Utrecht vindt sneller dan gedacht woning voor 490 statushouders, Woningnet gaat weer open voor anderen

    26 augustus 2022, 13:00 • 4 minuten leestijd

    Een statushouder tekent haar nieuwe huurcontract.
    Een statushouder tekent haar nieuwe huurcontract. © RTV Utrecht / Evie Westland
    Utrecht - Vanaf maandag kunnen Utrechters die een sociale huurwoning zoeken weer reageren op vrijgekomen huizen op Woningnet. Per 1 augustus zouden zes weken lang vrijwel alle woningen die in de stad vrijkwamen worden toegewezen aan statushouders, maar het is al eerder gelukt om 490 statushouders te koppelen aan een woning. Daarmee zijn de achterstanden (voorlopig) weggewerkt.
    Het plan van Utrecht uitgelegd
    "Het is een karakteristiek pand", lacht Monique Korpershoek met gevoel voor eufemisme als we door het gebouw van Vluchtelingenwerk lopen, dat gevestigd is in een zijstraat van de Ganzenmarkt in hartje centrum Utrecht. Denk: scheve trappen en blauw linoleum op de vloer. "Maar het is heel fijn om zo centraal in Utrecht te zitten."
    Dit is de plek waar de afgelopen maand het Centraal Opvang Asielzoekers (COA), de woningcorporaties en de gemeente Utrecht bij Vluchtelingenwerk aansloten om in een keer 490 statushouders te plaatsen in de sociale huurwoningen die vrijkwamen.
    © RTV Utrecht / Evie Westland
    Het was "een flinke puzzel", zegt Geert Robroek, beleidsadviseur van de gemeente Utrecht. "Een alleenwonende statushouder kun je niet in een eengezinswoning kwijt. We hebben de boel dus omgedraaid: we keken niet naar wie hebben we en wanneer hebben we voor hem of haar een woning, maar we keken: welke woning komt er vrij en wie kunnen we daar nu plaatsen."

    Op 13 juli kondigde Utrecht aan vrijwel alle sociale huurwoningen die per 1 augustus vrijkwamen, zes weken lang aan statushouders toe te wijzen. Er was op dat moment een resterende taakstelling van 490 statushouders op een totaal van 650 voor 2022.

    Op 1 augustus stond de teller nog op 424 omdat eind juni en in juli ook enkele tientallen statushouders waren gehuisvest op de reguliere manier. In de eerste drie weken van de versnellingsactie (1 tot en met 21 augustus) zijn 279 statushouders gehuisvest in 148 woningen. "Daarmee resteren dus nog 145 statushouders. Deze verwachten we op basis van de nu beschikbare woningen de komende weken te kunnen huisvesten", laat de gemeente weten.

    Nog niet alle statushouders wonen al in hun nieuwe huis. In sommige gevallen zijn ze 'administratief gehuisvest'. Dat kan zijn omdat een woning bijvoorbeeld nog gerenoveerd of schoongemaakt moet worden.

    Korte klap

    De gemeente koos met deze voorrang voor statushouders voor "de korte klap", zoals wethouder Rachel Streefland die keuze half juli toelichtte. Utrecht wilde op deze manier zo snel mogelijk voldoen aan zijn wettelijke taakstelling voor de huisvesting van statushouders voor dit jaar. Ook werd de achterstand van vorig jaar ingehaald.
    Het nieuws veroorzaakte een stroom aan negatieve reacties. "En wij dan?", was een veelgehoorde frustratie van Utrechters die al lange tijd op de wachtlijst staan voor een sociale huurwoning.
    'En wij dan?!' Boosheid en onbegrip dat Utrecht statushouders tijdelijk voorrang op woning geeft
    LEES OOK

    'En wij dan?!' Boosheid en onbegrip dat Utrecht statushouders tijdelijk voorrang op woning geeft

    Korpershoek (Vluchtelingenwerk) kiest haar woorden zorgvuldig als ze een antwoord formuleert op de vraag wat ze tegen die mensen zou willen zeggen. "Het is heel politiek beladen. Ik snap echt dat dit nieuws iets met je doet als je al heel lang op een woning wacht. Er worden uiteindelijk gewoon twee kwetsbare groepen tegenover elkaar gezet. Een gescheiden moeder die met twee kinderen op een klein zolderkamertje woont, dat is net zo goed schrijnend."

    Vluchtelingen die naar Nederland komen, moeten zich eerst aanmelden in Ter Apel (Groningen). Daar krijgen ze te horen of ze een verblijfstatus krijgen. Als dat zo is, worden ze statushouder. In veel gevallen heeft de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) meer tijd nodig om te bepalen of iemand statushouder wordt. De mensen die nog wachten op een verblijfstatus heten asielzoekers en zitten tot die tijd in een asielzoekerscentrum (azc) of – zoals de laatste maanden steeds vaker gebeurt - een crisisnoodopvang.

    Zodra asielzoekers een verblijfstatus krijgen, is het aan de gemeente om een woning voor hen te zoeken. Iedere gemeente in Nederland krijgt – afhankelijk van de grootte – een verplicht aantal statushouders te huisvesten.

