Eeuwenoude klepel Utrechtse Buurtoren te hard door het vele luiden: 'Weer zacht maken is geen sinecure'
Utrecht - De Buurtoren in de Utrechtse binnenstad moet het de komende tijd stellen zonder de banklok. Het ijzer van de eeuwenoude klepel is te hard geworden door het vele luiden. Dat is niet best, want het kan schade aan de bronzen klok veroorzaken. "De zachtste verliest het altijd van de hardste", legt beheerder Jaap van Engelenburg uit. "Normaal is de klepel de zachtste, maar nu dus even niet."
De klepel uit 1471 weegt 60 kilo. Hij is gemaakt door de beroemde klokkengieter Steven Butendiic. Vandaag werd de klepel uit de toren van de Buurkerk gehaald en dat was een enorme klus.
"Eerst moest de klepel eruit met een kettingtakel. Dat was nog niet zo'n probleem, maar hij moest ook naar beneden", vertelt Van Engelenburg. "Bij de Domtoren hebben we godzijdank een lift staan, maar dit was ordinair sjouwwerk dertig tot veertig meter omlaag. En hij moet straks ook weer omhoog."
De oven in en afkoelen
Om weer zacht te worden, moet de klepel nu "uitgegloeid" worden door een klokkengieterij. "Dat is geen sinecure. Je moet echt weten wat je doet en hoe je het doet. Vooraf wordt met een apparaatje gemeten wat voor hardheid de klepel normaal heeft en dan moet hij de oven in. Vervolgens moet hij ook weer op een specifieke manier afkoelen zodat hij zacht blijft. Als dat proces verkeerd gaat, zou de klepel weer hard worden en ben je terug bij af."
Het uitgloeien is niet uniek, afgelopen zomer gebeurde het nog met de klepel van de Mariaklok in de Domtoren. Engelenburg vermoedt dat het de eerste keer is dat de klepel van de Buurtoren onder handen wordt genomen. Hij verwacht dat het vier tot zes weken duurt voordat de banklok weer geluid kan worden. Het betekent niet dat het helemaal stil blijft, want de Buurtoren heeft nog vijf klokken.
Historie
De bouw van de Buurtoren begin rond 1370. Het is een vierkante toren met zijden van 12,13 meter. Van de voet tot aan de omloopvloer is de toren 34 meter hoog. De totale hoogte is 54 meter. De horizontale doorsnede van de Buurtoren is identiek aan die van de Domtoren. De toren heeft in de loop der tijd flink wat te verduren gehad. Dat is onder meer aan de gevels te zien met de 17e- en 18e-eeuwse steentjes. Kanonskogels zijn ter herinnering in herstelde muren ingemetseld. Meer informatie over de toren vind je hier.
