Ratten en krijsende meeuwen drijven Utrechters tot wanhoop: ‘Overweeg te verhuizen’
Utrecht - Helemaal gek worden ze van de ratten- en meeuwenoverlast in hun wijk: Justine Biesot en Loes Looman wonen allebei op de Leidsekade in de Utrechtse wijk Lombok en hebben er dagelijks mee te maken. Volgens de bewoners komt het ongedierte af op afval dat in de buurt wordt gedumpt. Hoewel de gemeente probeert de ratten te bestrijden en afval regelmatig wordt opgeruimd, heeft dat volgens de bewoners nog niet genoeg resultaat. Ze willen een structurele oplossing.
Biesot en Looman wonen allebei vlakbij een parkeerplaats aan de kade, waar ook afvalcontainers staan. Toen Justine zes jaar geleden in haar woning trok, waren er al ratten en meeuwen te zien. Maar volgens haar loopt het sinds vorig jaar - net na de coronacrisis - pas echt de spuigaten uit. "Gisteren stonden bij de afvalcontainers weer twee blauwe zakken en een pot met olie. 's Ochtends komen de meeuwen om het op te pikken, en die maken een herrie! Dat begint al om een uur of vijf, zes in de ochtend." Ook ratten komen op de troep af. "Er liggen wel vallen, maar de ratten zijn te dik. Ze passen er niet in of gaan er niet in – ze zijn te slim."
Dat de ratten niet onder de indruk zijn van de bestrijdingspogingen, bevestigt Loes. "De ratten lopen een paar meter bij de voordeur langs. Ze lopen in de vallen, maar die gebruiken ze als huisje. Ze lopen er zo weer uit." En ook bij haar in huis verstoren meeuwen de nachtrust. "Ik woon hier met zeven studenten, en slaap zelf achter. Maar degene die vooraan slapen worden 's morgens echt wakker van die meeuwen."
Afval is inderdaad een grote trekpleister voor ratten en meeuwen, zegt ongediertebestrijder Richard Piké, die voor bestrijdingsdienst Van der Velden in Utrecht werkt. "Er is een permanent voedselaanbod en dat trekt meeuwen en ratten aan. Met bestrijding kun je de populatie wel wat in toom houden en ervoor zorgen dat het niet gigantisch uit de hand loopt. Maar zolang er afval op straat ligt, ga je het met bestrijding absoluut niet winnen. Ratten verspreiden zich razendsnel, twee ratten zijn er na een jaar zeshonderd, want ze krijgen iedere zes weken jongen."
Het probleem speelt niet alleen in Utrecht; alle grote steden hebben last van ratten, zegt Piké. "Met name oude steden met een hoop grachten en kanaaltjes zoals Utrecht, want dat werkt niet mee. Gemeentes zouden wel alerter op straatvuil kunnen zijn. Als zo'n ondergrondse vol zit gaan mensen het ernaast zetten – dat moet je niet doen, maar gebeurt wel. Je moet mensen opvoeden. En gemeenten kunnen het vuil wat vaker ophalen als zo'n probleem telkens terugkeert."
De tekst gaat hieronder verder.
De gemeente Utrecht laat weten bekend te zijn met de overlast, onder andere aan de Leidsekade. "Plaagdieren als gevolg van afval dat verkeerd wordt aangeboden of gedumpt is een grote ergernis voor bewoners, ondernemers en bezoekers van onze stad."
Utrecht neemt verschillende maatregelen om het probleem te lijf te gaan. "We vegen dagelijks, ruimen afval op (ook op basis van meldingen) stimuleren bewoners en bedrijven waar we kunnen om netjes met hun afval om te gaan en hebben een voederverbod in de hele stad, dat helpt bij het verminderen van beschikbaar voedsel voor ratten."
