Catharijneconvent opent tentoonstelling over Adrianus: de enige Utrechtse paus ooit
Utrecht - Museum Catharijneconvent in Utrecht opent donderdag een tentoonstelling over de enige paus die Nederland ooit heeft voortgebracht: Adrianus VI. Dit jaar is het 500 jaar geleden dat hij paus werd.
Met de kleine expositie wil het museum ook de viering van Utrecht 900 jaar stadsrechten luister bijzetten. Bovendien heeft de stad dit jaar uitgeroepen tot 'Adrianusjaar'. Het is de bedoeling dat de impact van Adrianus VI bij het grotere publiek bekend wordt via lezingen, excursies en herdenkingen.
Christiaan Veldman, samensteller van de expositie
"Hij was een integere, principiële man, als paus op een moeilijk plek in een moeilijke tijd", zegt Christiaan Veldman, samensteller van de expositie in Utrecht. Het ging toen ook slecht met de kerk, vooral door wangedrag van geestelijken, en hervormers wilden vernieuwing. De brave, sobere Adrianus, volgens Veldman een echte vredesstichter, heeft de kerksplitsing die volgde vergeefs willen voorkomen.
Meningsverschil met kerkbestuur
Hij deed zijn best om het bestuur van de kerk, de curie die druk bezig was met machtspolitiek, aan te pakken. In 1523 maakte hij ook zelfs publiekelijk excuses tijdens een bijeenkomst in Neurenberg, waarbij hij erkende dat de uit de hand gelopen situatie de eigen schuld was van de kerk. Hij liet er een tekst verschijnen waarin hij volgens Veldman zelfs schreef dat het wangedrag was "ingekankerd".
Op de expositie is er een versie van te zien. Het bijzondere daarvan is volgens Veldman dat die afkomstig is van Maarten Luther, de grote voorman van de hervormingsbeweging. "Die probeerde er later zijn eigen gelijk mee te bewijzen, wel een beetje smerig van hem, want dat deed hij ook nog eens pas vijftien jaar na Adrianus' dood."
Op de expositie ligt ook een ander schrijven, dat hij in het eerste jaar van zijn pausschap meteen naar Utrecht stuurde. Met deze indrukwekkende pauselijke bul, waar zijn loden zegel nog aanzit, wilde hij optreden tegen de handel door louche geestelijken in valse aflaten (kwijtscheldingen van zonden). Verder zijn de teksten in te zien van colleges die hij als hoogleraar in Leuven heeft gegeven. De inhoud is volgens Veldman met name interessant omdat eruit blijkt dat Adrianus het eigen geweten van de gelovigen voorop stelde.
Ook is te zien hoe Adrianus eruitzag. Er is een kopie van een portret van de hand van Jan van Scorel, de door Adrianus benoemde opzichter van de pauselijke kunstcollecties.
