100.000 bezoekers en 50 boten: dit is alles wat je moet weten over Canal Pride Utrecht

© ANP
Utrecht - Meer dan 100.000 bezoekers (en dan is het winkelende publiek nog niet eens meegeteld) en 50 boten: ja, het wordt weer lekker druk bij de Utrecht Canal Pride. De botenoptocht om aandacht te vragen voor de rechten van lhbti'ers in Nederland is in vijf jaar tijd uitgegroeid tot een mega-evenement. Maar waar kan je het beste gaan staan morgen? Welke straten moet je vermijden? Hoe laat passeren de boten en welke muziek draaien ze op de afterparties?

Hoe laat moet je waar zijn?

De botenoptocht begint om 13.30 uur bij de Bartholomeusbrug op de Catharijnesingel. Dat is de brug over het water die de Lange Smeestraat en de Catharijnesingel verbindt.
Vanaf daar varen de boten richting Hoog Catharijne en het park bij Paardenveld waar vroeger Café Roost zat. De boten passeren hier rond 14.00 uur. Daarna gaat de tocht naar de Bemuurde Weerd, en slaat de stoet rechtsaf richting de Oudegracht. Dit is het hart van de Utrecht Pride, waarbij de boten rond 14.30 uur bekende roze cafés als Bodytalk en Café Kalff passeren. Rond 15.00 uur wordt dan door het winkelgebied en langs het Stadhuis gevaren. Op dit stuk van de optocht worden de meeste mensen aan de kant verwacht.
© utrechtcanalpride.nl
Rond 15.30 uur gaan de boten vanaf de Gaardbrug naar Ledig Erf. Dit is het einde van de optocht. Dat zal rond 18.00 uur zijn.

Waar is het (niet) druk?

De botenoptocht is al sinds de eerste editie in 2017 populair en wordt steeds beter bezocht. Bang dat het evenement te druk wordt, is oprichter Robbert Kalff (nog) niet: "De angst was altijd: als je groter wordt, raak je dan het gemoedelijke kwijt? Nou, we zijn vervierdubbeld in vijf jaar tijd en iedereen prijst nog steeds de gemoedelijkheid, mede door de unieke inrichting van Utrecht met al die werfjes. Dus het kan gewoon met 100.000 mensen, en da's dan nog exclusief het winkelende publiek."
Het drukste gedeelte van de optocht is naar verwachting op het stuk Oudegracht vanaf de Bemuurde Weerd tot aan het Wed. Dit omdat hier toeschouwers van de Pride, horecabezoekers én winkelend publiek elkaar ontmoeten. Mensen die niet van drukte houden, kunnen dus misschien beter ergens anders gaan staan.
De grote drukte zit bij Roost, en de roze driehoek zoals ik het altijd noem: tussen Café Kalff en Bodytalk in.
Robert Kalff, oprichter Utrecht Canal Pride
Robbert Kalff heeft nog wel een tip: "Als je rustig wil kijken dan is het deel tussen Café België en Ledig Erf een goede plek. Daar zit geen horeca dus dan heb je alle ruimte. Ook bij het eerste stuk bij de Catharijnesingel is ruimte genoeg. De grote drukte zit bij Roost, en de roze driehoek zoals ik het altijd noem: tussen Café Kalff en Bodytalk in."

Wie doen er mee?

Zoals het hoort bij een evenement dat vaart onder de regenboogvlag is het gezelschap dat meedoet lekker kleurrijk. Er zitten onderwijsinstellingen tussen als de GSA NUOVO scholengroep, de universiteit en de hogeschool, maar ook homo mannenkoor Cantatori Del Duomo vaart mee net als homo-organisaties COC en PANN, poppodium TivoliVredenburg, de politieorganisatie Roze in Blauw en vakbond FNV. Van alles wat dus.
Dit jaar was er, net als vorig jaar, een voorselectie voor de optocht. Uit alle inschrijvingen koos een onafhankelijke adviescommissie de deelnemers. Doel was volgens de organisatie om zoveel mogelijk facetten van de lhbti-wereld vertegenwoordigd te zien op het water. "Volgens ons zijn de geselecteerde boten een weerspiegeling van de diversiteit en inclusiviteit die Utrecht Pride wil uitdragen. We kijken ernaar uit om iedereen te zien genieten zowel op de boten als langs de route.”
Zelfs binnen onze eigen gemeenschap is vaak niet duidelijk dat zoveel organisaties met ons bezig zijn.
Robert Kalff, oprichter Utrecht Canal Pride
Robbert Kalff: "Zelfs binnen onze eigen gemeenschap is vaak niet duidelijk dat zoveel organisaties met ons bezig zijn. Er is een gigantische variëteit: scholen maar ook queer feesten. De kroegen maar ook Jij Genderzorg. De FNV maar ook het COC." Veel meer boten en organisaties zullen er in de toekomst niet bij komen, aldus Kalff. "We begonnen met 25.000 bezoekers en 27 boten en we zitten nu aan de max van 50 boten. Meer kunnen er echt niet bij. De opbouwlocaties kunnen simpelweg niet groter."
Naar aanleiding van agressieve incidenten rondom draq queens in onder meer Rotterdam is Pink Promiss, de organisatie achter Holland's Best Drag Queen en Miss Travestie Nederland, uitgenodigd om voorop mee te varen met fraai aangeklede drag queens.

