Is er nog toekomst voor sekswerk in de stad Utrecht? Commissie komt met advies aan gemeente

Voor sekswerkers zijn er nog maar weinig plekken in de stad waar ze legaal kunnen werken. In 2013 werden de raamplekken aan 't Zandpad gesloten en vorig jaar sloot de tippelzone op de Europalaan. Er zijn nu in Utrecht nog drie sekshuizen. Zowel de gemeente als een groot deel van de partijen in de gemeenteraad vinden dat er in een grote stad als Utrecht meer ruimte moet zijn voor sekswerkers. Maar in de praktijk blijkt dat lastig.

Vorig jaar sneuvelde de aanbesteding voor het nieuwe Zandpad. In een raadsbrief staat: "Dat is bijzonder spijtig, want de afgelopen jaren hebben we met uw raad gezamenlijk een grote inspanning geleverd om een veilige en goede locatie te zoeken voor sekswerkers in onze stad. Die ambitie is niet veranderd." Het was voor de gemeente reden om opdracht te geven tot een onderzoek. De conclusie van de commissie Sorgdrager moet de gemeente richting geven na tien jaar aan politieke discussies.

Het is jarenlang een bekend gezicht in Utrecht: de woonboten langs 't Zandpad in de Vecht. Sekswerkers bieden hier hun diensten aan. Het kon behoorlijk druk zijn, maar nu is het er stil. In 2013 besluit toenmalig burgemeester Aleid Wolfsen dat de ramen aan 't Zandpad en ook die aan de Hardebollenstraat, in de binnenstad, moeten sluiten. "Er was verdenking van mensenhandel en slecht toezicht", aldus de gemeente Utrecht.

Een jaar later begint de gemeente met het maken van plannen voor het nieuwe Zandpad. Bewoners, sekswerkers en andere betrokkenen mogen meedenken en in 2016 beginnen de werkzaamheden. Het gemeentebestuur stelt strenge voorwaarden aan de exploitatie van het nieuwe Zandpad om de veiligheid voor de sekswerkers te kunnen garanderen en mensenhandel te voorkomen.

De ontwikkeling van de prostitutiezone gaat niet soepel. Bewoners protesteren en exploitanten willen er niet aan beginnen of voldoen niet aan de eisen. Inmiddels is het november 2021 en ook de laatste mogelijke exploitant voldoet niet aan de voorwaarden van de gemeente.

De tippelzone aan de Europalaan moet ook sluiten. In december 2021 moet de prostitutiezone plaats maken voor de nieuwe woonwijk Merwede. Het is coronatijd, dus de zone is al even gesloten geweest om besmettingen te voorkomen. Sekswerkers hebben geen inkomsten door die tijdelijke sluitingen en zoeken naar alternatieven om toch te kunnen werken. Het aantal illegale sekshuizen in de stad neemt toe blijkt uit cijfers van de gemeente.

Hulporganisatie Belle van de Tussenvoorziening begeleidt veel sekswerkers na de sluiting en merkt dat veel van hen vanuit huis blijft werken en waarschuwt voor onveilige situaties. "Een deel werkt thuis, een deel werkt bij vrienden, een deel werkt op straat. Ze mogen officieel niet thuiswerken dus dat betekent dat het risico op misstanden wel toeneemt", zegt Minke Fischer van Belle.

Al deze ontwikkelingen leiden ertoe dat de gemeente meer onderzoek wil. "Gezien de grote veranderingen in de sekswerkbranche vinden wij dat een herziening van het sekswerkbeleid nodig is, om antwoord te geven op de vraag hoe wij als gemeente in de huidige realiteit het beste kunnen bijdragen aan de positieverbetering van sekswerkers", schrijft de gemeente bij de start van het onderzoek.

Vanmiddag meer duidelijkheid dus van de commissie Sorgdrager hoe het verder moet met het sekswerk in Utrecht.