Plan vastgesteld, nu is het aan Utrechters: hoe verder met windmolens Rijnenburg?

Een van de meest uitgesproken tegenstanders van de windmolens is de actiegroep Buren van Rijnenburg. Deze groep vindt de impact van de windturbines op het landschap en de natuur te groot en vreest dat de waarde van hun huis zal dalen. Ook zijn ze bang voor geluidsoverlast, lichthinder en de slagschaduw van de windmolens.

Maar er zijn ook voorstanders van de komst van windmolens naar Rijnenburg. Zoals de 750 bewoners die zich hebben verenigd in de coöperatie Rijne Energie. De leden komen uit verschillende plaatsen rondom Rijnenburg zoals Utrecht, Nieuwegein en Houten.

Voorzitter Guido van Loenen begrijpt de zorgen van de tegenstanders maar als partner van de gemeente is hij blij met de plannen zoals ze er nu liggen. "We denken dat we met de vier windturbines goed in eigen opwek kunnen voorzien en dat het ook verantwoord kan", zegt hij. "Dat is het belangrijkste waar we als bewonerscoöperatie voor staan. Er zijn natuurlijk altijd mensen die er zorgen over hebben maar we denken wel dat de gemeente nu goed onderzoek heeft gedaan en dat de omgeving goed genoeg wordt beschermd."

Rob van Eerden van Buren van Rijnenburg is het daar niet mee eens. Hij heeft het idee dat de gemeente gebruik maakt van het gebrek aan landelijke regels om zo veel mogelijk windmolens te plaatsen.

Hij wijst bijvoorbeeld op de mogelijke geluidsoverlast. "Het is vooral bezwaarlijk dat er een gemiddelde is vastgesteld. Maar daar heb je niks aan. Je mag ook niet de ene dag ergens 10 kilometer per uur rijden en de volgende dag 80 kilometer per uur." Daarnaast maakt hij zich zorgen over het laagfrequent geluid dat de windmolens maken.

De gemeente heeft een geluidsnorm gesteld en toegezegd actief te handhaven. Als de norm wordt overschreden, wordt de windmolen stilgezet. "We vinden het belangrijk dat het echt gecontroleerd wordt en dat als de windmolens draaien we de beloftes nakomen", zegt Van Loenen.

Wat Rijne Energie betreft worden de windmolens ingeregeld met een automatisch systeem waarbij de stand van de zon en de slagschaduw op huizen wordt gemeten. Als er sprake is van slagschaduw gaat de windmolen automatisch uit. "Het rendeert dan nog steeds om die windturbines neer te zetten", zegt Van Loenen.

Ook op dit vlak is Van Eerden niet gerustgesteld. Hij vreest dat er niet voor de juiste hoek is gekozen om de schaduw te meten waardoor de uitkomst niet klopt. "In de winter met de lage zon reikt de slagschaduw veel verder", zegt hij. "Dan wordt hij niet stilgezet omdat het niet binnen de meting valt."

Buren van Rijnenburg ziet het liefst zonne-energie. "Wij zijn voor wind op zee en zon op land", zegt van Eerden. "Windturbines zijn wellicht nodig maar die kunnen ook op zee worden geplaatst. Daar zijn ze veel effectiever en hebben ze een hogere opbrengst." Hij acht de windturbines op land niet nodig. "Zeker niet in gebieden waar bewoning is omdat er voldoende capaciteit op zee wordt opgewekt", stelt hij.

Van Loenen stelt daar tegenover dat windenergie efficiënter is. "In de nacht schijnt de zon niet en op momenten met bewolking ook niet. Terwijl het dan wel waait en 's nachts ook uiteraard." Daarnaast moet stroom die op zee wordt opgewekt via het net in de huiskamers terechtkomen. "Dat is een probleem met de netcongestie." Oftewel, het stroomnet zit al vol.

De coöperatie staat open voor zowel windenergie als zonne-energie. Maar in Rijnenburg en Reijerscop lukte het niet om afspraken met grondeigenaren te maken. "Het zijn stukjes grond waar wel een windmolen op kan maar geen zonnepark", zegt hij.

De discussie over de windmolens speelt al ruim tien jaar, ook in de Utrechtse politiek. Verschillende partijen wilde woningen bouwen in de polder of zagen liever zonnepanelen dan windmolens. Na de verkiezingen werd er een compromis in het coalitieakkoord gesloten en heeft het college besloten vanaf 2030 zo'n 25.000 woningen te bouwen.

Nog steeds zien de VVD, CDA, EenUtrecht, PVV en StadsbelangUtrecht liever zonne-energie in het gebied. De partijen willen ook dat de wethouder wacht op de landelijke geluidsnormen in plaats van de normen die nu zelf zijn gesteld door het college. Moties om zonne-energie te realiseren en te wachten op landelijke normen hebben het niet gehaald in de gemeenteraad.

Nu het bestemmingsplan openbaar is, krijgen de plannen steeds meer vorm. Belanghebbenden kunnen er tot 6 juli op reageren. Wethouder Lot Van Hooijdonk: "Op basis daarvan doen wij weer een voorstel aan de gemeenteraad. Dan zou het plan ruimtelijk mogelijk gemaakt moeten worden. Dat is echt de laatste juridische stap van de raad en het college in Utrecht, en betekent dat een langlopend proces nu echt een besluit wordt, nádat inwoners zich er over uit hebben kunnen spreken."

Als de plannen van de gemeente doorgaan worden de windmolens naar verwachting in 2026 gebouwd. Een jaar later moeten de windmolens dan gaan draaien. Bewoners en belangenbehartigers kunnen nog naar de rechter stappen om het besluit aan te vechten.