Utrecht en Amersfoort herdenken koloniaal verleden en slavernij

30 juni 2022, 14:31 • 2 minuten leestijd

Amersfoort/Utrecht - In Utrecht, Amersfoort en een aantal andere Nederlandse steden wordt vandaag het slavernijverleden herdacht. De herdenkingen worden gehouden op de dag voor de viering van Keti Koti, het verbreken van de ketenen. Op 1 juli 1863 werd in Nederland een wet ingevoerd die een einde maakte aan de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen.

Zowel in Utrecht als in Amersfoort worden vandaag wandelroutes afgelegd om stil te staan bij de sporen die het koloniale tijdperk in de Nederlandse samenleving heeft achtergelaten. De organisatie spreekt nadrukkelijk over een 'gezamenlijk' en 'gedeeld' verleden dat bij honderdduizenden tot slaaf gemaakten veel leed heeft veroorzaakt.

Slavernijverleden

Het landelijke Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden adviseerde de overheid vorig jaar onder meer om het aandeel van het Nederlandse gezag in de slavernij te erkennen en dat excuses zouden helpen om het historische leed te helen.

Het gaat daarbij niet om het veroordelen van individuen of groepen mensen, aldus het adviescollege, maar om de verantwoordelijkheid van de Nederlandse staat. Ook zou er structureel geld beschikbaar moeten komen om een einde te maken aan de schadelijke doorwerking van het koloniale verleden.

Het kabinet zou in het voorjaar van 2022 reageren op het advies, maar heeft er op dit moment nog geen beslissing over genomen. Excuses worden daarom deze week nog niet verwacht. Steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben al wel excuses aangeboden voor hun aandeel.

Lees ook: Excuses voor slavernijverleden: 'Wat heb ik daarmee te maken?'

Het Keti Kotipad in Amersfoort, ook wel de 'route van verzoening' genoemd, leidt langs markante punten die herinneren aan het koloniale verleden van de stad. Zo werd in Amersfoort in de 17de eeuw de allereerste katoendrukkerij van Europa opgericht door twee Amsterdamse VOC-kooplieden. De grondstoffen werden in eerste instantie uit Oost-Indië gehaald. Toen Europeanen zelf katoen gingen drukken werd de lucratieve productie van katoen en de natuurlijke kleurstof indigo naar plantages in Amerika verlegd.

De wandeling eindigt achter het stadhuis van Amersfoort, bij de voormalige begraafplaats aan het Burgemeester Brouwerplantsoen. Een van de grafzerken die daar zijn blijven liggen is van Jan Cock Blomhoff, die in de 19de eeuw leider was van de Nederlandse handelsnederzetting Deshima voor de kust van Japan.

Behalve in Utrecht en Amersfoort zetten ook comités in Amsterdam, Arnhem, Groningen, Middelburg, Tilburg, Zaandam en Zwolle zich in voor het herdenken van de slavernij en de koloniale geschiedenis, en de viering van herwonnen vrijheid. De herdenking op het Amsterdamse Surinameplein trekt jaarlijks enkele duizenden mensen.