Omwonenden en ondernemers roepen op tot verbod gebruik harddrugs, ze zijn de overlast op het Lucasbolwerk zat
Utrecht - Het werd gisteravond pijnlijk zichtbaar hoeveel invloed de overlast van drugsverslaafden heeft op de omgeving van het Lucasbolwerk in Utrecht. Tijdens een raadsinformatieavond vertelt een bewoner dat er kinderen niet meer durven te spelen bij hun vriendinnetjes omdat er altijd gebruikers voor de deur zitten en horeca-eigenaren zijn de wanhoop nabij.
De eigenaar van café Tilt spreekt namens verschillende ondernemers en beschrijft hoe gebruikers eten en drinken stelen van tafels en sigarettenpeuken uit asbakken pakken terwijl er nog gasten aan de tafel zitten. Door de bedreigingen en talloze incidenten zet de moeder van een van de horecafamilies niet meer alleen het terras buiten. De cafébaas sluit af met een emotionele oproep om er alles aan te doen om de overlast te stoppen.
Omwonenden zien een oplossing in extra zorg maar met name in een verbod op het gebruik van harddrugs. Ze voelen zich niet meer veilig en trekken ondertussen de deur achter zich dicht als ze een vuilniszak op de stoep zetten uit angst dat iemand naar binnen stapt.
Op dit moment is het in Utrecht legaal om in het openbaar harddrugs te gebruiken. In veel andere gemeenten is dat wel verboden. De gemeente heeft een voorstel gedaan om een dergelijk verbod in te stellen. Het doel is om te zorgen dat mensen bij zorginstellingen gaan gebruiken in plaats van buiten op straat. Zo hoopt de gemeente zicht te krijgen op de gebruikers om ze de juiste zorg aan te kunnen bieden. De gemeenteraad moet beslissen over dit voorstel.
Jos van Opzeeland beschrijft de situatie bij de Stadsschouwburg waarbij er soms gebruikers van het toilet worden gehaald, nog met de naald in hun arm. Hij hoopt ook op een verbod op harddrugsgebruik in het openbaar. Aan de overkant zit een kinderdagverblijf. Ook zij hebben voorbeelden genoeg van vervelende situaties. Het kinderdagverblijf opent al vroeg in de ochtend, ook rond de tijd dat gebruikers op zoek zijn naar een eerste shot van de dag. Van Opzeeland omschrijft hoe gebruikers agressief worden zodra dat niet snel genoeg lukt. Ook een studentenvereniging op het Lucasbolwerk somt een lange lijst aan incidenten op. Sommige studenten durven niet meer naar de sociëteit, of spreken af om samen ernaartoe te gaan.
Gebruikers naar zorg toeleiden
Juul Reinking spreekt namens de Tussenvoorziening, Lister en het Leger des Heils. Ze zien ook graag een verbod op harddrugs in de openbare ruimte. "Het heeft een magnetische aantrekkingskracht voor een heleboel mensen uit Nederland en daarmee trekt ook de harde criminele wereld naar Utrecht." Ze zegt dat het lastig is om uit elkaar te houden wie er zorg nodig hebben en wie de opportunisten zijn die hier drugs willen gebruiken. "Als we dit blijven tolereren gaan we dit niet oplossen", zegt ze. "Met het instellen van zo'n verbod maken we een slag door de drugstoeristen te mijden en efficiëntere zorg kunnen bieden aan de kwetsbare Utrechters."
Ook de districtschef van de politie ziet in een verbod op harddrugsgebruik in de openbare ruimte een kans om verslaafden naar de gebruikersruimtes de geleiden. Ook denkt hij dat het een preventieve werking kan hebben zodat minder gebruikers naar Utrecht komen. "Maar met handhaving alleen red je het zeker niet."
Balans tussen zorg en handhaving
Er zijn ook partijen die denken dat een verbod op het gebruik van harddrugs niet voldoende werkt. Moreno werkt als veldwerker voor stichting Goud. "Een groot deel van deze mensen ken ik, sommigen al twintig jaar. Ondanks de wens om af te kicken is het voor veel van hen nog nooit gelukt. Er komen psychische en fysieke problemen bij kijken. Veel zijn dak- of thuisloos, hebben schulden en hebben geen contact meer met familie. Ze gebruiken drugs om te ontsnappen aan de realiteit van hun leven." Hij denkt dat een verbod gebruikers criminaliseert waardoor ze verder in de problemen raken. Denk aan boetes die ze niet kunnen betalen waardoor schulden oplopen.
Ook verpleegkundige Monique die al jarenlang mensen op straat helpt en oud-wethouder Hans Spekman benadrukken het belang van zorg voor mensen met een verslaving. "Waar ik van schrik is dat de zorg vooral wijst naar de andere kant maar niet meer naar zichzelf", refereert hij aan de oproep van zorginstellingen om een verbod op harddrugs in de openbare ruimte. Hij ziet de oplossing in betere zorg en meer veldwerk. Hij stelt zelfs dat het nuttig zou kunnen zijn om het als gemeente zelf meer in de hand te nemen via bijvoorbeeld de GGD en weg te halen bij de gevestigde organisaties. Samen met Monique stipt hij nog eens aan hoe belangrijk het is om de cliënten bij de oplossingen te betrekken. "De oplossingen liggen op straat", zegt Monique.
Het pleidooi voor zorg roept reacties op in de zaal. "Is er ook zorg voor ons als we ons café niet meer open kunnen houden en ons personeel niet meer komt werken?", vraagt een van de ondernemers zich af.
Alle sprekers zijn het erover eens dat alleen handhaving het probleem niet oplost. Een combinatie van zorg en handhaving zou het meest effectief zijn. Het is aan de gemeenteraad om te beslissen hoe die balans eruitziet. Op 15 juni volgt het politieke debat.
