Grote pannen havermout en een workshop anarchistisch leiderschap: zo verliep de nacht in het bezette Minnaertgebouw van de UU

Het geweld waarmee de leuzen werden verkondigd toen de actievoerders de vorige dag om negen uur ‘s ochtends het Minnaertgebouw binnen liepen, heeft vierentwintig uur later plaats gemaakt voor een serene atmosfeer. De eerste die zijn opgestaan maken voor het ontbijt een gigantische pan met havermout. Ze schillen appels en mango's met koks-en botermessen, en zetten een pot koffie waar gretig uit geschonken wordt.

Terwijl de eerste personeelsleden en studenten van de universiteit aan hun dag beginnen, houden houden de activisten hun ochtendvergadering. Van de ongeveer dertig activisten die zijn blijven slapen, is een deel na het ontbijt vertrokken. De overgebleven houden een rondvraag. “Mijn matje was lek, dus veel geslapen heb ik niet en mijn rug doet pijn. Maar het ontbijt was goed. Ik ben klaar om door te gaan.”

Terug naar gisteren. Op meerdere verzamelpunten op de Uithof komen groepjes activisten bijeen. De leider van een van de groepjes, die de actienaam ‘Cashew’ gebruikt, herhaalt alle regels van het protest, en gaat na of iedereen het arrestantenformulier heeft ingevuld. Daarop verzamelt de organisatie de gegevens en contactinformatie van actievoerders, voor het geval deze worden gearresteerd. Bobbie, namens de organisatie verantwoordelijk voor het contact met de pers, stelt voor om iedereen te laten vertellen hoe die zich voelt, en te vragen naar zijn, haar, hen of diens ‘pronouns’.

Vanaf het moment dat het gebouw is binnengedrongen, zijn een paar activisten het dak op gegaan om een spandoek aan de gevel te hangen. Ook in de centrale hal zijn spandoeken en borden met leuzen terug te vinden. Het duurt niet lang voordat ook Anton Pijpers, voorzitter van de Universiteit Utrecht, in de hal aanwezig is. Hij gaat in gesprek met de actievoerders, en zegt kort daarna de actie te gedogen. “Ze hebben geen plannen om het onderwijs te verstoren. De urgentie die de studenten voelen, begrijp ik. Dat klimaatverandering tegen moet worden gegaan, voel ik ook. De vraag is alleen, hoe we daar komen, en daar moeten we met elkaar over in gesprek.”

Zodra de geluidsinstallatie is neergezet, wordt de eerste dag geopend met speeches, waarbij de doelstellingen en huisregels meermaals worden herhaald. De organisatie gaat nog een keer door de planning heen. Na de lunch beginnen de kledingruil en een college Verlies van Biodiversiteit, gevolgd door een workshop kleding repareren en vulva-sieraden maken.

De stapel backpacks, boodschappentassen, matjes en slaapzakken groeit. Door het hele gebouw wordt bewegwijzering opgehangen richting de centrale hal, waar nu ook een informatiebalie is opgetuigd. Verspreid over de hal liggen kleedjes, kussens, megafoons, een gitaar, een pingpongset, stiften, duct tape en zowel beschreven als onbeschreven karton. ‘UU, cut all ties with fossil Fuels’ en ‘I’m scared of wars because of the climate crisis’ wordt er op geschreven.

Op tafel, naast de waterkokers, thee, koffie en boterhammen, verschijnen pannen van industrieel formaat die hun beste tijd gehad hebben. Een kleine honderd aanwezige actievoerders scheppen een pompoengerecht, mangochutney en rijst op kleurrijke plastic borden. “De rijst heb ik gemist, maar het smaakt prima”, aldus Bobbie.

Bobbie heeft hele dag haar handen vol gehad aan het contact met de pers. Samen met een student uit Duitsland werkt ze aan persberichten, social-mediaposts en belt ze met de media. Een ander team houdt contact met de beveiliging, die een oogje in het zeil houdt, maar voorlopig alles zijn gang laat gaan.

Terwijl de eerste ogen zwaar worden beginnen rond acht uur de eerste workshops. In een kring wordt gesproken over machtsverhoudingen en anarchistisch leiderschap. “Waar denk je aan bij leiderschap?”, is de vraag. “Beslissingen maken”, antwoordt Cashew. Hij is als leider van een van de groepen tevreden met hoe de actie tot nu toe verloopt. “Naast de activisten die bij ons horen, zijn er nog meer deelnemers bij gekomen. Er zijn ervaren en minder ervaren activisten. Door de gemoedelijke sfeer is de actie denk ik ook toegankelijke eerste stap voor nieuwe activisten.”

