Als je er écht niet meer uitkomt met je buren, waar kun je dan terecht? 'Dit is een maatschappelijk probleem'

Utrecht - Een huilende baby, de radio die een tikje te hard staat of een vuilniszak die al een poosje staat te stinken op het naastgelegen balkon: je hebt – zeker als je in een drukke stad als Utrecht woont – soms te dealen met het doen en laten van je buren. Maar wat nou als je buurvrouw een operazangeres is die het liefst om 03.00 uur 's nachts repeteert en 'voor straf' met de deuren slaat als je het waagt daar iets van te zeggen?
Wim slaapt een stuk slechter sinds er een nieuw iemand in het huis naast hem woont, een sociale huurwoning in de Utrechtse wijk Wittevrouwen. Hij had daarvoor altijd een goede band met zijn buren, benadrukt hij. Na meerdere keren proberen het gesprek aan te gaan, belt hij de politie.
Maar na dat belletje en het politiebezoek ligt hij de hele nacht wakker van slaande deuren en schuivende meubels. Wraak? "Ja, absoluut. Jij gist nu naar wraak. Maar daar is geen twijfel over mogelijk. Sommige mensen moeten gewoon haten."
Wat als je wordt gebeld dat je te veel lawaai maakt en je buren last hebben van stank? Of wat als jij de buur bent die dat belletje moet plegen? Met 1,3 miljoen mensen in onze provincie kunnen niet alle buren met elkaar overweg. In sommige gevallen ruziën de buren tot de rechtbank aan toe en moet iemand zijn huis uit. Wie bel je als je 's nachts wakker ligt van je buurvrouw? En wie bel je als een rechter je uit je huis zet? In de podcast Gillend Gek van RTV Utrecht gaan Evie Westland en Hannah Cammeraat op zoek naar het antwoord op die vragen.
Hij is niet de enige. De oudere onderbuurvrouw vindt steeds bloemblaadjes en etensresten in haar netjes aangeharkte tuintje en durft eigenlijk niet meer buiten te zitten. Een andere buurvrouw heeft last van de deuren die 's nachts hard worden dichtgeslagen. De buren overleggen met elkaar: dit kan toch zo niet langer?
Lange strijd
Wie last heeft van zijn buren, kan zich voorbereiden op een lange strijd. "Er gaat een heel proces vooraf voordat zo'n zaak bij de rechter komt", vertellen Eric en Sabra, woonconsulenten bij woningbouwvereniging Mitros. In hun werk krijgen ze dagelijks te maken met dit soort vraagstukken.
Als woonconsulent proberen zij te bemiddelen in burenruzies. Dat is niet altijd gemakkelijk, want sommige mensen zijn volgens hen niet geschikt om in de drukte van een stad te wonen. "Er zijn mensen die gebaat zijn bij een veiligere omgeving, meer rust of begeleid wonen. Soms lukt het met heel veel hulpverlening ook niet. Dat ervaren wij wel steeds meer", vertelt Sabra.
Maatschappelijk probleem
De grote wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg en de woningnood zorgen ervoor dat instanties als woningcorporaties, gemeentes, politie en de rechtbank het steeds moeilijker hebben om een geschikte plek te vinden voor die mensen waar Sabra op doelt. "Moet iemand met dergelijke problematiek op straat komen te staan? Het antwoord menselijkerwijs is natuurlijk nee", zegt rechter Nicole Kranenbroek.
Maar wat dan wel? Kranenbroek: "Het is niet zo dat het strafrecht daar een antwoord op heeft. Het is meer een maatschappelijk probleem. Hoe ga je om met mensen die zich niet kunnen handhaven in de maatschappij?"
Is er wel een plek in onze samenleving voor mensen die zich inderdaad 'niet kunnen handhaven in de maatschappij', zoals die maatschappij nu is ingericht? En wie trekt er aan de bel als het écht mis dreigt te gaan, mogelijk zelfs met gevaar voor eigen leven? Luister hier naar alle afleveringen van de RTV Utrecht-podcast Gillend Gek.