Contrast stoïcijnse verdachte en geëmotioneerde slachtoffers aanrandingen Lunetten kan niet groter: 'Waar is het bij jou misgegaan?'

"Een bewust gekozen procespositie", noemt de rechter de houding van J.C. Onderzoek naar het hoe en waarom de man uit Lunetten zou hebben gedaan wat hij volgens het Openbaar Ministerie in 2020 deed, was lastig – zo niet onmogelijk. J.C. weigert iedere vorm van medewerking. "Ook zijn omgeving is goed geïnstrueerd om geen medewerking te verlenen aan onderzoek."

Niet alleen de rechter, ook de officier van justitie probeert tijdens de inhoudelijke behandeling iets los te krijgen bij de verdachte. Heel even lijkt het erop dat hij daarin slaagt. Want waar doelt J.C. eigenlijk op, als hij zegt "bij zijn verklaring te blijven"? Bedoelt hij dan de verklaring die hij eerder bij de politie aflegde, waarin hij zei de aantijging poging tot verkrachting wel heel zwaar te vinden. Uit diezelfde verklaring: "Dan moet je heel lang zitten. Terwijl ik niet eens mijn broek… of weet ik veel wat dan ook."

Is dat een bekentenis? Maar ook de OvJ stuit op een muur. Nee, J.C. houdt het bij zijn verklaring. De vraag is te moeilijk. Hij heeft het dossier niet kunnen begrijpen. En hij zwijgt, omdat het zijn goed recht is. Op advies van zijn advocaat.

Na de emotionele verklaringen van de zes slachtoffers probeert de officier het opnieuw. "Wat deden die verklaringen met u?" Het antwoord is bekend: J.C. gaat er geen "antwoord op geven". Of hij snapt wat dat met de slachtoffers doet? "Ja."

Meerdere keren klinkt er vandaag verontwaardigd gemompel vanuit de zaal. Het contrast tussen de heftige verhalen van de slachtoffers, hun tranen, en hoe emotieloos de 29-jarige Utrechter erbij zit kan bijna niet groter. Het steekt de slachtoffers, verklaren ze bijna allemaal, dat hun belager blijft zwijgen. "Dat je vasthoudt aan leugens, is een weerspiegeling van je eigen pijn. Je hebt de keuze om iets bij te dragen door toe te geven, maar je kiest ervoor dat niet te doen."

Allemaal vertellen ze over het moment dat hun leven voorgoed veranderde, nadat ze tijdens een zorgeloze wandeling of onderweg naar huis in Lunetten werden aangevallen, door een man met een gezet "en ietwat vadsig" postuur. Een van hen is zo zwaar mishandeld dat ze meerdere ribben brak en een klaplong opliep. Nog altijd heeft ze veel pijn en moet ze meerdere keren per dag haar kaak in zijn gewricht terugduwen. "Ik heb gevochten voor mijn leven. Hoe kun je iemand die op de grond ligt zo verrot hard trappen? Ik ben ervan overtuigd dat ieder mens in beginsel goed is, maar waar is het bij jou misgegaan?"

De slachtoffers wijzen ook op de onrust die de serie aanrandingen en mishandelingen meebracht in de wijk, hoe het de inwoners maandenlang in hun greep hield. De politie raadde vrouwen aan om niet alleen te fietsen. "Honderden mensen zijn bezig geweest met de opsporing, allemaal vanwege de acties van één man. Ik hoop dat je ooit beseft hoe respectloos dat is", vindt een slachtoffer. "Niet alleen ik ben slachtoffer, maar ook mijn lieve familieleden en de inwoners van Lunetten. Zij hebben maandenlang hun woonomgeving als onveilig ervaren", zegt een ander, die tijdens een wandeling met haar hondjes in het Beatrixpark werd aangevallen door een man met een masker.

Omdat de verdachte geen enkel inkijkje in zijn gedrag geeft, hebben de aanklagers op een andere manier naar verklaringen gezocht. Uit gesprekken met oude werkgevers komt een beeld naar voren van een man die aangeleerd sociaal gedrag vertoont ("mogelijk een autismespectrumstoornis"), die meerdere keren in zijn leven in conflict komt met de mensen om hem heen – niet op zijn minst vanwege zijn herhaaldelijke seksueel grensoverschrijdende gedrag.

Zo heeft J.C. op 12-jarige leeftijd twee minderjarige meisjes aangerand. Op voorwaarde dat hij hulpverlening accepteerde, werd die verdenking geseponeerd. Daaruit bleek dat hij al op 12-jarige leeftijd niet in staat is om te zien als een ander het niet meer leuk vond. "Wordt hij door een volwassene op zoiets aangesproken, voelt hij zich verongelijkt en kan hij heel boos of zielig doen", staat in het rapport van destijds.

J.C. heeft geen besef van seksueel grensoverschrijdend gedrag, concluderen ook voormalige collega's. "Over de schreef gaan was dagelijkse kost. We hebben hem er meermaals op aangesproken dat je zo niet met elkaar omgaat", heeft een voormalige collega van een horecabedrijf verklaard. Een andere collega heeft verteld hoe hij een berichtje heeft gestuurd naar een vrouwelijke collega, die 18 jaar werd. "Nu is alles legaal", zou hij naar haar hebben gestuurd. Ook zou hij eens tegen diezelfde hebben gezegd dat ze "een strakke, gevaarlijke broek" aanhad. "Kan je lekker tongen?"

Voor de officier van justitie is het – alles bij elkaar – wel duidelijk: J.C. is in de ogen van het Openbaar Ministerie zonder twijfel schuldig aan de serie aanrandingen en vermoedt een "gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis aan de geestesvermogens". Omdat hij stoïcijns blijft weigeren om mee te werken aan onderzoek, is een precieze vaststelling daartoe niet mogelijk. "Maar," zo benadrukt de OvJ, "dat betekent niet dat de rechtbank niet tot een eigen oordeel komen, ook als deskundigen het niet hebben kunnen vaststellen. Die verantwoordelijkheid ligt nu bij u." Hij eist zes jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging. Ook moet de 29-jarige Utrechter, als het aan het OM ligt, ruim 98.000 euro aan schadevergoedingen terugbetalen aan de slachtoffers.

De verdediging snapt niets van die eis. "Mijn cliënt is een rustige, sociale jongen die altijd goed heeft meegewerkt aan het onderzoek", stelt zijn advocaat. Volgens haar is er geen enkel bewijs tegen J.C., en ze vraagt hem vrij te spreken. "Zijn eigen moeder en vriendin lopen ook met honden in het park, dus hij weet dat hij geen vrouwen hoort aan te vallen", merkt ze nog op, wat op schamper hoongelach uit de zaal kan rekenen.