Ella is intersekse, maar óók nog zo veel meer: 'Hoop dat mensen mij en ons als normaal mens zien'

De poster van Ella op de expositie 'Intersekse: 1 op de 90'
De poster van Ella op de expositie 'Intersekse: 1 op de 90' © RTV Utrecht / Lieke Keulemans
Utrecht - Een op de negentig mensen wordt geboren met een lichaam dat niet volledig in het hokje man of vrouw valt. In Nederland gaat het om ruim 190.000 intersekse personen. 21 van hun verhalen staan deze maand centraal op de Janskerkhof in Utrecht bij de expositie 'Intersekse: 1 op de 90', waaronder dat van Ella Witjes uit Amersfoort (65): "Ik heb het jarenlang verborgen."
Tussen de 21 zuilen stuit Ella eigenlijk meteen op de hare. Even moet ze wennen aan de enorme uitvergroting van zichzelf. "Ik ben natuurlijk niet de jongste en dan zie je meteen mijn rimpeltjes enzo. Maar ik vind het wel een hele mooie foto." Links van die foto staat haar verhaal geschreven.
Ella is geboren met een atypisch genitaal. "Ik had geen testikels en een soort bobbeltje in plaats van een penis", legt ze uit. De artsen en de ouders bepaalden dat ze een jongetje was, ze werd Paul genoemd. Dat ze anders was dan anderen, merkte de Amersfoortse in haar tienerjaren. "Ik kwam niet in de puberteit, want hormonen doen dat en die had ik niet", legt ze uit. Het betekende het begin van een moeilijke tijd. "Het was eigenlijk heel eenzaam."
Verslaggever Lieke Keulemans sprak met Ella op het Janskerkhof: luister hier de reportage

Douchen na gymles

Dat ze intersekse is, heeft Ella haar hele middelbare schoolperiode geheim gehouden, al was dat niet makkelijk. "Je moet je douchen na het gymnastieken en ik moest dus altijd verbergen dat ik geen piemel had, dat ik geen testikels had, dat het er bij mij anders uitzag. Niemand heeft het ooit gemerkt. Dat is ook wel weer een valkuil, want daardoor ik bleef ik er in mijn eentje mee zitten."
Op haar achttiende ging Ella, samen met haar ouders, naar een specialist. "Die besloot, eigenlijk niet echt in overleg, dat ik met mannelijke hormonen behandeld moest worden. Daarom heb ik dus een lagere stem. Ik ben vermannelijkt, groter geworden. Dat vind ik allemaal niet zo'n ramp, maar die lagere stem had ik liever niet gehad."
Vier jaar later, toen Ella 22 jaar was, besloot ze dat ze als vrouw verder wilde. Eerst onder de naam Pauli, vanaf haar dertigste is ze de naam Ella gaan gebruiken. Vooral haar vader had daar moeite mee. "Dat werd niet geaccepteerd. In het begin mocht ik een hele tijd niet thuiskomen. Dat vond mijn moeder verschrikkelijk en mijn vader bepaalde dat. Op een gegeven moment mocht ik wel weer thuiskomen, maar daar werd niet over gepraat. Het mocht gewoon weer."

Gewoon een variant

De relatie met haar ouders is altijd al moeizaam geweest. "Ik heb de teleurstelling van mijn ouders wel gevoeld", zegt Ella. Vooral haar vader had moeite met wie ze was. "Ik zag eruit als een meisje en mijn vader vond dat verschrikkelijk. Ik was zijn zoon."
Ella hoopt dat de tentoonstelling het begrip over intersekse mensen vergroot. "Ik ben niet alleen maar intersekse natuurlijk. Ik ben ook nog gewoon mens. Ik heb dezelfde behoeftes en ben niet abnormaal. Sommige mensen zeggen: het is geen aandoening, het is gewoon een variant. Ik hoop ook dat mensen mij en ons zo zien, als een normaal mens."

Het verhaal van Ella is slechts een van de 21 verhalen die je op het Janskerkhof tegenkomt. Journalist Lara Aerts deed de interviews en fotograaf Ernst Coppejans maakte de foto's. De tentoonstelling is te zien tot en met 28 juni. Daarna reist de expositie verder naar het Lichtplein in Eindhoven.