Corona gaf de bibliotheek een zetje in de goede richting: 'We zijn weer top of mind'

“We zijn sinds corona weer top of mind geworden”, ziet Bibliotheek Eemland. De bibliotheek met vestigingen in Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden en Woudenberg ziet het aantal leden sinds de pandemie toenemen.

Dat komt volgens een woordvoerder onder meer doordat de bibliotheek toen voor veel mensen zichtbaarder werd. “De bibliotheek mocht in coronatijd open zijn omdat het een essentiële functie had. Zo moest er destijds veel digitaal worden geregeld. Mensen konden bij ons Informatiepunt Digitale Overheid terecht als ze bijvoorbeeld hulp nodig hadden bij het maken van een vaccinatieafspraak.”

Zo werd de bieb steeds meer een ontmoetingspunt. “Veel mensen moesten thuiswerken en gingen in de bibliotheek zitten om toch nog een beetje onder de mensen te zijn.”

Bibliotheek Utrecht, met dertien vestigingen in de stad, ziet ook dat de bibliotheek een bredere maatschappelijke functie heeft gekregen. “De bieb is al langer niet alleen meer de plek van boeken en lezen. Iedereen kan langskomen en bijvoorbeeld een workshop volgen of zelf een activiteit organiseren. Dat zorgt voor betrokkenheid. Nu mensen weer volledig gebruik kunnen maken van het aanbod van de bibliotheek zie je dat ook terug in het aantal leden en bezoeken.” Ook heeft de bibliotheek afgelopen jaar campagne gevoerd om kinderen gratis lid te maken van de bieb. “Dat betaalt zich ook uit."

In totaal zijn er op dit moment ruim 51.000 kinderen lid van de Bibliotheek Utrecht, dat is 72 procent van de kinderen in Utrecht.

Afgelopen jaar werden vooral de vestigingen van de Bibliotheek Utrecht erg goed bezocht. In totaal ruim 1,6 miljoen keer. "Een record", aldus Bibliotheek Utrecht. De bieb aan de Neude en de bibliotheek in Leidsche Rijn werden het beste bezocht.

Bibliotheek Lek & IJssel, met vestigingen in Houten, IJsselstein en Vijfheerenlanden, zag afgelopen jaar een lichte stijging van het ledenaantal. Het bezoek trok vooral aan in Bibliotheek IJsselstein en Vianen. "Dat zijn ook mensen die geen lid zijn van de bibliotheek maar specifiek komen voor cursussen, inloopspreekuren en andere lokale activiteiten.” Ook bibliotheek Eemland heeft de indruk dat er het afgelopen jaar meer bezoekers waren.

Klaas Gravesteijn, directeur van de Vereniging Openbare Bibliotheken, hoort landelijk de geluiden van het toenemen van het aantal leden en bezoekers. “De nieuwste cijfers heb ik nog niet, maar ik ga bij veel bibliotheken in het land op werkbezoek en de geluiden hierover zijn positief.” In totaal zijn er landelijk momenteel vier miljoen leden. Gravesteijn zou graag zien dat dit aantal verdubbelt.

De afgelopen jaren is er fors gekort op de bibliotheken door gemeenten. Maar dit jaar wordt er weer geïnvesteerd, zegt Gravesteijn. “Dit jaar is er bijna 30 miljoen euro beschikbaar voor het onderhouden van de Nederlandse bibliotheken. Dat loopt op tot een structureel bedrag van 60 miljoen euro vanaf 2025.”

Daarbij zit wel de verplichting dat vanaf 2025 elke gemeente een bibliotheekvoorziening moet hebben. Deze zogenaamde ‘zorgplicht’ houdt in dat gemeenten de aanwezigheid van en toegang tot de bibliotheek wettelijk moeten waarborgen. “De bibliotheek heeft een spilfunctie en het is goed dat dit zichtbaar aan het worden is.”