Tienduizenden kilo's aangespoeld afval op stranden in kaart gebracht door Utrechtse onderzoekers
UTRECHT - Hoeveel afval komt er vanuit zee op de Nederlandse stranden terecht? Waar komt het vandaan? En onder welke omstandigheden spoelt het aan? Om antwoord te vinden op deze vragen hebben onderzoekers uit Utrecht tienduizenden kilo's aan aangespoeld afval op de Nederlandse stranden in kaart gebracht. Volgens de onderzoekers maken de resultaten het mogelijk om te voorspellen waar en wanneer afval aanspoelt, zodat het gerichter opgeruimd kan worden.
De onderzoekers gingen niet zelf door die tienduizenden kilo's aan afval heen: ze werkten met een dataset van Stichting De Noordzee. Deze organisatie organiseert zogenoemde beach cleanups waarbij vrijwilligers op het strand afval ruimen. De onderzoekers konden op die manier zes jaar aan data uitpluizen. Daaruit blijkt dat er op dit moment tussen de 17.000 en 30.000 kilo afval op de Nederlandse stranden ligt. "Dat is gemiddeld 20 tot 80 kilo afval per kilometer strand", aldus Mikael Kaandorp, een van de onderzoekers.
Vooruitkijken
Door de data naast weergegevens te leggen, konden de onderzoekers vaststellen onder welke weersomstandigheden er vooral afval aanspoelt. En zo kun je ook vooruitkijken, zegt oceanograaf en klimaatwetenschapper Erik van Sebille. "Als je op basis van de weersvoorspellingen verwacht dat er op een bepaalde dag en een bepaalde locatie veel afval gaat aanspoelen, kun je alvast een oproep doen om het dan te gaan opruimen voordat het weer terug de zee in spoelt. Dat is ontzettend belangrijk, want op het strand kun je afval vele malen makkelijker opruimen dan in zee."
Het meeste strandafval werd gevonden rond Castricum en Bergen. Volgens onderzoeker Kaandorp blijkt in Zeeland juist relatief minder afval op het strand te liggen. "De kust is daar grilliger van vorm en grenst minder direct aan de Noordzee. En we denken dat het afval daar eerder terug de zee in spoelt omdat het getij er variabeler is." Ook in het noorden en op de Waddeneilanden komt er minder afval op het strand aan.
Rechte kustlijnen tijdens eb
Voor het afvalruimen in de toekomst zijn er dan ook lessen te leren uit het onderzoek. Als je effectief wilt afvalrapen, kun je het beste kijken naar de relatief rechte stukken kustlijn en de kusten die minder grillig zijn. Het meest handige moment om met je grijper het strand op te gaan is tijdens eb, en dan vooral in de week rond het doodtij, als er minder verschil zit tussen hoog- en laagwater.
De onderzoekers plaatsen wel een belangrijke kanttekening bij de gebruikte gegevens: er is door de mensen van beach cleanup vooral geruimd als het mooi weer was. "Dus we hebben niet zoveel gegevens over de hoeveelheid afval bij slechte weersomstandigheden. Dat kan betekenen dat ons model minder nauwkeurig is voor het winterseizoen. Dus bij deze doen we de oproep om vaker in de herfst en in de winter beach cleanups te organiseren."
