Prestigieuze prijs voor gletsjer-kenner Hans Oerlemans van de UU: 'Strijd al sinds 1989 tegen klimaatverandering'
Utrecht - De Utrechtse gletsjer-onderzoeker Hans Oerlemans heeft een prestigieuze prijs gewonnen. Uit handen van de Italiaanse president krijgt hij binnenkort de zogenoemde Balzanprijs uitgereikt. "Dit is een enorme verrassing. En het voelt ook als erkenning. Ik doe weer mee."
Oerlemans krijgt de prijs vanwege zijn 'bijdragen aan kennisontwikkeling'. De jury roemt zijn ideeën over klimaatverandering, ijskappen en de zeespiegel.
De inmiddels 71-jarige gletsjerkundige moest met pensioen bij de Universiteit Utrecht toen hij 66 werd. "Maar ik ben nog heel productief en actief", vertelt hij telefonisch aan RTV Utrecht vanaf een Zwitserse bergtop. "Dus deze prijs is voor mij heel fijn. Ik voel me niet oud en niet aan m'n pensioen toe."
Het komt nu een beetje op gang, maar het is eigenlijk al te laat.
Oerlemans, die half in Utrecht woont en half in Zwitserland, zet zich in voor GlaciersAlive, een stichting die zich bezighoudt met duurzame watervoorziening in bergachtige gebieden. Daarnaast werkt hij met onderzoekers van de UU op het gebied van ijs en klimaat. "Een stevig gefundeerde onderzoeksgroep", zegt Oerlemans. De medewerkers van die groep kunnen de komende jaren doorgaan met het werk dat Oerlemans begon. "Dus als ik morgen onder de tram kom verandert er niets."
Strijden tegen klimaatverandering
De emeritus-hoogleraar wil niet stilzitten. Al is het maar omdat het probleem rond klimaatverandering steeds urgenter wordt. Oerlemans wordt een beetje somber als het onderwerp te sprake komt. "In 1989 publiceerde ik mijn eerste artikel over de zeespiegelstijging. Toen al waren we druk bezig met voorlichting in de Tweede Kamer. Als je dan ziet hoe weinig in de tussentijd is gebeurd, daar word je pessimistisch van."
Hoe kan het dat Oerlemans 33 jaar geleden al aan de bel trok, maar er nog altijd te weinig gebeurt? "Blijkbaar zijn er geen mechanismes om iets effectiefs te doen", zegt hij. "Op nationaal niveau, maar zeker ook op internationaal niveau. Het komt nu een beetje op gang, maar het is eigenlijk al te laat." Volgens Oerlemans is de slagvaardigheid van politici 'bedroevend klein'. Zelf de politiek ingaan? Geen optie: "Ik ben geen type dat een hele week vergadert om één millimeter op te schuiven."
Happening in Rome
Als Oerlemans in november de Balzanprijs ontvangt uit handen van de Italiaanse president Sergio Mattarella, zal hij nog eens aandacht vragen voor de gevaren van klimaatverandering. "Ik hoop dat hij een beetje Engels spreekt." Niet alleen wil de Utrechter een serieuze boodschap overbrengen, ook gaat hij heerlijk genieten in Rome. "Ik trek mijn smoking maar uit de kast, want het gaat daar met veel hoempapa en het duurt drie dagen."
Oerlemans heeft de prijs gewonnen samen met zijn Deense collega Dorthe Dahl-Jensen. Samen krijgen ze 770.000 euro. Een deel daarvan mogen ze zelf houden ("Ik ga denk ik een zeilboot kopen"), het andere deel moet besteed worden aan de wetenschap. "Wat het precies wordt, weet ik nog niet. Maar ik heb de voorkeur voor iets wat leuk en nuttig is voor jongere onderzoekers."
