In beroep tegen je verkeersboete? De rechtbank kijkt er volgend jaar pas naar
Utrecht - Wie in beroep gaat tegen zijn verkeersboete komt onderaan de stapel bij rechtbank Midden-Nederland terecht. Vanwege personeelstekort zijn er simpelweg te weinig rechters om zich over deze zaken te buigen. Ook beroepszaken die gaan over de onroerendezaakbelasting zullen langer blijven liggen door het personeelstekort, bevestigt de rechtbank na een bericht van NRC.
Vooral de zogenoemde Mulderzaken zullen door de beslissing later behandeld worden. Onder de wet Mulder vallen alle lichtere verkeersovertredingen, zoals het vasthouden van de telefoon en snelheidsovertredingen die niet hoog genoeg zijn voor de inname van het rijbewijs. Wie het niet eens is met de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM), kán naar de rechter stappen. Maar door het personeelstekort moet je in deze regio in veel gevallen wachten tot in ieder geval 2024.
'Niet goed uit te leggen'
"Dat is vooral voor mijn cliënten zeer vervelend en iets wat je niet goed kan uitleggen", vindt advocaat Jan Visscher van Amersfoortse praktijk SERV Advocaten. Hij behandelt op dit moment twee zaken waarin snelheidsovertredingen het lijdend voorwerp zijn. "In beide gevallen ontving ik een brief van de rechtbank. In het vroegste geval kunnen beide beroepszaken pas in 2024 behandeld worden - zo was de boodschap."
De brief
De brief die Visscher van rechtbank Midden-Nederland kreeg, luidt als volgt: "Uw beroepsschrift is door de rechtbank nog niet inhoudelijk behandeld. De rechtbank behandelt beroepschriften op volgorde van ontvangst, maar heeft meer doorgezonden beroepsschriften ontvangen dan dit jaar behandeld kunnen worden.
U moet er daarom rekening mee houden dat niet alle ingediende zaken in 2023 afgehandeld kunnen worden. Mogelijk wordt de zaak in 2024 behandeld. Uiteraard zal de rechtbank alles in staat stellen om uw zaak zo spoedig mogelijk te behandelen."
Visscher noemt het "een opvallende brief". Dergelijke mededelingen vanuit de rechtbank worden namelijk niet op deze manier gecommuniceerd. "We zijn inmiddels een paar maanden verder dan het moment dat het beroep werd ingediend. Gebruikelijk is dat je dan een oproep afwacht. Maar in dit geval kreeg ik een expliciete aankondiging van uitstel. Dat is bijzonder."
Keuzes maken
De rechtbank zegt simpelweg niet anders te kunnen. Vanwege de krapte moeten er keuzes worden gemaakt. "We hebben ervoor gekozen om bij bepaalde zaken de achterstand zo min mogelijk op te laten lopen", laat een woordvoerder weten. "Bijvoorbeeld bij familiezaken rondom kinderen en strafzaken met slachtoffers. De keerzijde is dat op andere plekken daardoor minder zaken gedaan kunnen worden."
En dus besloot de rechtbank dat WOZ- en Mulderzaken minder prioriteit krijgen. "In deze zaken is de maatschappelijke impact volgens ons het kleinst", zegt de woordvoerder. De vertraging bij WOZ-zaken valt volgens de rechtbank nu nog mee. Maar bij de verkeersovertredingen neemt de wachttijd steeds verder toe.
OM vindt situatie zorgelijk
Het besluit van de rechtbank stuit niet alleen bij advocaten op weerstand. Ook het OM is niet blij. "Zorgelijk", noemt een woordvoerder van het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie de situatie zelfs. "En het is zeker ook vervelend. Wij liggen op koers met het insturen van een aantal zaken, maar het is aan de rechtbank om die in te plannen. Daar hebben wij verder weinig inspraak op. Al lijkt uitstel in dit geval geen afstel. Dat de behandelingen op een gegeven moment starten, blijft zeker de intentie."
