Poncho's uit, want de zon breekt voorzichtig door: zo viert Utrecht Bevrijdingsdag

Op meerdere plekken in het noorden van het land zijn Bevrijdingsfestivals stilgelegd of uitgesteld vanwege onweersbuien, maar in Utrecht gingen de hekken gewoon om 12.30 uur open en stapten de eerste gelaarsde bezoekers het veld op. "Vorig jaar waren er 37.000 mensen en voor dat aantal gaan we dit jaar weer", zegt Malou te Wierik van de organisatie.

Bijna kon het festival niet doorgaan, de opluchting was groot toen een geldschieter toch steun toezegde. "Dat kwam door corona, de inflatie en het feit dat wij afhankelijk zijn van de horeca-inkomsten. Het festival is vrij toegankelijk en dat is risicovol", zegt Te Wierik. "Maar dit jaar zijn we gered en op dit moment zijn we met andere festivals en het comité in gesprek over de toekomst van het Bevrijdingsfestival."

Bart Maessen en Robin Zomer van muziekduo BENR treden vandaag op in Park Transwijk. Ze wonen allebei in Utrecht en hun aankomst is een stuk bescheidener dan stadsgenoot Meau, die vanavond in een helikopter arriveert. "We zijn gewoon op de fiets gekomen hoor." Dat de grootte van de festivals soms punt van discussie zijn begrijpen ze, maar tegelijkertijd is dat ook juist de kracht. "Daardoor valt het op en praten mensen over wat vrijheid voor hen betekent, dus ik denk dat dat iets goeds is."

Wie zijn heil liever zoekt in snuisterijen dan muziek en bier kan terecht in de Utrechtse wijk Lombok, die ook dit jaar weer is omgetoverd tot een gigantische rommelmarkt. Van kleding tot platen en van servies tot knuffels: alles is te vinden op de vele stands die de straten sieren. “Het hele jaar door verzamel ik spullen en zoek ik ze uit, zodat we vandaag met de mooiste spullen buiten kunnen staan”, zegt Annelies.

Ze is een van de vele buurtbewoners die de zolder weer leeg hebben gehaald. "Eigenlijk doet niemand in de wijk mee met Koningsdag, waardoor we er echt een mooie markt van kunnen maken op 5 mei." De wijk viert op die manier al jarenlang gezamenlijk de vrijheid. "Op een kleinschalige, mooie manier, waarbij contact centraal staat."

Er worden niet alleen spulletjes verkocht, her en der staan ook kraampjes met eten tussen de stands. “We hebben alles zelf gebakken”, glundert Tomas (10). Samen met andere kinderen in de buurt verkoopt hij cakejes, koekjes en nog veel meer zelfgemaakte lekkernijen. “Het is heel gezellig om hier vandaag te zijn”, vindt hij. Al meerdere jaren bakt hij met buurtkinderen voor de bezoekers van de markt. "Het is heel belangrijk om samen te realiseren dat we hier vrij zijn, door iedereen die in de oorlog voor ons heeft gevochten."

“Het belangrijkste aan Bevrijdingsdag vind ik dat je het samen viert”, vertelt Carla. Ze woont al jaren in de wijk en doet altijd mee met de straatfeesten. Dat samen vieren maakt het evenement volgens haar ook zo’n succes.“Iedereen komt hier. Vanuit alle lagen in de samenleving en met alle denkbare achtergronden. Iedereen wil het gezellig hebben met elkaar.” En volgens haar kenmerkt dat de Straatfeesten in de Utrechtse wijk. “Het werkt verbindend. Iedereen doet dit samen.”

De regen slaat hard op het tentdoek dat over het Krankeledenplantsoen naast de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort is gespannen. Langs de hoeken loopt het water in constante stroompjes richting de grond. Toch zit de sfeer er in de tent, vlak voordat het festival losbarst, al vrij goed in. "Regen of geen regen, het is vandaag een dag om een feestje te vieren", vindt een van de bezoekers.

Een andere bezoekster zit al lekker met een biertje aan een van de lange tafels. "Vandaag moet je gewoon vieren", vindt ze. "Het is niet zo vanzelfsprekend allemaal, de vrijheid die wij nu genieten. Daar sta ik vandaag zeker bij stil." Ook Melo wil vandaag het feestje vieren. "Mijn vader is opgegroeid in de oorlog en dat is heel lastig geweest. Hij heeft daar veel over verteld", legt hij uit. "Daarom vind ik dat we moeten blijven herdenken en de vrijheid moeten vieren."

"Vorig jaar stond het afgeladen vol en we vermoeden dat het vandaag, ondanks de regen ook wel druk wordt", volgens een medewerkster. En daar lijkt ze gelijk in de krijgen. Langzaamaan druppelen de mensen binnen. En een van de bezoekers weet wel waarom de regen gewoon getrotseerd wordt. "Je bent in Amersfoort hè, dat zijn gezellige mensen. Die komen altijd."

Op het Berlijnplein in Leidsche Rijn werd vandaag een Vrijheidsmaaltijd gegeten. "Een bijzondere ontmoeting aan de eettafel, waarbij de gasten over vrijheid en onvrijheid spreken: thema’s waar je niet dagelijks bij stilstaat en waar je bij uitstek op Bevrijdingsdag aandacht aan kan geven", aldus de organisatie.