Ex-daklozen vertellen hun verhaal in theaterstuk Straatslim: 'Ben ook gewoon mens'

"Ik ben ook gewoon een mens"
"Ik ben ook gewoon een mens" © Sevilay Maria van Dorst
Utrecht - Hoe het is om dak- of thuisloos te zijn? En hoe wordt er dan naar je gekeken? Daar gaat de voorstelling Straatslim over. Enkele van de spelers zijn nog steeds thuisloos, anderen hebben inmiddels een dak gevonden. Maar alle mannen in Straatslim zijn ervaringsdeskundige. Een van hen is Eduard Bosman: "Waar ik vooral tegenaan liep toen ik op straat woonde, waren de stigma's die mensen over je hebben. Van: je zult wel drugs gebruiken, het is je eigen schuld, je hoeft niet dakloos te zijn. En dat ze naar je keken alsof je een hoop stront was. Terwijl ik ook gewoon een mens ben."
Ervaringsdeskundigen als acteurs in de voorstelling Straatslim.
Als baby van 10 maanden ging de moeder van Eduard weg en liet hem en zijn broertjes achter. Hij ging toen bij zijn opa en oma worden. Vijf jaar later konden zij niet meer voor hem zorgen en moest hij naar zijn oom en tante. Zijn broertjes moesten ergens anders heen.
De eerste keer dat Eduard dakloos werd was toen hij 17 jaar is. Hij was toen al 36 keer verhuisd. "Ik had ruzie met mijn vader en mijn stiefmoeder nadat ik vijf jaar lang veel problemen gehad heb. Toen ben ik op de hoek van de straat gaan liggen. Dat was confronterend, omdat je weet dat je alleen bent en dat iedereen zijn handen van je af trekt. En dat je nog best jong bent en heel snel af kunt glijden. Het is dat ik ruggengraat heb, heel veel mensen die ik toen heb leren kennen zitten nu zwaar aan de harddrugs."
Eduard in een scene van Straatslim
Eduard in een scene van Straatslim © RTV Utrecht / Boukje Jansen van Galen
Eduard is van de straat gekomen door te gaan werken, al was dat niet gemakkelijk. "Ik heb een vals adres opgegeven, zodat ik kon werken en toen kon ik een kamertje huren. Als je geen adres hebt, kun je je niet inschrijven bij een uitzendbureau. Dus je wordt heel makkelijk dakloos maar komt daar moeilijk weer uit." Toch lukt het hem, maar later gaat het weer mis. "Ik woonde samen met mijn vriendin, maar zij ging vreemd met mijn beste vriend. Toen heb ik mijn spullen gepakt en ben weggegaan en werd ik dakloos. Ik ben bij familie en vrienden gaan slapen maar dat houd je ook niet lang vol. Je wilt iemand anders niet tot last zijn maar je wilt wel onderdak hebben."

Met andere ogen naar daklozen kijken

Nu woont hij in een studio en volgt hij een opleiding ervaringsdeskundige bij het ROC. Hij wil mensen gaan helpen die dak- of thuisloos zijn. En hij is dus ook acteur in de voorstelling Straatslim bij theater Stut. "Straatslim betekent voor mij heel veel omdat ik mijn verhaal kan vertellen. Ik hoop dat mensen daardoor met andere ogen naar daklozen gaan kijken. En dat ze zich realiseren dat het ook in hun eigen leven zomaar gebeurd kan zijn. Ik ken veel mensen die zeggen: dat overkomt mijn niet. Dat dacht ik ook."
"Vroeger had ik vrienden om wat ik had, nu om wie ik ben
"Vroeger had ik vrienden om wat ik had, nu om wie ik ben © RTV Utrecht / Boukje Jansen van Galen
Ook de 67 jaar oude Wim Rozendaal is acteur in Straatslim. Hij was accountant toen hij zo'n acht jaar geleden cocaïne snoof op een personeelsfeestje en verslaafd werd. Daarna ging het mis. "Na twee jaar raakte ik mijn baan kwijt en met mijn baan raakte ik alles kwijt. En zo werd ik dakloos. Ik had een geluk, ik was niet in de wieg gelegd om bij de supermarkt te stelen, of fietsen of telefoons, dus het einde van mijn geld was ook het einde van mijn verslaving. Maar mijn verhaal is ook dat ik de mooiste dingen in mijn leven meegemaakt heb sinds ik dakloos ben. Ik heb 46 jaar met plezier gewerkt, maar toen ik dakloos werd zijn bijna alle vrienden die ik toen had afgehaakt. Vroeger had ik vrienden om wat ik had en nu zijn ze vrienden om wie ik ben."
Wim heeft ook dezelfde slechte ervaringen als Eduard. "Het allervervelendste is dat ze je niet als volwaardig mens accepteren. Een dakloze is eigenlijk een beetje een ondersoort, dat zijn de moeilijke dingen. Maar ik ben naast acteur bij Straatslim ook gids bij Utrecht Underground. Zo probeer ik mensen tijdens een wandeling te vertellen dat daklozen ook mensen zijn. Dat geeft me regelmaat in mijn leven en ik haal er veel voldoening uit. Door die wandelingen en het theaterstuk hoop ik dat het publiek meer begrip voor daklozen krijgt. Dat ze ook gewone mensen zijn. Als ze dit zien hebben wij een supershow. "
Wim in een scene van Straatslim
Wim in een scene van Straatslim © Sevilay Maria van Dorst
Wim woont inmiddels ook in een studio. "Daar geniet ik iedere dag van. Alleen al het feit dat ik 's ochtends wakker word en me niet hoef aan te kleden om een kop koffie te nemen en een sigaretje te roken. Want in de nachtopvang moet je daarvoor naar buiten. En iets anders kleins dat groot is, dat als je gaat douchen je de douchekop van de haak kunt halen en je rug kan douchen zonder dat je allemaal moeilijke bewegingen moet maken omdat de douchekop vast aan de muur zit."
Straatslim van het Stut Theater is op verschillende data en plekken te zien in Utrecht. De eerstvolgende voorstelling is op 25 september bij Zimihc.

Dit verhaal komt uit het programma Route C, het cultuurprogramma van RTV Utrecht. De eerste uitzending is elke donderdag rond 13.00 uur en het programma wordt daarna elk uur herhaald.