Aan de andere kant van de hal is de workshop 'activistisch stof bedrukken met lino'. De deelnemers zitten schouder aan schouder aan tafel met een klein stukje linoleum en een gutsmesje voor zich. “Niet iedereen heeft hetzelfde mesje, jullie moeten ruilen. En óh, voor ik het vergeet, je moet in de zachte kant van de lino snijden.” Niet veel later verschijnen in het materiaal bomen en doorgestreepte olievaten.

In een nisje aan de zijkant van de hal zitten twee actievoerders achter een laptop met een geluidbewerkingsprogramma. “Ik ben mijn set nog aan het maken.” zegt Antoine. Hij is verantwoordelijk voor de rave waarmee de eerste dag wordt afgesloten, en daarnaast zelf ook actievoerder. “Ik wil de sfeer aanvoelen, en er natuurlijk inhouden.”

Rond tien uur ontstaat er wat onrust. De belofte van een rave heeft enkele mensen aangetrokken die niet met de actie te maken hebben. Ze veroorzaken enig rumoer en lopen ongeduldig door de menigte. De beveiliging geeft bij de protestleiding aan niet genoeg personeel te hebben voor om een rave met huidige groepsgrootte door te laten gaan. Het is de eerste onzekerheid waar de actievoerders mee te maken krijgen sinds ze het gebouw binnen zijn.

Een paar organisatoren van de horizontaal georganiseerde groep gaat in overleg. De beveiligers vragen de net binnengekomen ravegangers het gebouw te verlaten. Na weer een kort overleg met de beveiliging volgt een mededeling van de leiding. “Laat geen mensen meer binnen, als we ons aan onze eigen protestregels houden, kan de rave doorgaan.” Er wordt benadrukt dat ook drugsgebruik niet welkom is, waarop de vraag ‘valt alcohol onder drugs?' gesteld wordt. Tot niemands verbazing luidt het antwoord ‘ja.’

Ook de voorraad alcoholvrij bier blijft nagenoeg onaangetast en wanneer een uur later dan gepland de muziek begint verdwijnt de vermoeidheid. Schoenen worden aan de kant geschopt, blouses gaan open en handen de lucht in. In het nu verder lege gebouw, op een doodstille Uithof, knalt de drum and bass door de hal heen. De nummers lopen strak in elkaar over en er wordt dicht op elkaar gedanst.

Ver van de muziek, in het laatste nisje van de hal, zit Bobbie nog steeds achter haar laptop. Met kleine oogjes kijkt ze naar scherm waar de laatste zinnen van het persbericht verschijnen. “Ik ga zo gelijk mijn slaapzak in en lezen tot ik slaap val.”

Een deel van de actievoerders gaat na de rave naar huis. De overgebleven dertig beginnen zodra de muziek uit is met het opblazen van matjes en uitrollen van slaapzakken. Lies hanteert daarbij een rol duct tape en een bandenplakset. “Eigenlijk hoop ik dat iemand anders een matje over heeft, want het wil nog niet erg lukken.” Even later probeert ze het toch nog een keer. “Ik heb wel een tweede matje gevonden, maar ook die is lek.” Met twee matjes onder haar arm vertrekt ze niet veel later naar de slaapruimte. “Ik ga ze op elkaar leggen, en kijken hoe het gaat.”

In het laatste gevulde nisje speelt een groep Spaanstalige studenten nog een kaartspel dat gepaard gaat met veel gelach. De dj geniet zit bovenop een muurtje achter zijn laptop na te genieten van zijn eerste optreden. In een van de herentoiletten wordt de laatste vaat gewassen. In de vrouwentoiletten worden tanden gepoetst.

Op een bankje in de hal zit Bobbie als laatste met haar koptelefoon op een matje op te blazen. Melig van vermoeidheid blikt ze terug op de dag. “Ik heb er niet helemaal alles van meegekregen, maar ik ben tevreden met hoe het gaat.” Terwijl ze dat vertelt, verdwijnt de vermoeidheid opeens van haar gezicht als ze zich realiseert: “Wow. De eerst dag zit er alweer op. Het lukt.”