Mensen vragen zich steeds vaker af wat voor zooitje de rechtspraak is
Het OM ziet dat, door het in blijven sturen van zaken, de voorraad daarvan alleen maar blijft oplopen. Zeker nu het gros daarvan pas veel later voorkomt. Van de 11.000 zogenaamde Mulderzaken, zaken voor lichte verkeersovertredingen, die voor 2023 voorgesteld waren, kan de rechtbank Midden-Nederland slechts de helft (5500) behandelen.
"We bespreken regelmatig de voortgang, maar in verband met het capaciteitstekort bij de rechtbank Midden-Nederland staat het realiseren van die behandelingen onder druk", geeft het OM aan. "We zijn dan ook met de rechtbank in gesprek hoe zij dit tij hopen te keren waardoor de werkvoorraden weer zullen verminderen. Dat de rechtbank zich genoodzaakt ziet keuzes te maken welke zaken zij op zitting wil behandelen vinden wij een zorgelijke ontwikkeling voor de rechtshandhaving en pijnlijk voor alle betrokkenen."
Ook advocaat Jan Visscher deelt die opvatting. De situatie is volgens hem schadelijk voor het imago van de rechtbank. "Mensen vragen zich steeds vaker af wat voor zooitje de rechtspraak is", zegt hij.
'Op zoek naar oplossingen'
De rechtbank geeft aan dat er inderdaad gesprekken met het OM worden gevoerd. "We hebben een afspraak met het OM over hoeveel zaken ze op jaarbasis bij ons kwijt kunnen. Het klopt dat ze gewoon zaken blijven insturen. We zijn op zoek naar oplossingen, want iedereen is ervan doordrongen dat deze zaken gewoon behandeld moeten worden. Het liefst zo snel mogelijk", zegt een woordvoerder.
Werkdruk al jaren een groot probleem
De werkdruk in de rechtspraak is al jaren onderwerp van gesprek. Het is ook niet de eerste keer dat de focus op rechtbank Midden-Nederland ligt. In de zomer van 2020 startte het met avondzittingen, om zo de achterstand die opgelopen was door de uitbraak van het coronavirus in te halen. Het ging ook hier met name om politierechterzittingen waarop verkeersovertredingen werden behandeld.
Begin 2023 berichtte het NRC over de kwaliteit van de rechtspraak. Die zou door complexere zaken, wetgeving en te weinig rechters achteruitgaan. Om diezelfde reden, dreigden honderden rechters en officieren van justitie in maart zelfs tijdelijk het werk neer te leggen.
En inmiddels zijn er ook een paar oplossingen in zicht. "We kijken bijvoorbeeld naar het clusteren van zaken. Dan worden vergelijkbare zaken tegelijk behandeld in plaats van iedere zaak apart. Daarnaast maken we het werkproces efficiënter en vragen we aan de procespartijen alle stukken ruim voordat de zaak op zitting komt in te dienen, zodat op de zitting de zaak echt kan worden afgedaan. Ook zijn we doorlopend bezig met het werven van meer personeel om alle werkzaamheden uit te kunnen voeren."
Voor wie er nu geen vertrouwen meer in heeft dat zijn beroep nog wordt behandeld, heeft de rechtbank geruststellende woorden. "Van uitstel komt zeker geen afstel. Alle zaken die bij ons zijn aangebracht gaan we behandelen."
Hard hoofd
Maar dat kan dus wel een oefening in geduld worden. Advocaat Visscher heeft er dan ook een hard hoofd in dat hij volgend jaar met zijn twee zaken daadwerkelijk in de rechtbank staat. "Met een doorlooptijd van minder dan twee jaar mag je op dit moment al best gelukkig zijn", stelt hij.
De advocaat overweegt zelfs om het OM te verzoeken een van zijn zaken volledig te seponeren. "Het gaat om een snelheidsovertreding van iemand die in een medische noodsituatie naar het ziekenhuis moest. Het is bijna onaanvaardbaar dat je in zo'n goed beargumenteerbaar geval in beroep gaat en het dan jaren duurt voordat je er een keer een streep onder kan zetten."
