Festivals en vrijheidsvuren: Dit valt er te beleven op Bevrijdingsdag

Vrijmarkt in Lombok op Bevrijdingsdag. Archieffoto.
Vrijmarkt in Lombok op Bevrijdingsdag. Archieffoto. © Kay Kesaulya
Utrecht - Op de dag na Dodenherdenking viert Nederland de vrijheid, maar Bevrijdingsdag 2023 belooft niet zo druk te worden als in andere jaren. Veel Oranjeverenigingen kiezen ervoor alleen in lustrumjaren groots uit te pakken, dan hebben de meeste mensen een vrije dag hebben. Dat gebeurt in 2025 pas weer.
In veel gemeentes staan de activiteiten dus op een lager pitje. Maar toch is er nog genoeg te beleven. Van festivals tot vrijheidsvuren en vrijheidsmaaltijden: RTV Utrecht zette wat activiteiten op een rijtje.
Vind je de kaart niet handig? Lees dan onder het kaartje verder
UTRECHT
Het leek er even op dat het grote Bevrijdingsfestival in Park Transwijk vanwege geldgebrek dit jaar niet door zou gaan. Door een garantstelling van Koninklijke Grolsch en het K.F. Heinfonds lukte het uiteindelijk om de boel rond te krijgen. In Park Transwijk treden artiesten als Nielson en Snelle op. Zangeres MEAU zal in haar eigen woonplaats de dag afsluiten. Op andere podia zijn activiteiten voor kinderen en dj's van lhbti-feest PANN en radiostation Stranded FM.
Ook zijn er kleinschaligere activiteiten in de stad zoals de straatfeesten in Lombok. Daar wordt het gebied tussen de Abel Tasmanstraat, de Kanaalstraat, de Leidsekade en de Bilitonkade omgetoverd tot een grote rommelmarkt. Handelaren mogen daar niet staan, dus er worden echt alleen maar tweedehands of zelfgemaakte spullen verkocht. Verder is er muziek van brass bands, dixieland muzikanten en saxofoonorkesten. Meer informatie hier.
Voor bijzondere verhalen kunnen bezoekers naar de bibliotheek op de Neude. Van 13.00 uur zijn er daar verhalen voor kinderen maar ook voor volwassenen. Zo vertelt tijdens de Veteranenlezing een oud-militair over hoe het is om voor je land in het leger te zitten.
Op het Berlijnplein vindt 's middags een vrijheidslunch plaats georganiseerd door Stichting 4 en 5 Mei Leidsche Rijn. Daarbij kunnen bewoners met elkaar een maaltijd nuttigen en elkaar beter leren kennen.
In TivoliVredenburg zijn er 's avonds Vrijheidscolleges met de bedoeling om jong en oud te laten nadenken over waarom vrijheid belangrijk is. Zo is er 's avonds een talkshow in TivoliVredenburg waar Milouska Meulens en het publiek in gesprek gaan met Lisa Weeda, Jelmer Mommers en Emine Ugur over het klimaat, oorlog en de (on)zekerheid van het bestaan. Spoken-word-artiest Tom Strik geeft een optreden.
AMERSFOORT
Amersfoort heeft, net als Utrecht, een Bevrijdingsfestival maar dan wel op een íets kleinere locatie: namelijk het intieme Krankeledenplantsoen. Het belooft echter minstens even gezellig te worden met DJ's en live muziek van Talks Make Do en The Scurfies. Het feestje begint 's middags en eindigt om 23.00 uur.
BAARN
De dag waarop Nederland de vrijheid viert, begint in Baarn met een vlammetje. Om 08.50 uur worden namelijk de deelnemers aan de bevrijdingsloop verwelkomd. Zij brengen het bevrijdingsvuur vanuit Wageningen naar Baarn. Om 09.00 uur ontsteekt burgemeester Mark Roëll het bevrijdingsvuur samen met een van de lopers. Vorig jaar zag dat er zo uit:
Iets na 09.30 uur wordt het bevrijdingsvuur ook ontstoken bij Paleis Soestdijk. Het Nationaal Bevrijdingsvuur wordt elk jaar rond middernacht ontstoken in Wageningen. Dit jaar doet de 96-jarige Marie Scott dat. Scott zat tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de verbindingsdienst in Portsmouth en gaf rond D-Day berichten door aan het front. Het is voor het eerst dat een vrouwelijke oud-militair de vlam ontsteekt.
BUNNIK
Ook Bunnik viert 5 mei met een vrijheidsvuur. Dat komt om 10.30 uur aan bij verzorgingscentrum Bunninchem. Daarna is er een optreden van fanfarekorps Excelsior uit Cothen.
HOUTEN
De leden van Scouting Schonauwen gaan in de ochtend op pad om het bevrijdingsvuur van Wageningen naar Houten te brengen. Daar zal het vuur rond 11.45 uur worden overhandigd aan burgemeester Gilbert Isabella bij het gemeentehuis op de Onderdoor.