Ook pakt de gemeente de populatie aan. "We hebben een flink aantal ratten weggevangen en verschillende vallen staan. Verder kijken we met overlast altijd naar plekken waar de ratten kunnen wonen/schuilen en of we die aan kunnen pakken, bijvoorbeeld in kelders. Ook het riool checken we, dat is rond Westplein al goed dicht." Binnenkort wordt ook een deel van het Westplein aangepakt. "Bij de herindeling houden we rekening met de rattenoverlast."
Maar: "Ondanks alle inzet blijft de overlast." Wethouder Susanne Schilderman doet daarom een oproep aan inwoners. "Laat uw afval niet naast de container staan. En ziet u een zak staan? Meld het, dan komen wij het oplossen!"
Puin ruimen
Het probleem ligt volgens Loes en Justine voornamelijk bij de horeca in de Kanaalstraat en de Damstraat. Justine: "Zij dumpen 's avonds hun afval daar. Ik zie mensen komen met handschoentjes aan, dus neem aan dat ze uit een restaurant komen. Daardoor zitten de vuilnisbakken vol en vast – de vuilniszakken die ze erin stoppen zijn te groot."
Eerder werd wel geprobeerd dat tegen te gaan: een tijdje moesten bewoners hun vuilnis met een pasje weggooien, zodat niet-bevoegden er geen gebruik van konden maken. "Maar dan gooien ze de zakken ernaast, dus dat had ook geen zin", zegt Justine.
Volgens de bewoonster wordt er daarnaast ook afval gedumpt door voorbijgangers. Loes: "Ze halen iets in de Damstraat en rijden hier langs in de auto, gooien hun afval uit het raam en rijden weer door." Bij Justine zitten er geregeld mensen in de portiek. "Ze gaan er zitten eten en laten allemaal troep achter. Ook in mijn fietsmand wordt allemaal troep gegooid. Iedere dag ben ik puin aan het ruimen. Dan liggen er allemaal kippenbotjes voor de deur, pistachenoten, lege zakjes, bakjes met saus. Ik snap gewoon niet dat je iets gaat eten en het afval dan op de grond gooit."
Zolang er afval op straat ligt ga je het met het bestrijden van ratten niet winnen
Melden
Utrecht ruimt afval wel op, ziet ook Justine. "Iedere ochtend komt er een straatveger, en de gemeente haalt het vuil wel op, maar niet elke dag. Als de containers weer vol zitten moet je weer een melding maken." Dat deed de Utrechtse al heel vaak. Een melding dat de container vol zit wordt nog wel opgepakt, maar over haar klacht over het structurele probleem krijgt ze geen reactie, zegt ze. Ook Loes diende recent een klacht in, waarop geen respons kwam. "Wel merk ik dat ze 's ochtends dan wat beter komen opruimen, maar het werkt gewoon niet."
Het is dweilen met de kraan open, zegt Justine. "De gemeente zou camera's moeten ophangen zodat je ziet wie dat vuil gooit. Of zet handhavers neer en geef fikse boetes. Je betaalt toch ook belasting om ervoor te zorgen dat het netjes blijft?"
Camera's ophangen of extra handhavers inzetten staat niet op de planning, laat een woordvoerder van de gemeente weten. Wel wil de gemeente in gesprek met ondernemers in de directe omgeving. "Dit om te kijken hoe zij hun afval beter kunnen aanbieden." Dat is volgens de gemeente niet eerder gebeurd, omdat de horeca "nog niet als enige of eerste veroorzaker in beeld was". Een woordvoerder laat weten dat de verhalen van bewoners bij RTV Utrecht aanleiding zijn om nu alsnog met de horeca in gesprek te gaan. "Waar ruimte is voor verbetering pakken we die mogelijkheid graag aan."
Voor de bewoners is het hopen dat dit effect heeft, want ze zijn er goed klaar mee. "Het is altijd vies", zegt Loes. Voor Justine is de grens eigenlijk al bereikt: "Misschien moet ik maar ergens anders gaan wonen."
