Vaccinatie apenpokken morgen van start in Utrecht, enkele tientallen besmettingen in de regio nu

Duizenden prikken verwacht de GGD de komende weken te zetten in het oude casino. Deze locatie was al ingericht voor de coronavaccinaties, maar opent nu dus ook de deuren voor de apenpokkenvaccinaties. Al zal het niet zo massaal worden als met de coronaprikken. "Veel mensen zullen niks met het virus te maken krijgen", legt arts en coördinator afdeling seksuele gezondheid, bij de GGD regio Utrecht, Mark van den Elshout uit. "De besmettingen vinden nu plaats binnen specifieke groepen. Om dat zo te houden zetten we met de vaccins in op de groep die het meest risico loopt."

Op dit moment worden de meeste besmettingen gevonden bij mannen die seks hebben met mannen en ook meerdere partners hebben, zegt de GGD. Deze zogenoemde risicogroep wordt in beeld gebracht via huisartsen, het ziekenhuis of de GGD zelf. Zij ontvangen net als bij het coronavaccin een uitnodiging per brief. "Maar helaas is lang niet iedereen in beeld", vertelt Van den Elshout.

Het kan dus voorkomen dat mensen vinden dat ze onder de risicogroep vallen, maar geen uitnodiging voor een vaccinatie krijgen. "Zorgelijk", vindt Van den Elshout. Hij zegt dat door geldtekort bij de GGD niet iedereen geholpen kan worden en dat er bijvoorbeeld geen ruimte is om meer spreekuren te houden. "In Utrecht krijgen we heel weinig subsidie vergeleken met de rest van het land", zegt hij. In de afgelopen jaren werd de druk op de dienst wel steeds groter en daar komen nu de apenpokken bij.

De GGD spreekt overigens, net als elders in de medische wereld, liever over 'monkeypox'. In andere landen wordt het woord 'apenpokken' namelijk gebruikt voor allerlei verschillende virussen en infecties en dat kan voor verwarring zorgen.

Het vaccin dat vanaf morgen in Utrecht ingezet wordt, is niet een speciaal monkeypox-vaccin, maar een vaccin dat is gemaakt voor pokken. Van den Elshout: "Dat was een heel groot succes. Die hebben we helemaal uitgeroeid in de jaren 70." Al waren er toen genoeg vaccins, "en nu niet", vult Van den Elshout aan.

"Het liefst zouden we iedereen vaccineren, maar nu dat niet kan moeten we zorgen dat ze in de juiste armen belanden", benadrukt de arts die wel hoop heeft op meer vaccins. De vaccinatiebereidheid is hoog merken ze bij de GGD: "Er heerst best wel wat angst onder de risicogroep. We krijgen ook veel vragen van mensen die op een lijst willen of graag snel de vaccinatie willen."

Hij heeft wel de verwachting dat het pokkenvaccin een goede bescherming kan bieden tegen monkeypox. Voor een optimale werking moet een persoon in totaal twee prikken krijgen, met vier weken daartussen.

Mensen die besmet zijn met het virus, kunnen dat onder meer merken aan hoofdpijn, koorts, rillingen en moeheid. Daarna kunnen patiënten uitslag krijgen met blaasjes, die daarna korstjes worden. Op het moment dat de blaasjes verschijnen, ben je besmettelijk voor anderen. "We proberen mensen hier nu meer over te informeren en sporen ze ook aan om bij klachten meteen te testen. Dat draagt bij aan het indammen van de epidemie"

Zolang de besmettingen alleen binnen de groep die nu gevaccineerd wordt plaats blijven vinden, is de epidemie onder controle. Van den Elshout: "Het is nu belangrijk dat het virus niet overslaat op een groter deel van de populatie."