Mariken Heitman uit Utrecht wint Libris Literatuur Prijs
Utrecht - Mariken Heitman uit Utrecht heeft de Libris Literatuur Prijs 2022 gewonnen voor haar boek Wormmaan. De prijs is voor de auteur van de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar. De schrijfster ontving de prijs uit handen van juryvoorzitter Ahmed Aboutaleb.
De winnaar werd gisteravond bekendgemaakt in het programma Nieuwsuur. De andere kandidaten op de shortlist waren Nico Dros met Willem die Madoc maakte, Auke Hulst met De Mitsukoshi Troostbaby Company, Deniz Kuypers met De atlas van overal, Renée van Marissing met Onze kinderen en de Utrechtse Lisa Weeda met Aleksandra.
Heitman reageerde verrast op de onderscheiding. "Ik had niets voorbereid, hoort u aan mijn gestamel", zei ze nadat ze allerlei mensen, onder wie haar vrouw en ouders, had bedankt. "Ik wil ook alle schrijvers bedanken en ik wil de literatuur bedanken. Eén boek is fantastisch, maar veel boeken zijn nog fantastischer."
Juryrapport
'Wormmaan' gaat over zaadveredelaar Elke. In het boek verbindt Heitman twee thema's met elkaar: de start van de ontwikkeling van de landbouw en daarnaast het thema genderidentiteit. Volgens de jury is het een verhaal "dat tegelijk hedendaags is én de geschiedenis van de mensheid omspant."
"Vanuit het perspectief van onze voorouders ontvouwt zich een haast mythisch scheppingsverhaal", schrijft de jury. "Anderzijds staat de roman met beide voeten in de aarde van onze huidige tijd. Heitman onderzoekt wat onmiskenbaar een van de grote themas van nu is: de eigen identiteit in het algemeen en de genderidentiteit in het bijzonder." Het is "buitengewoon actueel en tegelijk tijdloos" en "filosofisch zonder nodeloos zwaarwichtig" te zijn.
'Verbluffend rijke ideeënroman'
Wormmaan is volgens de jury ook "een verbluffend rijke ideeënroman die lijkt te draaien rond de gedachte dat de mensheid blind is voor de eigen vormingskracht. We geloven dat er een natuurlijke orde is en laten ons daardoor leiden, maar we vergeten dat we die orde zelf hebben aangebracht."
Van de beknopte landbouwgeschiedenis die ze in haar boek heeft verwerkt "ga je als lezer daadwerkelijk met andere ogen naar de wereld kijken - gedachteloos een paprika in je boodschappenmandje gooien is er na het lezen van Wormmaan niet meer bij." Opbouw en thematiek laten verder "een groot intellect, psychologisch inzicht en literair meesterschap zien", zo luidt het oordeel. De taal gebruikt de schrijfster met "souplesse".
