Een witte vrouw gaat op zoek naar de familiegeschiedenis van haar zwarte voorouders

Scene uit de voorstelling
Scene uit de voorstelling © Felix Kops
Utrecht - "Mag ik met een witte huid staan voor het recht van een zwarte vrouw?" Dat is de vraag die Anne-Fay Kops zich stelt in de voorstelling Anne-Fay's Reaspora, die ze samen met haar broer Felix heeft gemaakt. Want Anne-Fay en Felix zijn wit, hun moeder is zwart. Door hun aderen stromen verhalen over slavernij en racisme, maar hun familie heeft die verhalen nooit verteld. Voor de voorstelling reisden de twee over de hele wereld om hun familiegeschiedenis te onderzoeken.
Anne-Fay's Reaspora
"We zijn haar kant van de familie gaan onderzoeken", zegt Felix over hun moeder. "En in de geschiedenisboeken kwamen we een eenzijdig verhaal tegen. We wilden kijken: waar komen we vandaan en wat heeft zich daar afgespeeld. Met de slavernij en het koloniale verleden van Nederland, maar ook onze familiegeschiedenis."
En dus gingen Felix en Anne-Fay op reis. Naar Ghana, de Nederlandse Antillen en Suriname. Felix: "Vooral toen ik naar Ghana ging, dacht ik: die mensen moeten witte mensen haten. Als je kijkt wat de Nederlanders daar gedaan hebben. Ik was bang om met mijn zusje, als twee witte mensen door het land te reizen en te vragen naar een pijnlijk verleden. Maar de mensen zijn daar zo lief, zo hartelijk."
Anne-Fay: "In Suriname gingen we ook met iemand in gesprek en die zei: 'Inderdaad, ik haat witte mensen. Ik wil alleen met jullie praten omdat jullie niet helemaal wit zijn.' Maar als je de geschiedenis leert, kan je hem dat niet kwalijk nemen."
Muzikanten die Anne Fay en Felix tegenkwamen op hun reis
Muzikanten die Anne Fay en Felix tegenkwamen op hun reis © Felix Kops
Anne-Fay en Felix hebben op hun reis muziek gemaakt met lokale mensen. Hun verhalen hebben zij verwerkt in nummers vol hiphop, soul, gospel, elektronica en traditionele stijlen uit de landen van hun voorouders. Daarmee vertellen ze het verhaal van hun familiegeschiedenis.
scene uit de voorstelling
scene uit de voorstelling © Felix Kops
De vraag die Anne-Fay zich stelt, of ze met een witte huid mag staan voor het recht van een zwarte vrouw, komt ook aan bod in de voorstelling. "Ik weet niet of ik er volmondig ja op kan zeggen, maar het is ook mijn verhaal en het verhaal van mijn moeder. Maar wij hebben het witte privilege en andere mensen gaan naar ons luisteren. Dus aan de ene kant voelt het: ik moet dit doen. Maar aan de andere kant vraag ik me af: neem ik de plek in van een zwart iemand? Die tweestrijd voel ik heel erg en dan is het ook nog je moeder, een zwarte vrouw die zich nooit heeft uitgesproken en die dat in dit project wel doet. Ze heeft gezegd, door jullie durf in me nu wel uit te spreken als er iets gebeurt dat niet klopt. Ik probeer mijn witte privilege goed in te zetten door dit verhaal te vertellen."
Hier staat de speellijst van Anne-Fay's Reaspora