BookToks verleiden jongere lezer: 'Een boek wordt in 10 seconden krachtig aangeprezen'

24 augustus 2022, 12:59 • 2 minuten leestijd

Utrecht - Het zijn de 55-plussers die in Nederland het meeste lezen. Maar ook steeds meer jongeren pakken een boek uit de kast. Dat komt omdat ze op social media-platform TikTok door middel van BookToks overrompeld worden met bindend leesadvies van andere enthousiaste lezers. Puck Gerkema, van de Utrechtse boekhandel Broese, ziet het ook in 'haar' winkel gebeuren. "Groepjes vriendinnen komen met flinke stapels naar de kassa."

Dat de socials, en met name ook populaire influencers die daarop actief zijn, jongeren met nieuwe, hippe rages beïnvloeden, is allesbehalve nieuw. Maar het is zeldzaam dat dit nu met een vrij traditioneel product – het boek - gebeurt. Ook uit onderzoek van het kennis- en innovatieplatform KVB Boekwerk blijkt dat het aantal lezers tussen 15 en 24 jaar tussen 2019 en 2021 met 16 procent steeg.

Gerkema ziet het succes van de BookToks, korte filmpjes met leesadvies, voor haar neus gebeuren. "Het zijn vaak groepjes vriendinnen die precies weten wat ze willen. Ze komen de winkel binnen, blijven lang in een bepaalde hoek staan, kletsen wat met elkaar en komen vervolgens met een flinke stapel boeken naar de kassa."

TikTok is niet het enige sociale platform waarop boekentips trending zijn. Eerder kwam op YouTube al het zogenaamde BookTube en had je op Instagram beet onder de #InstaBook en #Bookstagram. De reden van dat succes? Gerkema denkt dat het aan de manier van boeken presenteren ligt. "In BookToks wordt een product in zo'n tien seconden kort en kracht aangeprezen. Met koppen als: 'Bij deze vijf boeken moet ik heel hard huilen!' Dat werkt gewoon."

Niet alleen schrijvers – zoals Kluun en Chinouk Thijssen - proberen door middel van BookToks hun boeken onder de lezers te brengen. Ook uitgeverijen springen er massaal op in. "Onze lezers zitten op TikTok. En als wij daar ook zijn, zitten we direct bij ze. Zo denken uitgeverijen", legt Gerkema uit. "Door boeken met catchy filmpjes en fraaie covers uit te brengen en op TikTok te showen, hopen ze de lezer tot kopen te verleiden."

Ook de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) ziet de invloed van de socials op het toenemende aantal jongere lezers. "Wij merken dat door onder andere BookToks vooral de verkoop van Engelstalige boeken fors groeit", duidt een woordvoerder. De CPNB ziet daarnaast dat jongeren wel willen lezen, maar vaak niet weten wat. "De boeken die ze op school aangereikt krijgen, voelen voor hen vaak als een verplichting. Sinds de komst van Instagram en TikTok en de boekentips die daarop verschijnen, weten ze wél wat ze willen lezen." Daarnaast heeft ook corona geholpen in de toename lezende jongeren. "Omdat ze niet konden sporten en meer thuis bleven zitten, besloten ze vaker een boek te pakken. En sinds de Covid-maatregelen verdwenen zijn, is die trend niet afgenomen."