    Op dit moment is het aanmeldcentrum in Ter Apel overvol. Dat komt omdat de azc's ook overvol zitten – en dat komt weer omdat de doorstroom van statushouders naar een woning ook moeizaam verloopt. Ook in steeds meer noodopvangcentra zitten mensen die eigenlijk al recht hebben op een woning.

    Utrecht hoopt met dit besluit dus de acute druk op de asielzoekerscentra en uiteindelijk ook Ter Apel enigszins te verlichten door statushouders versneld te plaatsen. Maar, denkt Monique Korpershoek van Vluchtelingenwerk, daar is uiteindelijk veel meer voor nodig. "Uiteindelijk hoop ik dat meer gemeenten dit voorbeeld gaan volgen. De situatie in Ter Apel is echt schrijnend. Over de komst van vluchtelingen kun je vinden wat je wil, maar we hebben nu eenmaal de afspraak gemaakt om mensen op te vangen. Dan moeten we als land ook goed voor ze zorgen."

    Toch is Vluchtelingenwerk blij met de keuze die Utrecht maakte. "Iedere gemeente krijgt een taakstelling om statushouders op te vangen. Dat hebben we nu in één korte periode kunnen doen en dat heeft ons heel veel ruimte gegeven om belangrijke knopen door te hakken."

    Processen korter

    De afgelopen weken hebben het COA, Vluchtelingenwerk, de woningcorporaties en de gemeente in Utrecht nauw samengewerkt om de doelstelling te halen. Het was een succes, vertellen ze unaniem. "We hebben de processen korter gemaakt", klinkt het vanuit alle organisaties.
    "Heel concreet", zegt Katja van Boeijen, manager Wonen bij Mitros "zijn wij als woningcorporatie hier op de locatie van Vluchtelingenwerk gaan zitten, wat tot een betere en snellere samenwerking leidt. Waar de periode tussen toewijzing van een woning die vrijkomt en een statushouder die geplaatst wordt normaal gesproken zo'n vier weken duurt, gebeurde dat nu soms binnen een dag. De contracten konden hier op locatie worden getekend. We moeten alles nog evalueren, maar ik denk dat we hier veel van hebben geleerd. Met name: als we de schouders eronder zetten, kunnen we met zijn allen veel gedaan krijgen. Niet wijzen naar andere corporaties of instanties, maar gewoon zeggen: dit gaan we met zijn allen regelen."
    Wethouder Streefland (ChristenUnie) over de huisvesting van statushouders in Utrecht

    Flexwoningen

    Grote vraag is nu: hoe voorkom je dat je volgend jaar weer voor hetzelfde probleem komt te staan? Daarvoor gooit Utrecht ter aanvulling op permanente huizen zogenoemde flexwoningen, tijdelijke sociale huurwoningen, in de strijd. In Hoograven-Zuid komen bijvoorbeeld zo'n vijfhonderd tijdelijke sociale huurwoningen te staan. "Het idee is dat ze daar tien tot vijftien jaar kunnen blijven staan en dat ze daarna verplaatst worden naar een andere tijdelijke locatie", legt Geert Robroek van de gemeente uit.
    "We zien de laatste jaren een mismatch tussen het soort woningen dat mensen zoeken en het aanbod. Er is meer behoefte aan kleinere woningen voor alleenwonenden. Met flexwoningen proberen we die gaten te dichten. De bedoeling is dat de eersten er volgend jaar al staan."
    Voor Monique Korpershoek van Vluchtelingenwerk stonden de afgelopen weken in het teken van veel mensen blij maken. "We hebben hier op locatie de contracten getekend en de sleutel kunnen overhandigen. En nu begint ons grote werk eigenlijk pas echt. Verzekeringen regelen, de kinderen naar school sturen, inburgeren… 490 statushouders hebben letterlijk hun sleutel naar de toekomst gekregen."
    De sleuteloverdracht bij Vluchtelingenwerk in Utrecht.
    De sleuteloverdracht bij Vluchtelingenwerk in Utrecht. © RTV Utrecht / Evie Westland

    Meest gelezen

    Gebroken stang oorzaak kraanongeluk Maliebaan Utrecht

    Gebroken stang oorzaak kraanongeluk Maliebaan Utrecht

    Nieuwe aanhoudingen in groot plofkrakenonderzoek Duitsland: arrestaties in Utrecht, Mijdrecht en Houten

    Nieuwe aanhoudingen in groot plofkrakenonderzoek Duitsland: arrestaties in Utrecht, Mijdrecht en Houten

    Vechtende verkeersregelaars ontslagen na ruzie bij stadion Galgenwaard

    Vechtende verkeersregelaars ontslagen na ruzie bij stadion Galgenwaard

    Taakstraf voor coach die aan hockeymeisje vroeg haar hand in zijn broek te stoppen

    Taakstraf voor coach die aan hockeymeisje vroeg haar hand in zijn broek te stoppen

    Vrouw neergestoken op Balijelaan in Utrecht

    Vrouw neergestoken op Balijelaan in Utrecht

    Gesproken nieuws