Hoe kom ik er (weg)?

Misschien wil je de botenoptocht graag bezoeken, of wil je juist de stad verlaten met al die drukte. Dan is het handig om te weten waar de wegafsluitingen zijn. Wat dat betreft is het fijn dat het om een bootoptocht gaat. Er worden dus nauwelijks wegen afgesloten. Alleen de Jacobsstraat naast Café Kalff gaat dicht en ook de Oudegracht rond dit gebied is vanaf ongeveer 13.30 uur verboden voor autoverkeer.
De Utrecht Canal Pride bezoeken, is het makkelijkste met het openbaar vervoer of de fiets. Met de auto is niet aan te raden. De Catharijnesingel is 's ochtends nog wel even open voor autoverkeer, maar zegt Kalff: "Dan moet je wel écht op tijd komen." Beter ga je lopend, met de fiets of met het ov dus.
En niet onbelangrijk voor een optocht op het water: tussen 12.00 tussen 19.00 uur mogen er geen boten op de gracht liggen. Ook niet zodat mensen vanaf een bootje naar de parade kunnen kijken. Dit is niet toegestaan.

Waar zijn de straatfeesten?

Na de botenoptocht gaat het feest door op straat. Er zijn meerdere straatfeesten: bij Café Kalff voor de deur, maar ook om de hoek van die kroeg bij de Jacobsstraat want daar staat de PANN-stage, en daarnaast op het Jacobskerkhof programmeert RUBBER een feestje met drag queens en muziek van onder anderen Micky Hurts en EAVON. Iets verder weg is er ook nog wat te beleven bij de (voormalige) horecazaak Roost aan de Singel en voor het eerst ook op het Ledig Erf. De straatfeesten duren tot 23.00 uur.
Robbert Kalff lachend: "Het wordt elk jaar drukker en je moet de mensen kwijt, hè. Of tenminste, je moet de mensen niet kwijt: ze willen nog even door!"

Is er 's avonds nog wat te beleven?

En ook na de straatfeesten kan er gefeest worden. Feestgangers kunnen kiezen uit een vol nachtprogramma. TivoliVredenburg zit er helemaal vol mee. In de Ronda is er het feestje ICONIC met queer popliedjes. De Cloud Nine is gericht op mensen van kleur uit de lhbti-beweging tijdens Pon Di Pride. En de Pandora wordt eerst overgenomen door queer iconen tijdens PRIDE LIVE, en daarna is er dansmuziek tijdens MAXI-PRIDE met onder anderen artiest planningtorock uit Berlijn en Fafi Abdel Nour die gaan dj'en.
Maar ook buiten TivoliVredenburg is het feest. In de Ekko worden queer anthems uit de house en disco-geschiedenis gedraaid bij PY•PS, De Helling is vanavond voor het feestje Janey ('For girls who love girls who love girls'). In BASIS aan de Oudegracht wordt house en techno gedraaid tijdens de RUBBER afterparty. En aan de rand van de stad neemt queer feestcollectief IsBurning club WAS aan de Tractieweg over met techno en house tijdens IsBurning X FLUID.

Ben jij cis, trans of agender? Voel jij je aseksueel of bi? En ben jij in relaties meer poly of gewoon een normie? Tijdens de Pride vliegen er nogal wat termen voorbij. Met dit woordenboekje kom jij als ally vandaag goed beslagen ten ijs. Slay, queen!

Aseksueel
Iemand die geen interesse heeft in seks.

Ally
Iemand die niet direct in de regenboogfamilie valt maar wel opkomt voor de rechten van die groep en die opkomt voor lhbti'ers. Een 'vriend van' de lhbti-beweging dus.

BIPOC
Engelse afkorting. Staat voor Black, Indigenous en People of Color. Deze term wordt in de Engelssprekende wereld als iets inclusiever gezien dan 'people of colour' (oftewel 'mensen van kleur')

Biseksueel
Mensen die zich aangetrokken voelen tot zowel mannen als vrouwen.

Cisgender
Iemand wiens genderidentiteit overeenkomt met zijn biologische geslacht. Dus bijvoorbeeld: je wordt met een vagina geboren en je voelt je een meisje. Dan ben je cisgender. Het tegenovergestelde is dan ook transgender: iemand bij wie het biologische lichaam niet overeenkomt met hoe iemand zich voelt ('Ik ben geboren met een piemel maar ik voel me een vrouw.')

