Commissie: 'Utrecht moet ruimte bieden aan sekswerkers, maar dan kleinschalig en met minder regels'
Utrecht - Utrecht moet ruimte bieden aan sekswerkers in de stad. Maar de manier waarop, moet wel anders dan in het verleden gebeurde. Dat concludeert een externe commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager, die onderzoek deed naar de toekomst van sekswerk in de stad. De belangrijkste oproep aan Utrecht: toon lef en neem sekswerkers serieus.
"Het is een legaal beroep, er moet ruimte voor zijn en laten we ervoor zorgen dat het sekswerk veilig gebeurt", begint het advies van de commissie. De manier om dat te doen is volgens het rapport "niet denken in problemen, maar juist in oplossingen". De gemeente wordt opgeroepen aan de slag te gaan en sekswerkers ook te betrekken bij het beleid. En dat beleid moet vooral kleinschaliger, moderner en met minder regels. Daarnaast moeten er proeftuinen komen om te kijken wat wel werkt.
Sekswerkbeleid in Utrecht moet anders, vindt commissievoorzitter Sorgdrager: 'Wees niet bang, toon lef'
Nieuwe tippelzone?
Voor sekswerkers is het de afgelopen jaren steeds lastiger geworden om legaal te kunnen werken. Zo sloten in 2013 de raamplekken aan 't Zandpad, vorig jaar moest ook de tippelzone op de Europalaan eraan geloven. Daardoor heeft volgens de commissie ook het vertrouwen van sekswerkers in de overheid een flinke deuk opgelopen.
Grootschalige raamprostitutie, zoals vroeger op 't Zandpad, komt waarschijnlijk niet meer terug. Volgens de commissie is dat niet langer passend, nu steeds meer contact via internet plaatsvindt. De onderzoekers pleiten daarom voor kleinschalige locaties waar een klein aantal sekswerkers kan werken. Dit zorgt voor sociale controle onderling, heeft minder impact op de leefbaarheid en veiligheid in de buurt en maakt het voor politie en overheid makkelijker om toezicht te houden en een vertrouwensrelatie op te bouwen.
Ook moet de gemeente kijken of het mogelijk is een vorm van kleinschalig straatsekswerk op te zetten, vergelijkbaar met de vorig jaar gesloten tippelzone. Dat systeem werkte goed voor degenen die daar werkten. Er was sociale controle, hulp- en dienstverlening was dichtbij en er was een goede relatie met politie en toezicht. De commissie is zich er van bewust dat er over dit onderwerp veel verdeeldheid bestaat, maar stelt dat er wel behoefte is aan deze vorm van prostitutie en dat er daarom goed moet worden gekeken naar de mogelijkheden.
'Blijven polderen is niet haalbaar'
Dat de gemeente al bijna tien jaar steggelt over een oplossing voor de raamprostitutie op het Nieuwe Zandpad draagt niet bij aan het vertrouwen van sekswerkers in de overheid, staat in het rapport van de commissie. Het verbeteren van die relatie is volgens de commissie echter wel van belang om tot een 'modern sekswerkbeleid' te komen. Ook moeten er toegankelijke hulp- en dienstverlening en een sekswerkplatform komen, en wordt de gemeente opgeroepen lef te tonen. "Blijven polderen tot er een oplossing is waar iedereen tevreden mee is, is niet haalbaar en realistisch."
Voor privéhuizen en seksclubs zijn er te veel regels, vindt de commissie. Deze vorm van sekswerk heeft volgens de onderzoekers het voordeel dat het transparanter is en dat daardoor ook toezicht houden makkelijker is. In samenwerking met de eigenaren van de twee bestaande privéhuizen moet de gemeente dan ook kijken hoe de regelgeving eenvoudiger kan, zodat het aantrekkelijker wordt een sekswerkbedrijf te starten en te houden. Een betere relatie met ondernemers kan ook helpen om signalen van mogelijke uitbuiting eerder op te pikken.
Minke Fischer van hulporganisatie voor sekswerkers Belle van de Tussenvoorziening is overwegend positief over het rapport. "Maar het is een advies, en daarmee nog geen waarheid", zegt ze. "Kleinschaligheid is het toverwoord in deze. Ik denk dat dat onder de sekswerkers wel gedragen gaat worden." Ze maakt zich echter wel zorgen over de term proeftuinen. "Wij vragen ons af wat het betekent voor een sekswerker als zo'n proeftuin weer wordt stopgezet."
Wethouder Eelco Eerenberg zegt het zich "zeer aan te trekken" dat het vertrouwen dat sekswerkers in de overheid hebben tot een nulpunt is gedaald. "Daar hebben we werk te verrichten. Dat we aan de slag moeten is duidelijk, hoe precies moet nog blijken."
In het rapport stelt de commissie dat je niet iedereen blij kunt maken als het over prostitutie gaat. "Ingewikkelde dingen bij de hoorns vatten, hoort nu eenmaal bij mijn werk", zegt Eerenberg daarover. "Over sekswerk wordt heel verschillend gedacht, en dat betekent dat we al die belangen moeten wegen en op basis daarvan keuzes moeten maken."
"De komende weken gaan we het rapport lezen en bestuderen, in gesprek treden met omwonenden en sekswerkers en daarna aan de slag." Er zal echter nog wel wat tijd overheen gaan, voordat het nieuwe beleid er is. "Het is belangrijk zorgvuldig te werk te gaan. Maar het is wel van belang dat we meteen aan de slag gaan om het vertrouwen te herstellen."
