Slachtoffers van huiselijk geweld kunnen terecht in nieuw huis, bewust niet meer op een geheime locatie

De 35-jarige Laura wil anoniem haar verhaal doen vanwege de veiligheid voor haar en haar kind. Haar ex-partner valt haar nog altijd lastig. Ze zit voor de tweede keer in het opvanghuis in Utrecht. De eerste keer dat ze in het huis kwam had haar toenmalige vriend haar flink onder handen genomen. "Ik heb altijd gezegd, als een man mij één keer slaat ben ik weg en die belofte heb ik voor mijzelf gehouden." Ze ontvluchtte haar woning en kwam bij het opvanghuis terecht voor slachtoffers van huiselijk geweld.

Haar toenmalige partner had verslavingsproblemen en Laura wilde hem helpen, maar dat accepteerde hij niet. "Toen hebben we ruzie gekregen en heeft hij me even een flink pak slaag gegeven, omdat ik iets zei waar hij het niet mee eens was."

In het Oranjehuis heeft Laura een eigen appartement met een eigen keuken en een badkamer. Dat was in het oude pand niet zo. Ook gaat het niet meer om een opvanghuis op een geheime locatie zoals dat vroeger was bij de 'Blijf van mijn Lijfhuizen'. Een bewuste keuze vertelt manager Liesbeth van Renssen van Moviera. "De vrouwen die bij ons wonen moeten straks ook verder. Zij moeten hun eigen boodschappen kunnen doen en hun eigen huishouden kunnen draaien. Als je een poosje verborgen bent, leer je dat niet en voelt dat als een belemmering van je vrijheid. Dus dan kom je uit de ene onvrijheid in de andere onvrijheid. Terwijl wij ze hier zoveel mogelijk vrijheid willen bieden."

Op dit moment voelt Laura zich niet vrij. Ze zit nu weer in het opvanghuis, omdat haar nieuwe partner haar ook ging mishandelen. "Ik werd gemanipuleerd, veel schelden, spugen, slaan, schoppen. Dingen die je niet in een relatie hoort te doen." Ze probeert meteen weg te komen, maar dat lukt niet. "De deur werd op slot gedraaid, zodat ik niet weg kon." Met de hulp van een vriend ontsnapt Laura na enige tijd. "Dat lukte toen mijn partner sliep. Toen heb ik met hulp de deur kunnen opendraaien en ben ik weggegaan."

Nu zit ze in het Oranjehuis en voelt ze zich binnen veilig. Maar al ze naar buiten gaat, is dat niet het geval. "Ik ben op straat heel alert. Dan kijk ik continu om mij heen. Of als een auto lang achter mij blijft rijden. Ik durf ook niet ver weg."

Moviera heeft naast het Oranjehuis ook nog andere afdelingen om huiselijk geweld tegen te gaan. De organisatie probeert bijvoorbeeld zoveel mogelijk mensen thuis te helpen. Dat is beter voor de kinderen vertelt Van Renssen. "Het is natuurlijk heel naar dat je je huis moet verlaten, je spullen moet achterlaten. Vooral als je mensen met kinderen thuis kunt helpen heeft dat altijd onze voorkeur."

Het is niet meer zo dat Moviera alleen de vrouwen helpt. De organisatie helpt ook de partners, veelal mannen. Van Renssen: "Bij al die vrouwen die wij opvangen hoort een partner, of een man of een vrouw of het speelt in de familie. Met die mannen willen wij graag in gesprek. Wij zijn er voor iedereen, want een geweldssituatie speelt in een systeem, in het gezin en daar zijn ook andere mensen bij betrokken. En die mensen heb je ook nodig om dat op te lossen."

Het komt ook voor dat mannen slachtoffer zijn van huiselijk geweld, zoals Kees. Hij woont sinds kort in de mannenopvang. Ook hij wil anoniem zijn verhaal doen. Samen met zijn ex-partner heeft hij twee jonge kinderen. Hij ziet zichzelf als slachtoffer én als pleger. "Het was niet zo dat ik de agressor was. Het was vaak de interactie tussen ons waardoor er vaak agressie ontstond en de kinderen hadden daar wel last van."

