Utrecht breekt belofte en weert auto toch met knip op Ledig Erf: 'Zo schoffeer je bewoners'

Ruim een jaar geleden kregen de bewoners zes varianten voorgelegd voor de nieuwe inrichting van het zuidelijk deel rond de oude binnenstad. Uit een peiling kwam een duidelijke voorkeursvariant naar voren. In die variant wordt het Ledig Erf een fietsstraat waar de auto te gast is, maar waarbij alle richtingen bereikbaar blijven. De minst populaire variant was de ‘knip’, waarbij auto’s niet meer kunnen doorrijden van het oosten van de stad naar het westen. Het Ledig Erf is de weg die buiten de singel ligt en waar vroeger buslijn 12 over reed. De knip heeft effect op een groot deel van de zuidelijke stad. Zo zal de verkeersoverlast toenemen in Hoograven, de Rivieren- en Dichterswijk en andere omliggende wijken.

Toch stelde wethouder Lot van Hooijdonk (GroenLinks) in juni vorig jaar voor om juist die knip in te voeren. Er stak een storm van kritiek op, bewoners en politici kraakten de manier waarop de gemeente met burgerparticipatie omging.

De politiek schrok van die kritiek, en in juli 2021 nam de raad een wijzigingsvoorstel aan dat meer recht deed aan de wensen van de buurt. Alle partijen, waaronder D66, PvdA en GroenLinks stemden voor dit amendement. Daarin werd besloten dat er twee varianten voor het gebied zouden worden ontwikkeld, de fietsstraat en de knip. In dat amendement staat: “De twee varianten (…) verder uit te werken, met daarin in elk geval aandacht voor de haalbaarheid van een fietsstraat op het Ledig Erf, de mogelijkheden tot een leefbaardere Balijelaan en de effecten van mogelijk extra verkeer op o.a. ’t Goylaan en de Waalstraat.”

Tekst loopt door na de foto

Na de verkiezingen onderhandelden GroenLinks en D66, samen met PvdA, ChristenUnie en Student & Starter over een nieuw akkoord. Daarin is opgenomen dat er niet meer naar twee varianten gekeken wordt, maar dat er een knip komt op het Ledig Erf. In het akkoord staat: “Bij de herinrichting van Ledig Erf wordt gekozen voor een knip, waardoor de binnenstad met meer kwaliteit wordt aangesloten op de omgeving van Vaartsche Rijn.” Tijdens de vergadering van de gemeenteraad gisteravond kwam het nieuwe coalitieakkoord in stemming.

VVD-fractievoorzitter Marijn de Pagter noemt de ontstane situatie bizar. “De coalitie heeft de mond vol van participatie, maar besluit wel zonder enige inspraak om het verkeer te gaan knippen bij het Ledig Erf”, zei hij gisteren. “Over dat idee was vorig jaar nog veel onrust ontstaan in de buurt. Juist daarom had de raad besloten om twee varianten voor te leggen aan de buurt en daarna aan de raad. Dat raadsbesluit moet gewoon worden uitgevoerd.”

Wethouder Van Hooijdonk liet blijken geen boodschap te hebben aan het amendement dat oproept tot burgerparticipatie en het luisteren naar de verlangens van de buurt. Zij liep vooruit op de steun die er zou gaan komen voor het coalitieakkoord. “Ik vermoed zo maar dat daarmee een andere opdracht in de richting van het college komt, en als dat zo is, dan is dat de vigerende opdracht waarmee we aan de slag gaan.” En daarmee doelt ze op het voornemen om een knip aan te leggen.

De VVD noemt het fundamenteel verkeerd om in een coalitieakkoord daarover een ander besluit te nemen dan de raad eerder deed. De Pagter verwijt de andere partijen dat de ze de gemeente daarmee ongeloofwaardig maken. “Een knip ten koste van de participatie is echt onbegrijpelijk”, zei De Pagter. Ook fractievoorzitter Gert Dijkstra van EénUtrecht kon zijn boosheid over de gang van zaken nauwelijks verbloemen: “Dit kost een aantal wethouders wel punten op de participatiemeetlat.”

Tijdens de stemming bleek hoe de vork werkelijk in de steel zit. Bij de onderhandelingen voor een nieuwe coalitie waren van elke partij twee leden vertegenwoordigd. Voor GroenLinks was dat onder andere Lot van Hooijdonk. Naar nu blijkt heeft zij aangedrongen om alleen nog maar voor de knip te gaan. PvdA-voorman Rick van der Zweth nam nadrukkelijk afstand van de knip: “Het is geen geheim dat wij als PvdA altijd de bewoners-variant hebben gesteund, en ook het amendement om die twee varianten uit te werken. Maar een akkoord sluiten is compromissen sluiten. Dit is er één van.” De andere drie partijen (ChristenUnie, D66 en Student & Starter) hielden zich meer op de vlakte maar het was zichtbaar dat ze zich ongemakkelijk voelden bij dit besluit.

De VVD diende een voorstel in die het college opriep om vooral vast te houden aan die twee varianten en om niet uit te voeren wat er in het coalitieakkoord was afgesproken. Wethouder Van Hooijdonk raadde het af om voor die motie te stemmen, en dat deden PvdA, D66, ChristenUnie en Student & Starter dan ook niet, waarmee er definitief een streep gaat door de beloofde inspraak van de bewoners rond het Ledig Erf met twee varianten.