Een moetje voor de Utrechtse raad: nog éénmaal discussiëren over de Ruimtelijke Strategie 2040

Inzet van het debat is de RSU 2040, oftewel de Ruimtelijke Strategie Utrecht. Daarin is bepaald welke richting de stad op gaat. Het beeld dat uit de RSU naar voren komt is dat de stad flink gaat groeien. In 2040 kent Utrecht 100.000 extra inwoners. Om die allemaal een plekje te geven en de stad toch leefbaar te houden, wil het college vooral ‘verdichten’, wat wil zeggen dat er vooral binnen de bestaande stad gebouwd wordt, met een veel hogere dichtheid: veel meer huizen op dezelfde grond. Een goed voorbeeld is de Merwedekanaalzone waar 10.000 huizen gebouwd gaan worden.

Dat verdichten moet gebeuren bij bestaande knooppunten, of bij knooppunten die ontwikkeld moeten worden, zoals station Lunetten. Daardoor ontstaan meerdere centra in de stad, die elk alle voorzieningen hebben die je in een grote stad kent. Zo ontstaat de ‘10-minuten stad’. Alles is bereikbaar binnen tien minuten. In dit concept is er beperkt ruimte voor de auto. Voetgangers en fietsers krijgen voorrang. Ook moet er ruimte zijn voor technologische ontwikkelingen, zoals drones die pakketjes afleveren en zelfrijdende auto’s.

Het klinkt futuristisch en spannend, maar een grote groep Utrechters ziet het niet zitten. Zij vrezen dat de explosieve groei van de stad de leefbaarheid juist onder druk zet. De RSU 2040 is vorig jaar aangenomen door een meerderheid in de raad. De uitwerking ervan is nog eens bevestigd in het jongste coalitieakkoord, dat GroenLinks, D66, PvdA, Student & Starter en ChristenUnie dit jaar na de verkiezingen sloten. En dus lijkt nieuw debat over de RSU niet aan de orde.

Daar denkt een groep verontruste inwoners van de stad heel anders over. Volgens Gert Dijkstra, één van de oprichters van de petitie en inmiddels ook raadslid bij EenUtrecht, zijn de Utrechters niet betrokken bij dit besluit. "Dit verregaande besluit is stiekem op een achterkamertje genomen. Geen Utrechter die hier iets van wist, en dat kan niet. De inwoners hadden hier veel meer bij betrokken moeten worden. Nu zit ik zelf in de gemeenteraad om ervoor te zorgen dat dit gebeurt."

De groep startte vorig jaar een petitie, om af te dwingen dat er een referendum over de RSU gehouden zou moeten worden. Daarvoor waren 10.000 handtekeningen nodig, maar dat aantal werd niet gehaald. De teller bleef steken op 7.451 handtekeningen. Als er werd gefilterd op inwoners van de stad, waren dat 4.252 stemgerechtigde Utrechters die hun handtekening zetten. Het referendum hoeft er dus niet te komen. Maar het waren wel genoeg handtekeningen om de gemeenteraad te dwingen het onderwerp nogmaals op de agenda te zetten. En dat debat is vandaag.

De handtekeningzetters zijn tegen de grote groei van de stad, en stellen dat de onderbouwing voor de noodzaak van die groei niet deugdelijk is. Ook zouden de plannen onhaalbaar zijn. In de aanloop naar het debat stuurde het college een brief naar de raad, waarin ze zegt dat er niet getoornd hoeft te worden aan de RSU. “De RSU 2040 is dus niet het besluit óm te groeien, maar ons antwoord op de toenemende vraag om in de stad te kunnen wonen en werken”, schrijft het college. De verwachting is dat een grote meerderheid van de Utrechtse raad die stelling onderschrijft en dat het debat vandaag als de spreekwoordelijke nachtkaars uitgaat.