Bosnische Elma verwerkt gruwelijke oorlogservaringen met liefelijke kleur in haar kunst

Bij de eerste blik op de schilderijen van Elma zie je een kleurrijk, speels tafereel. Maar als je langer kijkt zie je de gruwelen van de oorlog. Elma: "Ik gebruik heel veel tanks, wapens of granaten of iets dergelijks, maar ik wil ze een beetje verstoppen. Ik probeer met het lieflijke het gruwelijke van de oorlog op een andere manier te verbeelden. We zijn gewend om de tv weg te zappen als er een situatie van oorlog is, omdat dat confronterend is. Ik wil mensen laten nadenken over wat er gaande is in de wereld, als je op een rustig moment, als je naar een schilderij kijkt, denkt: wat vind ik hier van, wat er gebeurt."

Al haar hele leven hoort Elma verhalen over de oorlog. Haar vader heeft in Bosnië in een concentratiekamp gezeten. Nadat hij bevrijd was, kwam hij naar Nederland. Maar haar moeder bleef achter met Elma en haar broertje. Ook al herinnert Elma zich zelf niets uit die tijd, toch heeft het een grote impact op haar leven. "Mijn grootste trauma, waar mijn PTSS vandaan komt, is de val van ons dorp. Ik heb voornamelijk de emoties van mijn moeder overgenomen. Dus ik ken meer het gevoel, de angst, ik ben ook heel bang voor vuurwerk, harde knallen, grote menigten."

Voor Elma is het schilderen belangrijk om met haar emoties om te kunnen gaan. "Je verwerkt het nooit, maar je geeft het wel een plek. Bij mij heeft het een plek gekregen in het schilderen. Ik kan er rustig van worden als ik schilder, terwijl het een superheftig thema is. Maar ik word wel onrustig als ik weer de diepte in duik, als ik de stukken lees, de rapporten over Bosnië en andere oorlogssituaties. Dan komt het weer heel erg dichtbij. Mijn werk is een versie van die verhalen. Mijn ouders zijn niet zielig, dan zou ik andere schilderijen maken. Er zit een hele grote veerkracht in mijn ouders. Ik vind het belangrijk dat in mijn schilderijen te laten zien."

De beelden die Elma gebruikt als inspiratie voor haar werk komen uit kranten en tijdschriften. Daardoor voelt haar werk voor haar nog steeds relevant. "Mijn verhaal verhoudt zich tot Bosnië in de jaren 90, maar heeft ook te maken met wat er nu gaande is in Oekraïne en Syrië. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor macht, pracht en praal. Waar komt het absurdistische besluit vandaan dat een leider zegt: dat land vallen we aan. En dat het leger er geen seconde over twijfelt dat dat het juiste is, je volgt gewoon orders op van je baas. Dat vind ik zo maf."

Het werk van Elma Cavcic is van 2 juni tot en met 3 juli te zien bij Exboot in Utrecht.