Tramheld Rinke Terpstra krijgt postuum Erepenning: 'Een voorbeeld van opoffering, moed en trouw'
Utrecht - Rinke Terpstra, één van de vier dodelijke slachtoffers van de tramaanslag in 2019, krijgt postuum de zilveren Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon van de gemeente Utrecht. Burgemeester Sharon Dijksma reikt de onderscheiding uit aan de nabestaanden vanwege de heldendaden van hun geliefde. "We willen niet vergeten wie hij was. En wat hij heeft gedaan", zegt de burgemeester bij de uitreiking.
De penning is te vergelijken met de Militaire Willemsorde, maar is tegenstelling tot die onderscheiding voor dappere burgers.
Gökmen T. stapte op 18 maart 2019 om iets na half 11 S'ochtends in bij de tramhalte op het 24 Oktoberplein. Hij opende vrijwel meteen het vuur. Terpstra, die zich in het voorste gedeelte van de tram bevond, trok aan de noodrem. Hierdoor konden 7 medepassagiers die in het achterste deel van de tram zaten, de situatie ontvluchten.
De ‘Eerepenning voor Mensclievend Hulpbetoon’ werd in 1822 ingesteld door koning Willem I. De onderscheiding wordt verleend aan ‘hen die een menslievende daad hebben verricht die de kenmerken draagt van moed, beleid en zelfopoffering’.
De penning wordt vooral uitgereikt aan mensen die anderen redden. In eerste instantie waren dat vooral reddingen op zee. Sinds de opkomst van spoor- en wegvervoer wordt de onderscheiding ook uitgereikt na reddingsacties bij ongelukken met treinen, trams en auto's. De penning wordt ook verleend voor heldendaden tijdens overvallen of aanslagen.
De penning kent drie categorieën: goud, zilver en brons. Terpstra krijgt dus de zilveren.
Terpstra werd ondertussen tweemaal beschoten, maar wist de kogels met zijn laptoptas af te weren. Hij bleef koel en schopte met een medepassagier het raam uit één van de deuren van het voorste tramstel. Via het ontstane gat konden vijf van de aanwezigen de tram verlaten. Hij liet zijn medepassagiers voorgaan en sprong als laatste uit de tram.
De schutter richtte daarna zijn pistool nog op de vluchtende passagiers. Daarbij werd Terpstra door één kogel dodelijk getroffen. "Rinke had altijd een engeltje op zijn schouder. Behalve op die fatale ochtend, vier jaar en honderd-en-vier dagen geleden", zegt Dijksma.
'Onvoorstelbaar moedig'
"Zijn dappere optreden is voor mij, voor ons, voor onze samenleving een voorbeeld van opoffering, moed en trouw", vervolgt de burgemeester. "Dapperheid is iets wat je niet kunt aanleren. Dapperheid is niet te koop. Dapper gedrag is pas zichtbaar in een onverwachte en levensbedreigende situatie. Een situatie waarin iemand boven zichzelf en anderen uitstijgt. Dit was zo’n situatie. en het optreden van Rinke daarin is onvoorstelbaar moedig."
Volgens de burgemeester had het incident zonder het ingrijpen van Rinke veel erger kunnen aflopen. "We kunnen gerust stellen dat door zijn toedoen 13 van zijn 15 medepassagiers uit de tram konden vluchten en daardoor de aanslag overleefden."
Terpstra werkte bij ProRail als spoorbeheerder en was onder meer ook trainer bij voetbalclub DESTO. Hij werd 49 jaar.
"Wij vinden het een heel mooi gebaar, en ook zeer terecht", zegt Bauke Terpstra, de broer van Rinke, tegen de Volkskrant over de uitreiking van de penning. ‘Mijn broer dacht altijd eerst aan andere mensen, en dan pas aan zichzelf.’
Gökmen T. werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf.
