Overijverige groenwerker vernielde dit kunstwerk, vrijwilligers brengen het nu weer tot bloei
Utrecht - "Die pak ik ook nog wel effe mee", moet een medewerker van de Utrechtse plantsoenendienst een jaar geleden gedacht hebben. Met een gasbrander verschroeide hij vervolgens de begroeiing op de trap achter het Centraal Museum. Wat hij niet wist: die trap is een kunstwerk en de planten moeten juist woekeren. Vrijwilligers zijn een jaar later nog altijd volop in de weer om de schade te herstellen.
Media wisten wel raad met het ongelukje en ook RTV Utrecht pakte uit met de kop: "Overijverige inhuurkracht vernielt kunstige groene trap van 2,5 ton: 'Drie jaar mee bezig geweest'".
Harmke van Dam van Vergroening Singel 030 is niet te missen als ze bij de trap staat te wachten. Grasgroen vest, groene pet. Ze vond de suggesties van al die nieuwsberichten over de trap vervelend. Zo leek het net alsof een kwart miljoen gemeenschapsgeld is weggegooid. "Het kunstwerk en de stenen liggen er gewoon nog hoor, die zijn niet weggebrand." En die plantjes kosten ook heus geen tonnen, hooguit een paar duizend euro.
"Het was wel schokkend", blikt Van Dam terug. "Wat moest die man ook daar? Met zo'n brander in het park?" Er was drie jaar aan het kunstwerk gewerkt met een uitgedokterd plan. De trap is ingedeeld in meerdere zones: het ene stuk heeft veel zon, het andere schaduw, onderaan de trap bij de gracht is het een stuk natter dan daarboven. Op de ene plek plant je dan weer varens, op een andere plek een muurplantje zoals de hemelsleutel en dan is er nog het spel met de onderlaag, de bodem en op welke manier het water weg kan stromen.
Een puzzel is het. Nu weer met de platgestampte paden aan de zijkanten van de trap. Mensen denken dat je niet over de treden mag lopen, dus lopen ze aan de zijkanten en stampen ze alles plat, terwijl daar juist ook planten moeten komen. Die krijgen nu geen kans. Beter lopen mensen gewoon over de trap naar boven en naar beneden, zegt Van Dam. Dan komt er ineens een stelletje tevoorschijn dat zich een weg baant door de bosjes naast de trap. Hij met een niet te onderdrukken grijns, zij met verfomfaaid haar. Van Dam: "Dat is ook niet de bedoeling."
Hoe zou de trap eruit hebben gezien als de gasbrander niet op bezoek was geweest? "Misschien wel net zo als nu", zegt Van Dam. Na 'het incident' verhoogden de vrijwilligers het tempo van aanplanten. Nog steeds met oog voor de plek, afhankelijk van het weer en de seizoenen. En de kweker moet de plantjes speciale planten met speciale wortels die je tussen de treden kan steken. "Dat zijn in feit een soort wortel-plugjes."
Maar intussen staat de trap er prima bij, ook geholpen door het gunstige weer van vorig jaar. Van Dam trekt een korte stengel met twee blaadjes tussen de treden weg. "De zaailing van een boompje. Die halen we eruit, want die krijgt een grote kluit die de hele trap ontwricht."
De meeste planten blijven staan, ook als ze niet door de vrijwilligers zijn aangeplant, juist dan. Van Dam vertelt over een man die kwam aanwaaien toen ze aan het werk waren. Hij wilde best helpen met het wieden, dat deed hij ook altijd bij het pad van zijn vader. De beste man wilde alles eruit trekken. Nou, mooi niet. Maar na wat uitleg werd hij enthousiast, nu komt hij af en toe langs met de gieter.
Dat is het mooie aan zo'n burgerinitiatief, zegt Van Dam. Dat bewoners betrokken raken bij het project, mensen komen langs, vragen hoe het gaat, willen helpen. Dat heb je niet als de gemeente het allemaal zelf doet. En misschien, een heel klein beetje, was het ook wel gunstig dat die man een jaar geleden met z'n gasbrander langskwam. "We kregen extra aandacht, ook bij de gemeente. Daar is het enthousiasme nu ook gegroeid."
