BIJ1 Utrecht kwetst CDA in emotioneel debat over slavernijmonument

© RTV Utrecht
Utrecht - Een debat over een monument voor het slavernijverleden is vandaag ontspoord. Stevie Nolten van BIJ1 opende een persoonlijke aanval op fractievoorzitter Jantine Zwinkels van het CDA, die daarop meerdere keren werd overmand door emoties. In één geval verliet ze de zaal omdat ze niet meer aan het debat kon deelnemen.
Het debat draait om de plaatsing van een monument in het Utrechtse Griftpark. Het monument moet stilstaan bij het leed dat tot slaaf gemaakten en hun nazaten is aangedaan. Nagenoeg de hele raad steunt dat plan van harte, alleen de PVV is tegen.
Toch is er al enige tijd discussie. Die spitst zich toe op drie onderdelen. Ten eerste de plaats van het monument in het park. De kunstenaar heeft in samenspraak met een commissie die de nazaten vertegenwoordigen, gekozen voor een plek rond de zogenoemde bult in het park. Daar is niet iedereen blij mee, zoals een aantal omwonenden. Die zien liever dat het monument komt op het evenemententerrein aan de andere kant van het park.

Geen voorstel

Een tweede punt van kritiek is het feit dat wethouder Linda Voortman zelfstandig over het monument heeft besloten, zonder de raad te raadplegen. Die bevoegdheid heeft ze, maar een deel van de raad ging ervan uit dat de wethouder met een voorstel zou komen waarover de raad zou kunnen beslissen. Maar dat is dus niet gebeurd.
Het laatste punt van kritiek betreft een rapportje dat geschreven is door onder andere de politie. Die was heel kritisch over de plaats van het monument: de politie vreest extra overlast bij het monument en zegt dat de plek slecht bereikbaar is voor voertuigen van de nooddiensten.
De woorden die BIJ1 kiest richting mij zijn kwetsend, polariserend en onterecht. Het is een persoonlijke aanval, los van de inhoud van onze agendering.
Jantine Zwinkels (fractievoorzitter CDA)
Met name Jantine Zwinkels van het CDA was kritisch. In het verleden heeft zij zich al meerdere keren heel nadrukkelijk uitgesproken dat ze vóór een dergelijk monument is. Toch noemde ze het optreden van wethouder Voortman onjuist en te laat. Ze was onaangenaam verrast door het optreden van de wethouder, zo meldde ze. Ze noemt het geen zorgvuldig proces. “Het is een beroerde handelswijze van de wethouder die geen recht doet aan de positie van deze raad.”
Dat het CDA dit ter discussie stelde, was tegen het zere been van Stevie Nolten van BIJ1. Ze gaf aan dat ze zelf slachtoffer is, van wat zij de 'koloniale diaspora' noemt. Zij verweet het CDA dat hun optreden heel pijnlijk is voor nazaten van tot slaaf gemaakten. Nolten: "Ze bagatelliseert hun leed en dat van hun voorouders.”

In tranen

Daarop brak Zwinkels en verliet ze de zaal. Toen de discussie na een schorsing werd hervat, deed Nolten er nog een schepje bovenop, tot afgrijzen van diverse raadsleden. “BIJ1 wil er eigenlijk zo min mogelijk woorden aan vuil maken. Want wij zien deze agendering als een actieve ondermijning van het proces waar wij als meerderheid van de raad voor hebben gestemd”, zei de fractievoorzitter van BIJ1.
“De belanghebbenden hier zijn namelijk de nazaten van tot slaaf gemaakten. Als we werkelijk van onze slavernijgeschiedenis willen leren, moeten we niet in dezelfde koloniale witte patronen vervallen, door wederom de voorwaarden te bepalen voor hen die eeuwenlang zijn uitgesloten en benadeeld. Dat deze geschiedenis in het heden doorwerkt is helaas vandaag ook tastbaar.”
Daarbij verweet ze Zwinkels een koloniaal optreden, die daardoor opnieuw van slag raakte. “De woorden die BIJ1 kiest richting mij zijn kwetsend, polariserend en onterecht. Het is een persoonlijke aanval, los van de inhoud van onze agendering. Tot twee keer toe en alleen voor politiek gewin. Zo horen wij niet met elkaar om te gaan in de raad. Het maakt me verdrietig.”

Groot respect

De Utrechtse gemeenteraad kent al jaren een sfeer waar veel onderling respect is, ongeacht de politieke kleur en opvattingen. De uitval van Nolten is daarom des te opvallender. Burgemeester Sharon Dijksma deed vervolgens een poging de partijen te verzoenen. Ze benadrukte dat de raad het recht heeft om kritisch te zijn, en dat aan dat recht niet getornd mag worden. Maar ze stipte ook de gevoeligheid van dit onderwerp aan, door af te sluiten met: “Ga op zoek naar het goede in elkaar.”
Raadslid Fred Dekkers van GroenLinks was ook kritisch. Hij benoemde geschrokken te zijn van het veiligheidsrapport. Toch probeerde hij ook om het debat positief af te sluiten. Hij diende een motie in waarmee de raad een tweetal besluiten nam: “Dat zij de voorkeur voor de locatie bij de bult in het Griftpark ondersteunt. En draagt het college op om samen met andere betrokkenen maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat dit een waardige en veilige plek voor ontmoeting, herinnering en overdenking van het slavernijverleden wordt.”
Het monument moet deze zomer klaar zijn.