde de maximumsnelheid naar zestig kilometer per uur. Hoek is blij voor de inwoners van het buurtschap. "Maar ik vind wel dat het lang heeft geduurd, bijna twee jaar."

Bewoonster Scherpenzeel en de Wegwijzer, de nabijgelegen school, zijn inderdaad opgelucht dat de weg is aangepast. "Het is een behoorlijke vooruitgang, maar ik vraag mij wel af of dit voldoende is", licht basisschooldirecteur Barend van Benthem toe. Hij vindt dat de drempels dicht op de kruising liggen waardoor weggebruikers te weinig tijd hebben om zich er op aan te passen. Scherpenzeel noemt de snelheidsborden, die volgens haar te dicht bij de kruising geplaatst zijn. De provincie Utrecht was niet in de gelegenheid te reageren op de vraag waarom de aanpassingen op deze manier zijn gedaan.

Burgers die zich zorgen maken over een bepaald verkeerspunt – in de buurt van een school of elders – kunnen aankloppen bij Veilig Verkeer Nederland, benadrukt Stomphorst. De organisatie maakt dan in overleg een adviesrapport waarmee de burger naar de wegbeheerder kan stappen. "Als individuele burger kom je nauwelijks aan bod, maar met een advies van ons word je voor vol aangezien en gaat de gemeente of provincie wel bewegen."

De kinderen die ondertussen in de schoolbanken zitten kunnen deze week ook zomaar een vraag over verkeersveiligheid voorgeschoteld krijgen. De VVN biedt een gratis set verkeersvragen aan, die de verkeerskennis van basisschoolleerlingen opfrist. Een kleuter krijgt bijvoorbeeld de vraag om voor te doen hoe je veilig oversteekt. Bovenbouwkinderen breken hun hoofd over vragen als: welke voertuigen ken je met een dode hoek? Of: Wanneer ben je onzichtbaar in het verkeer en hoe kun je dat voorkomen?" Stomphorst: "Zo houden ze de hele week de aandacht op het thema verkeer en verkeersveiligheid."

Regio Midden begint deze week als eerste met het schooljaar. In de provincie Utrecht vormen de gemeente Eemnes en Abcoude een uitzondering; die horen bij Noord en daar hebben ze nog twee weken langer vrij. In de regio Zuid gaan ze volgende week weer naar school, vanaf 28 augustus.

Basisscholen in onze vakantieregio beginnen in de regel vandaag allemaal met de eerste schooldag. Middelbare scholieren hebben soms nog een dag of twee dagen vrij, voordat ze deze week ook echt weer aan de lessen beginnen.