Grote dag voor nieuwe Utrechtse coalitie: presentatie akkoord

Het waren opmerkelijke uitslagen op 16 maart bij de Utrechtse gemeenteraadsverkiezingen. De drie zittende coalitiepartijen verloren. GroenLinks ging van 12 naar 9 zetels en D66 van 10 naar 8 zetels. De ChristenUnie bleef in zetels gelijk, maar verloor in absolute aantallen ook stemmen. Ook opmerkelijk was het grote aantal partijen dat één of meer zetels veroverden. De grootste winnaar was Volt, die van niets op drie zetels kwam. Ook EénUtrecht en Bij1 hebben sindsdien een zetel. Naast Volt, wonnen ook het CDA, PvdA, de Partij voor de Dieren en Student & Starter.

Na de verkiezingen begon eerst het aftasten. Ondanks dat GroenLinks een kwart van haar zetels moest inleveren, bleven ze de grootste partij en mochten traditiegetrouw het voortouw nemen bij de onderhandelingen. Al snel viel de grote winnaar Volt af, net als de grootste oppositiepartij de VVD. Wat overbleef waren vijf partijen met vooral een linkse signatuur.

De afgelopen weken kwamen ze bij elkaar in buurthuizen, wijkbureaus en andere semipublieke plekken in de wijken. Over de onderhandelingen zelf kwam opvallend weinig naar buiten. En dus is het akkoord dat vandaag gepresenteerd wordt voor de politieke volgers nog een grote verrassing.

Waar iedereen naar uitkijkt is het compromis dat gesloten is over polder Rijnenburg. GroenLinks vindt altijd al dat er daar nooit gebouwd mag worden. In plaats daarvan moet de polder gebruikt worden als energielandschap, met zonnepanelen en veel windmolens. De vier andere partijen willen woningen bouwen in het gebied tussen De Meern, Nieuwegein en IJsselstein, met daarnaast aandacht voor milieuvriendelijke energieopwekking.

De rol van Student & Starter kan hier wel eens doorslaggevend zijn geweest. Die willen dolgraag een nieuwe roeibaan voor wedstrijdroeiers in de polder. Het zou gek zijn als die niet in akkoord staat, maar op ander vlak zal de partij water in de wijn hebben gedaan, en wellicht daarmee één van de kampen aan een meerderheid hebben geholpen in ruil voor steun voor de roeibaan.

Ook de huizen aan de Croeselaan in Utrecht, ter hoogte van de Rabobank, zouden eigenlijk in dit akkoord moeten staan. Die moeten gesloopt worden voor een parkje in het stationsgebied. De PvdA heeft zich hier de afgelopen jaren fel tegen verzet. Als de huizen nu alsnog gesloopt worden door een college waar de PvdA in deelneemt zal dat de geloofwaardigheid van de sociaaldemocraten danig aantasten.

Waar iedereen ook naar uitkijkt is de financiële paragraaf. Er staan economisch lastige tijden voor de deur, door de onrust in de wereld, door de stijgende inflatie en de coronapandemie. En dus moet de hand op de knip. Waar de vijf partijen geld hebben gevonden door te bezuinigen zal in de betreffende sectoren direct vanmiddag al tot opschudding gaan leiden.

Wat niet zal veranderen is het beleid ten opzichte van duurzaamheid en mobiliteit. De afgelopen acht jaar is er ingezet op meer duurzaam vervoer en het terugdringen van de auto uit de stad. Alle vijf partijen zijn groot voorstander van dit beleid.

Andere accenten die gezet zullen worden in dit coalitieakkoord zijn extra aandacht voor sociale woningbouw, armoedebestrijding en inclusiviteit, zo is de verwachting.

De presentatie van het nieuwe akkoord begint vanmiddag om 15.00 uur in Kanaleneiland en is rechtstreeks te volgen op UStad en via deze website. Aansluitend aan de presentatie van het akkoord worden de beoogde zeven wethouders voorgesteld. Daarbij zijn twee opmerkelijke namen, die van de 25-jarige Eva Oosters van Student & Starter en de relatief onbekende Dennis de Vries (37) uit Maarssen.