LEUSDEN
De Bevrijdingsdagmarkt in Leusden wordt dit jaar gehouden in Winkelcentrum De Hamershof. In het hele winkelcentrum is er een braderie en zijn er kraampjes met spullen.
Ook organiseert de Oranjevereniging in Leusden een groepswandeling door de gemeente. Bij drie plekken met een bijzondere geschiedenis wordt uitleg gegeven door een gids. De wandeling is in samenwerking met Teus van Harten en de Historische kring Leusden en is zo'n 20 kilometer lang. Opgeven voor de flinke wandeling kon tot 1 mei. De tocht start vanaf De Til op de Hamersveldseweg 30.
SOEST
Helaas al uitverkocht, maar ongetwijfeld prachtig: het Bevrijdingsconcert in de hangar van een F16-jachtvliegtuig. Dat gebeurt op het terrein van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg waar tussen al het oorlogstuig muziekvereniging PVO Soest, het harmonie orkest en koor PVocaal zullen optreden. Voor de 200 mensen die het lukte een kaartje te bemachtigen belooft het een memorabele avond te worden.
VIJFHEERENLANDEN
Ook Schoonrewoerd heeft een vrijheidsvuur. Dat wordt in de nacht in Wageningen ontstoken en daarna door de vrijwilligers van de Oranjevereniging Schoonrewoerd naar het dorp gebracht. Daar hopen de vrijwilligers iets na 06.00 uur aan te komen. Om 9.00 uur is er dan een gezamenlijk ontbijt waarna het vuur zal doven. Mensen kunnen daarvoor een kaars aansteken zodat ze een stukje van het vuur mee naar huis kunnen nemen.
In Lexmond wordt gefietst voor het goede doel in het kader van de Bevrijdingsfietstocht. Deelnemers betalen een klein bedrag om een rondje door Lexmond en omgeving te rijden. Dat geld gaat naar het goede doel. Dit jaar is dat Stichting Tess: een organisatie die dolfijntherapie op Curaçao vergoed voor kinderen met een beperking. Er zijn routes van 20 of 40 kilometer. De start is tussen 10.00 en 14.00 uur. Omdat het niet voor iedereen een vrije dag is, mag er ook tussen 18.30 en 19.00 uur gestart worden.
WOERDEN
Burgemeester Victor Molkenboer van Woerden zal vanmiddag om 15.00 uur het bevrijdingsprogramma op het Kerkplein openen met een speech. Daarna is er onder meer een optreden van een Oekraïens kinderkoor en dragen scholieren gedichten voor over oorlog en vrede.
's Avonds om 20.00 uur is er een bevrijdingsconcert in de Bonaventurakerk op de Rijnstraat. Harmonie De Vriendschap speelt daar onder meer delen van de soundtrack van Soldaat van Oranje en muziek van Brahms.
WOUDENBERG
Het Oranjecomité van Woudenberg zorgt al 10 jaar dat er ook daar een bevrijdingsvuur is en dit jaar zal niet anders zijn. 's Ochtends vroeg rijdt een bus naar Wageningen met zo'n veertig lopers. Die brengen het vuur terug naar Woudenberg waar het zo rond 09.15 uur zal arriveren bij het gemeentehuis. Leuk weetje: er doen ook tien lopers uit Scherpenzeel mee.
ZEIST
Vrijdagavond is er vanaf 20.30 uur een spectaculaire muziekshow op het Slotplein met een grote bevrijdingstaptoe. Zo'n vijf muziekkorpsen zullen dan laten horen wat ze waard zijn. Voorafgaand aan de taptoe marcheren de korpsen van Hotel Theater Figi naar het Slot Zeist. Meer informatie op deze site.
's Ochtends vroeg wordt in Zeist het bevrijdingsvuur ontstoken bij het gemeentehuis. Dat gebeurt rond 09.00 uur. Ook hangen er de hele week al foto's van de bevrijding in winkels en café's in het centrum. Terwijl het grootste gedeelte van Nederland op 5 mei was bevrijd, moesten Zeistenaren nog tot 7 mei wachten tot ze bevrijd werden. De geallieerden trokken toen via de Driebergseweg en de Dorpsstraat door het dorp. Op 2 juni werden ze bedankt met een defilé.

VLAGPROTOCOL

Vlag uithangen? Dat mag deze dagen. Maar houd je wel aan de officiële regels:

- De vlag mag op 5 mei zonder wimpel buiten hangen van zonsopkomst tot zonsondergang.

- Wil je de vlag 's nachts laten hangen? Zet er dan een lamp op zodat de vlag verlicht is.

- De vlag mag volgens Comité 4 en 5 mei gecombineerd worden met de gemeente- of provincievlag OF met vlaggen 'van landen die bij de bevrijding betrokken waren'.