Van #ophef tot #raad030: de hashtag bestaat 15 jaar, maar hoe belangrijk is hij nog?

Utrecht - De hashtag bestaat vandaag precies vijftien jaar. Het hekje met daarachter een trefwoord, zinnetje of afkorting maakt groeperen en zoeken op onderwerp eenvoudiger op sociale media. De bedenker is Chris Messina. Op Twitter schreef hij op 23 augustus 2007: “How do you feel about using # (pound) for groups. As in #barcamp.” De rest is geschiedenis. Wat heeft de hashtag wereldwijd - en voor Utrecht - betekend? En is hij nog wel #relevant?
Elger van der Wel, online media-adviseur in Utrecht, ziet dat de hashtag anno 2022 nog heel veel wordt gebruikt. Miljarden gaan er rond op sociale media. "Geleidelijk zal de hashtag misschien wat minder relevant worden", zegt Van der Wel. "Computersystemen zullen door nieuwe technologie slimmer worden zodat ze zelf kunnen categoriseren op basis van tekst en beeld. In theorie is een hashtag dan niet meer nodig."
Me too-demonstrant in Parijs in 2017.
Me too-demonstrant in Parijs in 2017. © ANP
Toch vermoedt Van der Wel dat de hashtag voorlopig populair blijft. Mensen vinden het leuk en zullen het bijvoorbeeld gebruiken om actie te voeren of een statement te maken, zoals met #MeToo en #BlackLivesMatters. "Ik zie dat niet zo snel verdwijnen, al is met technologie wel vaker gedacht: hier kunnen we nooit meer zonder. Meestal blijkt dat wel mee te vallen, want het kan heel snel gaan. We dachten ook dat we niet meer zonder het sms'je konden, maar ik kan me nauwelijks herinneren wanneer ik er eentje heb verstuurd. De meeste mensen doen dat nu via WhatsApp."
Ook op Instagram en TikTok is de hashtag gemeengoed, ziet Van der Wel. "Er zijn veel gebruikers die daar op bepaalde thema's zoeken. Liefhebbers van katten kunnen bijvoorbeeld leuke filmpjes en foto's vinden met #CatsofInstagram." Maar er is voor ieder wat wils. Bekende hashtags zijn bijvoorbeeld ook #Instafood, #picoftheday en #tbt. Die laatste afkorting staat voor throwback thursday en is een handige manier om op een vast moment in de week een nostalgisch plaatje of filmpje uit vervlogen tijden te showen.

Het ontstaan van de hashtag

De eerste echte toepassing van de hashtag was in oktober 2007. De Amerikaan Nate Ritter gebruikte de hashtag bij berichten over bosbranden in Californië. De echte doorbraak was bij de Iraanse opstand in 2009. Door hashtags toe te voegen aan berichten konden mensen over de hele wereld eenvoudig de ontwikkelingen volgen. Twitter zelf zag er ook wel wat in. Op 1 juli 2009 maakte het bedrijf het mogelijk om eenvoudig te zoeken en door te klikken op hashtags. In 2010 was introductie van 'trending topic'. Vanaf dat moment konden mensen zien welke onderwerpen populair waren en erop zoeken.

#Liftgezocht en #WijzigDatShirt

Ook per regio of stad zijn er tal van bekende hashtags. Met #raad030 en #raad033 volg je bijvoorbeeld de gemeenteraden van Utrecht en Amersfoort. Ook de wedstrijden van FC Utrecht krijgen steevast een eigen hashtag, zoals #FCUAJA: FC Utrecht-Ajax. Verder blijkt #Utrecht de meest gebruikte hashtag als het gaat om Nederlandse steden.
De hashtag is zeer effectief als je iets zoekt of ergens aandacht voor wil vragen. Zeker ook lokaal, merkt Van der Wel. "Je zag het een tijdje geleden toen er weer een grote treinstoring was op Utrecht Centraal. #Liftgezocht bleek toen zeker op Twitter heel handig om toch thuis te kunnen komen. Mensen gingen er echt actief naar op zoek."
Dat hashtag-acties het verschil kunnen maken bleek ook in 2018 toen FC Utrecht van supporters forse kritiek kreeg op het nieuwe shirt. Een fan startte een petitie en op Twitter ging de hashtag #WijzigDatShirt viral. Een dag later paste de club het shirt aan. Je zou kunnen zeggen: #dankbaar.
Hashtags hebben ook hun waarde gehad bij grote zoekacties in onze regio, zoals bij Anne Faber en Ruben en Julian. Daarnaast worden ze veelvuldig gebruikt bij verkiezingen en grote evenementen in Utrecht zoals de Tour, de Vuelta, Koningsdag of de Vrijmarkt. In geval van een relletje wordt vaak #ophef gebruikt en bij groot nieuws #breek en #breaking. Bij de schietpartij in de Utrechtse tram in 2019 gebeurde dat ook , maar het meest werd er toen gezocht op #24Oktoberplein en #schietpartijtram.
De pandahype was in het voorjaar van 2017 trending. De twee Chinese reuzenpanda's Xing Ya en Wu Wen namen toen hun intrek in een spiksplinternieuw verblijf in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Berichten over de panda's werden veelal verstuurd met de hashtag #pandakoorts.

Origineel en grappig zijn

Hashtags zijn handig voor wie tv-kijken wil combineren met sociale media. Tijdens het Songfestival, Boer Zoekt Vrouw en B&B Vol Liefde worden ze ettelijke keren gebruikt, vooral door Twitteraars die graag snedig commentaar leveren.
Met originele hashtags kan je je op een ludieke of grappige manier onderscheiden. Tv-maker Arjen Lubach zet ze veelvuldig in. En met succes. Een paar jaar geleden ging bijvoorbeeld #Kamergotchi viraal. Dat was een digitaal Kamerlid dat je kon verzorgen via een app. Andere succesvolle hashtags van Lubach waren onder meer #saverickbrandsteder en #hoedan. De laatste ging over Geert Wilders en hoe hij dacht zijn plannen in praktijk te kunnen brengen.
Cabaretier Jochem Myer heeft ook verschillende 'eigen' hashags, waaronder #ibizavanhetnoorden, verwijzend naar zijn geliefde Texel. Ook #Ikrekenhetgoed komt uit de koker van de komiek. Hij gebruikt deze hashtag vaak bij berichten over zijn kinderen.

#Goedemorgenhans

In 2018 ging een hashtag van Myer viraal. Hij vroeg zijn volgers om de terminaal zieke en later overleden wethouder van Utrechtse Heuvelrug Hans Nijhof een hart onder de riem te steken. Myjer twitterde: "Mooi begin van de dag om met z'n allen Hans even goedemorgen te wensen". Hij voegde de hashtag #goedemorgenhans toe en velen namen die over. Later werd de hashtag vervangen door #goedemiddaghans.
De lijst met virale hashtags is ongelooflijk lang, maar de hashtag kan ook een verbindende functie hebben. Zo heeft RTV Utrecht #Wijzijnutrecht in het leven geroepen, een hashtag met een groeiende populariteit en hartstikke handig voor wie prachtige foto's en video's van de provincie Utrecht wil zien.