Utrechtse plandelaar die zelf de stad opruimt, zoekt mensen die willen helpen: 'Door het op te rapen wordt het leuk'
Utrecht - Een leeg blikje cola of een weggegooid sigarettenpakje op straat: als voorbijganger kan je je eraan ergeren en doorlopen, of je kan het tijdens de wandeling oprapen en weggooien. Dat laatste is de hobby van Anton Damen. Hij ontdoet regelmatig straten in Utrecht van zwerfafval en hoopt dat meer mensen ook gaan 'plandelen'. "Plandelen is wandelen met de p van plastic dus wandelen en plastic rapen. Het is een verwijzing naar plogging, da's Zweeds en dat zijn mensen die hardlopen en zwerfafval oprapen. Dat lijkt mij best wel vermoeiend dus ik hou het iets langzamer: plandelen."
Plastic patatbakjes, blikjes energydrank, platgetrapte bierblikjes: er valt maandagochtend een boel rotzooi op te ruimen op de Mariaplaats in Utrecht. Toch wordt Anton Damen niet moedeloos van wat hij aantreft. "Als je buiten het centrum gaat, is er zeker wat aan te doen. In je eigen straat bijvoorbeeld." Damen ziet zijn hobby dan ook als een manier om een ergernis om te buigen naar iets positiefs. "Je kan je ergeren tot je een ons weegt maar dat blikje verdwijnt er niet van en dat sigarettenpakje ook niet. Door het op te rapen wordt het leuk."
Inmiddels gaat Damen regelmatig de straat op en vanochtend is hij ook niet de enige. Paulien van der Geest van Milieu Centraal helpt mee. Zij hoort steeds vaker van mensen zoals Anton die zelf de straat opruimen. "Door corona zijn meer mensen gaan wandelen en het afval gaan zien. En goed voorbeeld doet volgen dus als je het om je heen ziet gebeuren en je praat erover en je hebt zo'n mooie stok als Anton dan ga je het ook zelf doen. En je krijgt er een goed gevoel van."
Eén tot vijf procent van al het restafaval komt niet bij het restafval terecht maar op straat. Dan heb je het over 35 tot 140 miljoen kilo.
Volgens Paulien valt er nog genoeg op te ruimen. "1 tot 5 procent van al het restafaval komt niet bij het restafval terecht, maar op straat. Dan heb je het over 35 tot 140 miljoen kilo. Dat kost de overheid zo'n 200 miljoen euro om op te ruimen."
"Je kan je ergeren tot je een ons weegt maar dat blikje verdwijnt er niet van"
Ook verderop aan de Utrechtse Singel kunnen de twee zich volop uitleven op het rondslingerende afval. Anton Damen kan dus best wat hulp gebruiken. Om het plandelen onder de aandacht te brengen, wil hij daarom op zaterdag 27 augustus in het kader van Utrecht 900 jaar bijna duizend straten op één dag laten schoonmaken. "Het gaat om 900 straten, stoepen én steegjes, want sommige straten zijn iets langer dan de ander, door de hele stad. Iedereen kan meedoen: op plandelen.nl vind je instructies en er is een app waarop je de route kan bijhouden. En dan kan je zien hoe die rode stad groen wordt."
Plandelaar Anton wil 900 straten op één dag schoonmaken
Paulien van der Geest van Milieu Centraal hoopt dat iedereen meedoet aan de opruimdag. En ze heeft nog meer tips over hoe de stad schoongehouden kan worden. "Weet dat winkels, snackbars en horecagelegenheden hun omgeving schoon moeten houden. Daar kan je ze op aanspreken. Dus als er overal van die rondslingerende coffee-to-go-bekers liggen dan moeten ze dat opruimen. Winkels willen ook hun klanten tevreden houden."
En er is meer dat je als Utrechter zelf kan doen, aldus de expert in duurzaam consumeren. "Je kan het ook melden bij de gemeente als je een plek ziet die vaak gemist wordt bij het schoonmaken. En verbeter de wereld begin bij jezelf: neem een coffee-to-go-beker mee, bestek-to-go, koop geen dingen in plastic flesjes maar neem je eigen fles mee. Dat scheelt heel veel."
Het bewijst mij juist dat je binnen een kwartiertje een enorme impact kan maken.
Na een ochtend plandelen staan Anton Damen en Paulien van der Geest aan een iets schonere Singel met twee vuilniszakken vol troep. Moedeloos wordt Damen niet van de enorme hoeveelheid meuk die in korte tijd is opgehaald. "Het bewijst mij juist dat je binnen een kwartiertje een enorme impact kan maken." Het mag duidelijk zijn: de eerste letter van het woord plandelen staat voor meer dan alleen plastic. "De P van plandelen en de P van positiviteit."