Drag queens
Mannen die zich als vrouw verkleden met (meestal) veel make-up, prachtige outfits, en theatrale optredens. Er zijn ook vrouwen die zich als man verkleden: de drag kings. De meeste drag queens hebben geen behoefte om permanent van geslacht te veranderen. Ze vinden het vaak genoeg om af en toe in een flamboyant alter ego te veranderen. Hierin verschillen ze van transgender personen: die willen vaak wél permanent van geslacht veranderen omdat ze zich niet fijn voelen in hun aangeboren lichaam.

FLINTA
Een uit Duitsland overgewaaide afkorting die staat voor Female, Lesbian, Intersex, Trans en Agender. Oftewel: vrouwen, lesbiennes, intersex (mensen met mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen), trans (mensen die in het verkeerde lichaam zijn geboren) en agender (mensen die voelen dat ze geen gender hebben).

Gay
Een trendy manier om te verwijzen naar de homoseksuele leefgemeenschap.

Gender
De culturele en sociale kenmerken die met geslacht te maken hebben. Dit zit dus tussen je oren (in tegenstelling tot je sekse: dat zit onder de gordel). Gender is een schaal van heel mannelijk tot heel vrouwelijk met werkelijk van alles ertussenin. Zo heb je mensen die zich als man identificeren maar die er vrouwelijk uitzien en zo kleden (denk aan glam rockers) maar ook mensen die zich als vrouw identificeren maar er mannelijk uitzien (denk aan Annie Lennox van Eurythmics in Sweet Dreams).

Interseks
Van interseks is sprake als een lichaam zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken vertoont. Vroeger werd dit ook wel hermafroditisme genoemd. Tv-presentator Raven van Dorst is een bekend voorbeeld van een interseks-persoon.

LHBTQIA+
De afkorting die (ironisch genoeg) steeds langer wordt. Begon ooit als LHBT om te verwijzen naar Lesbiennes, Homoseksuelen, Biseksuelen en Transgenders. Soms zag je ook LGBT staan, de G van gay kwam dan in plaats van de H voor homoseksueel. Inmiddels zijn ook de Q (voor Queer), de I (voor Interseks) de A (voor Aseksueel) en de + (voor alle overige groepen) erbij gekomen.

Normies
Normale mensen. Maar als deze lijst en de Pride je één ding zouden moeten leren, is het dat 'normaal' een vrij relatief begrip is.

Non-binair
Mensen die het gevoel hebben dat ze geen man én geen vrouw zijn maar iets ertussenin. Hier zijn een boel termen voor. Transvisie ging ervoor zitten en noteerde alleen al "gendercreatief, (gender)queer, a-gender, bigender, genderfluïde, androgyn, polygender, genderneutraal, gender non-conform, pangender, etc."

Panseksueel
Mensen die zich aangetrokken voelen tot alle genderidentiteiten en biologische geslachten. Lijkt op biseksueel maar waar iemand die bi is zich aangetrokken voelt tot mannen én vrouwen, voelt iemand die pan is zich ook nog eens aangetrokken tot iedereen die daartussenin zit, dus ook transgender of non-binaire mensen.

Poly(amorie)
Mensen die tegelijkertijd (en in alle openheid) relaties hebben met meerdere mensen tegelijk. Dit is dus het tegenovergestelde van een monogame relatie.

Pronouns
Persoonlijke voornaamwoorden. En voor je denkt: wat heeft grammatica nou weer met Pride te maken? Nou, soms best veel. Want als jij eruitziet als vrouw maar je een man voelt, wil je misschien ook zo aangesproken worden. Daarom zie je tegenwoordig in social media-bio's en email-handtekeningen wel eens staan met welke 'pronouns' iemand graag aangeduid wil worden, bijvoorbeeld zij/haar, hij/hem, of soms zelfs hen/hun (bij bijvoorbeeld trans- of agender personen).

Queer
Was ooit een scheldwoord voor homoseksuelen en lesbiennes maar is inmiddels als geuzennaam geclaimd. Queer mensen hebben lak aan vaststaande rolpatronen over man/vrouw en homo/hetero en verzetten zich tegen dit hokjesdenken.

Safe space
Een ruimte waar mensen zich veilig voelen. Een roze café kan bijvoorbeeld een plek zijn waar mensen uit gemarginaliseerde gemeenschappen zich even veilig kunnen voelen omdat ze niet bang hoeven te zijn voor scheldpartijen of agressie. Dat kan je dan een safe space noemen.

Sekse
Het biologische onderscheid tussen lichamen. Bijvoorbeeld dat één iemand een piemel heeft en iemand anders een vagina. Maar let op (want hier wordt het ingewikkeld): iemand met een piemel kan zich dus een vrouw voelen, want dát is gender.

Transgender
Iemand die een genderidentiteit heeft die niet overeenkomt met het biologische geslacht. Bijvoorbeeld: je wordt geboren met een piemel maar je voelt je een vrouw. Of je voelt je geen jongen én geen meisje (en je bent dus genderfluïde).