150 jaar Hindostaans-Surinaamse geschiedenis, dankzij Radj Ramcharan kan heel Utrecht daarvan leren

Radj Ramcharan schuift twee visitekaartjes toe: een voor zijn 'gewone' werk voor Stichting Lezen en Schrijven en een voor zijn rol als secretaris bij stichting Asha, een vrijwilligersorganisatie van Surinaamse Hindostanen in de gemeente Utrecht. "Zo kan je mijn naam zeker goed spellen."

Hij heeft weinig vragen of aanmoediging nodig: Ramcharan vertelt uit zichzelf, graag en veel. In buurtcentrum De Oase aan de Cartesiusweg in Zuilen heeft stichting Asha al veertig jaar lang een vaste plek. In het hoofdkantoor prijken ingelijste krantenartikelen en vrijwilligersprijzen aan de wand, net als een grote verkiezingsposter van het CDA. "Ik ben lid van het CDA, inderdaad een christelijke partij", zegt Ramcharan. Hokjes bestaan voor hem niet. "Je begint misschien in een hokje, maar daarna breek je die open."

"Hier een cadeau", zegt Ramcharan, terwijl hij een dik boek met de titel Geschiedenis van Hindostanen, 1873 – 2015 aangeeft. "Boeken zijn zo ontzettend van belang. Kijk nou hoe mooi", zegt hij, terwijl hij door een kinderboek over de slavernij bladert.

Die boeken zijn nodig om de geschiedenis levend te houden, vindt hij. Niet voor niets heeft stichting Asha de bibliotheek uitgekozen om stil te staan bij de geschiedenis van Hindostaanse-Surinamers in Utrecht. "Tijdens de reis over drie continenten is er een mooie bagage aan kunst, cultuur en literatuur meegereisd. Die boeken schenken we aan de directeur van de bibliotheek", vertelt Ramcharan.

In de bibliotheek aan de Neude is een ruimte ingericht met boeken over de Hindostaans-Surinaamse geschiedenis. Het is deze maand precies 150 jaar geleden dat Indiase contractarbeiders uit India naar Suriname werden gehaald om na afschaffing van de slavernij op de plantages te werken. Voor en na de onafhankelijkheid van Suriname zijn veel nazaten vertrokken naar Nederland. De meeste Hindostaans-Surinamers vestigden zich in Den Haag, maar ook in Utrecht settelden er veel.

Ook Ramcharan werd door zijn ouders naar Nederland gestuurd, om te studeren. Op 17-jarige leeftijd belandde hij samen met zijn broer in een flatje op de Marshalllaan in Kanaleneiland. "Zat ik ineens driehoog. We zeiden altijd: we gaan terug. Maar Utrecht is ons stadsie geworden. Ik ben dankbaar voor alles hier."

Al pratend trekt hij folders en flyers tevoorschijn. "We organiseren bij Asha van alles: van huiswerkbegeleiding tot bingo-avonden en van sollicitatielessen tot gespreksavonden over orgaandonatie. Geen onderwerp is onbespreekbaar."

Sterker nog: de enige remedie tegen polarisatie is in gesprek blijven, is zijn heilige overtuiging. "Ik wil mensen laten zien dat we meer overeenkomsten hebben dan verschillen. En als er wel verschillen zijn, práát daar dan over."

Zoals Zwarte Piet bijvoorbeeld, om maar een heet hangijzer te noemen. Of de excuses van de regering over het slavernijverleden. "Soms vragen mensen zich af waarom dat nodig is. Maar kijk nou eens naar de ontwikkeling die we hebben ondergaan. Ik waardeer het zo erg dat onze minister-president het heeft gedurfd om excuses aan te bieden. En dat hij zijn mening heeft veranderd over Zwarte Piet. Kijk, je mag het oneens zijn over dingen. Maar je kan ook naar elkaar luisteren en concluderen dat je iets fout had. Er is altijd een kans om je mening te veranderen."

Het is de belangrijkste les voor de volgende generatie, zegt Ramcharan. "We leren onze kinderen: als je iets fout hebt gedaan, zeg je sorry. En vervolgens kun je kijken naar hoe je het de volgende keer beter kan doen."