Natuurlijk Zoëy over paddenstoelen: een eindeloos vormenrijkdom

Een netwerk aan schimmeldraden krijgt bovengrondse uitlopers waar paddenstoelen groeien
Een netwerk aan schimmeldraden krijgt bovengrondse uitlopers waar paddenstoelen groeien © RTV Utrecht/Nathalie Ringrose
Utrecht - De lente is net van start. Toch is het juíst nu een prachtige tijd om naar buiten te gaan om... paddenstoelen te zoeken. Vrijwel iedereen kent de prachtige plaatjes in het bos van vliegenzwammen in de herfst, maar ook de lente kent sprookjesachtige exemplaren met namen als 'klontjestrilzwam' en 'viltig judasoor'.
Echt judasoor groeit gedurende het hele jaar op voornamelijk oud of afgestorven loofhout
Echt judasoor groeit gedurende het hele jaar op voornamelijk oud of afgestorven loofhout © RTV Utrecht/Nathalie Ringrose
Toch hebben sommige paddenstoelen het moeilijk. Door de droogte van de afgelopen zomers zijn er te weinig voedingsstoffen en stikstof gooit ook voor veel paddenstoel roet in het eten. De afgelopen decennia zijn er al ongeveer 200 soorten uit Nederland verdwenen.

Schimmels en paddenstoelen

Laten we bij het begin beginnen: hoe zit het ook alweer met het verschil tussen schimmels en paddenstoelen? Peter-Jan Keizer is bioloog en doet mycologisch onderzoek, onderzoek naar schimmels. Hij legt uit: "De paddenstoel is de vrucht van de schimmel. Zie het maar als een appelboom en een appel. De schimmel leeft meestal onzichtbaar onder de grond of onder boomschors. Het netwerk aan schimmeldraden krijgt boven de grond uitlopers waar paddenstoelen groeien en die zien we."
Paddenstoelen hebben verschillende functies. Keizer: "Je hebt de afbrekers, die - zoals de naam al zegt - breken het oude hout bijvoorbeeld af. De parasieten groeien op levende organismen en je hebt paddenstoelen die als het ware een relatie aangaan met planten en bomen, de boombegeleiders. De plant levert de paddenstoel suikers, terwijl de schimmel daar bijvoorbeeld mineralen en water voor terug geeft.

Niet plukken

In de meeste gebieden is het verboden om paddenstoelen te plukken of te beschadigen. Maar we moeten we het eigenlijk ook vanwege de biodiversiteit niet willen. Door het schimmelrijkdom te vergroten, helpen we ook planten en dieren. Zo'n paddenstoel vormt een heel ecosysteem op zich.
Kijk hier naar de aflevering van Natuurlijk Zoëy over paddenstoelen.
Natuurlijk Zoëy: Paddenstoelen kun je het hele jaar door bewonderen