De spanningen binnen de relatie van Kees hebben jarenlang geduurd, maar de laatste jaren verergerde het. "Soms ging het huiselijk geweld verder dan een duw", vertelt Kees. Veel details wil hij er niet over kwijt. "Ik ben fysiek wel sterker dan haar. Er is ook wel 's iets meer gebeurt waar ik liever niet teveel over wil uitweiden. Het is niet zo dat mijn vriendin in het ziekenhuis met blauwe plekken heeft gezeten. En vanuit haar kant is er wel 's servies door de ruimte gevlogen en een pot pindakaas tegen de wand aan gesmeten."

Kees beschrijft het huiselijk geweld als drijfzand. "Je belandt ergens in waar je niet in wil belanden. Zij heeft natuurlijk ook wel hele nare opmerkingen gemaakt. En bij één dan slik je dat nog weg, maar bij tien gaat er ook iets met jou gebeuren als persoon. Niemand is eindeloos bestand tegen vernedering en scheldpartijen. Dan ontstaat er bij mij intern een soort kolkende vulkaan. Dus je moet echt leren hoe je daar dan mee om moet gaan."

Kees en zijn ex-partner en ook de kinderen krijgen hulp van Moviera. Ze zitten in het zogeheten 'Take a Break'-traject. Adrie Vermeulen is zijn hulpverlener. "Dan beginnen we eerst met een intensieve analyse van de situatie. Je voert motivatiegesprekken met beide cliënten. Wanneer beiden de intentie uitspreken om dat intensieve traject van acht tot twaalf weken aan te gaan, gaan we aan de slag."

Zowel Kees als zijn partner hebben een hulpverlener en er komt een gezinsbegeleider langs. Adrie vervolgt: "Die gaat in gesprek met de ouders en ook met het kind als die vier jaar is of ouder. En de oudste van Kees en zijn partner kon verdomd goed benoemen wat het met haar deed en dat ze dat niet wilde."

"De werkelijkheid zonder elkaar is veel verder weg dan de werkelijkheid met elkaar." Kees probeert uit te leggen waarom hij en zijn vriendin toch nog zo lang bij elkaar zijn gebleven. "Het is fijn om met iemand in een relatie te zijn. Je geeft toch ook iets een kans."

Spijt heeft hij wel. "Het is geen keuze dat je in dat gedrag belandt, je hebt spijt achteraf, niet op het moment zelf. Je baalt er natuurlijk van. Shit, heb ik me weer laten gaan of shit, waren de kinderen daar getuige van of shit, wat heb ik nou weer geroepen. Dat past helemaal niet bij mijn waarden als mens. Hier gaan allemaal luiken open binnen deze relatie waarvan ik achteraf misschien zou schrikken, als ik mezelf op een bandje zou terugzien. Dat is heel apart hoe dat werkt, dus ja daar heb je achteraf wel spijt van."

Maar Kees heeft nu wel veel geleerd, geeft hij aan. "Daar zijn wel technieken voor, zoals een time-out nemen en hele strakke afspraken met elkaar maken hoe je daar op reageert en ook benoemen en in welke fase van de ruzie we zitten."

Met tranen in haar ogen vertelt Laura wat het met je doet. "Het maakt je kapot en zeker ook als je je kind verdrietig ziet. Dat zijn geen fijne dingen als je dat overkomt. Het doet gewoon zoveel pijn. Dat mensen in staat zijn en zeker je geliefde, om je dit aan te doen. Dan heb ik zoiets van, dan hou je niet echt van iemand, anders doe je dat soort dingen niet."

Ze durft zelfs weer een beetje aan haar toekomst te denken. "Ik hoop weer gelukkig en vrij te zijn. Dat ik gewoon weer alles kan doen zonder dat ik over mijn schouder hoef te kijken." Ze heeft een boodschap aan al die mensen die te maken hebben met huiselijk geweld. "Zoek hulp, je bent niet alleen. Er zijn genoeg mensen die je kunnen helpen."