Mogen ondernemers meedoen met waterschapsverkiezingen? Volgens de rechter wel
Utrecht - Kandidaten bellen, lijst maken en een 10-punten programma opstellen, en dat allemaal in twee maanden. Dat is wat de ondernemerspartij Ondernemend Water te wachten staat. De gloednieuwe partij mag zich na een rechtszaak toch verkiesbaar stellen bij de aankomende waterschapsverkiezingen op 15 maart 2023.
Tot de aankomende verkiezingen hebben ondernemers een gegarandeerde zetel, die zetels zijn niet verkiesbaar maar worden toegewezen aan vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. De Eerste Kamer besloot onlangs dat die geborgde zetels voor het bedrijfsleven afgeschaft gaan worden. Als tegenreactie besloot Gert Jan Weierink een ondernemerspartij op te zetten die mee moest gaan doen aan de waterschapsverkiezingen. Weierink was de afgelopen vier jaar secretaris van de fractie die over de geborgde zetels gaat.
Dat deelname van de nieuwe partij Ondernemend Water leverde bij vijf waterschappen buiten de provincie geen bezwaar op, maar bij het centraal stembureau van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) wel. De eerste inschrijving van Ondernemend Water werd afgewezen: volgens het stembureau is Ondernemend Water geen politieke partij.
De Raad van State (RvS) heeft nu geoordeeld dat de oorspronkelijk inschrijving van Ondernemend Water als politieke partij toch in orde is, en dat de partij op 15 maart dus verkiesbaar is. De ondernemerspartij voldoet wel aan de wettelijke eisen die aan politieke partijen worden gesteld. "Een andere opvatting zou te veel afbreuk doen aan het passief kiesrecht", aldus de RvS. Ondernemend Water moet zich in daardoor hoog tempo klaarmaken voor de verkiezingen.
'We hebben geen vaste ideologie'
Volgens Gert Jan Weierink hebben ondernemers een belangrijke rol in het bestuur van het waterschap. "Ondernemers zijn namelijk belangrijk in de uitvoer van de beslissingen van het bestuur en andersom moeten ondernemers rekening houden met sommige besluiten van het bestuur," vertelt Weierink. Hij benadrukt ook dat ondernemers ook in een aparte belastingcategorie vallen en dat zij daarom belang hebben bij vertegenwoordiging in het bestuur.
De partij heeft nog geen partijprogramma en zet nu in op een 10-punten programma voor de aankomende verkiezingen. Weierink zegt dat de standpunten veel zullen verschillen van de geborgde fractie. De partij heeft als doel de belangen van de ondernemers te behartigen bij de besluiten en uitvoeringen van het waterschap. "Wij zijn politiek neutral. Bij beslissingen kijken wij naar de belangen voor de ondernemer, we hebben geen vaste ideologie," zegt Weierink.
Jeroen Haan, dijkgraaf van HDSR en voorzitter van het centraal stembureau, reageert schriftelijk. Hij zegt dat het stembureau van zijn waterschap "altijd zorgvuldig" toetst of aanmeldingen voldoen aan de voorwaarden. De Raad van State oordeelde dus anders, en gaat mee in de uitleg van Ondernemend Water, aldus Haan. "Het is natuurlijk fijn dat er zoveel belangstelling bestaat voor een functie in het bestuur van het waterschap. Het betekent immers dat het belang van waterbeheer in al zijn aspecten leeft in de samenleving."
In het bestuur van elk waterschap zijn ongeveer zeven zetels waarop burgers niet kunnen stemmen die voor vertegenwoordigers van boeren, natuurbeheerders en ondernemers zijn. Die reserveerde (geborgde) plekken zijn de ondernemers dus verloren en nu moeten zij dus via 'gewone' politieke partijen hun plek in het bestuur bemachtigen. In plaats van aansluiten bij een partij zoals de VVD, besloot Weierink met een aantal andere collega's een eigen partij op te richten: Ondernemend Water.
