Podcast 'Wielaert gaat aan': 'We worden een vreselijke yuppenstad'

Hij toont zich onverminderd fel in een nieuwe Bieb-sessie van Wielaert Gaat Aan. Dat doet hij in bijzijn van Freek de Jonge, die zich uitlaat over de politiek: 'De sfeer rond links is aan de zieke kant.' Gert Dijkstra pleit als aanvoerder van de nieuwe stadspartij EenUtrecht voor meer bestuurlijke invloed op de vastgoedwereld.

Dat was de inzet voor de talkshow, in een samengaan van de invasie in de Oekraïne en de pas geleden geopende tentoonstelling over de roemruchte Jaren Zestig in Museum Catharijneconvent.

Freek de Jonge was daar een van de eerste bezoekers. Ook hij heeft de opeenvolging meegemaakt van nieuws over corona, de winterspelen en de Russische invasie van Oekraïne. Het leek het werk van een onzichtbare mondiale televisienetwerkmanager. Of was het God? Freek de Jonge: 'Ik zou eerder naar het Lot wijzen. Poetin heeft geloof ik na de Spelen in Sotsji de Krim ingenomen. Hij wacht eerst een sportevenement af en slaat dan toe.

We zien wel voor het eerst beweging in de sportboycots. Met Neerlands Hoop hebben we ons verzet tegen het voetbal-WK in Argentinië 1978, tegen het bewind van dictator Videla. Nu wordt de finale van de Champions League verplaatst van Sint Petersburg naar Parijs. Ik moest op de avond na de invasie in Oekraïne optreden in Naarden. Ik vroeg me af of het wel gepast was. Maar het is al eeuwen zo. De pertinente leugens waar een volk het slachtoffer van is.'

Gert Dijkstra: 'Je staat weer met beide benen op de grond. Het is 20 jaar na de burgeroorlog in Joegoslavië. We groeiden op met de gedachte dat het ons niet gebeurt.'

Hans Spekman: 'Ik heb vooral te doen met de gewone mensen daar. Ik zie ze beneden in de metro zitten. Je kunt wel wijzen naar Poetin. Die is fout, dat weten we. Maar wat doen wij zelf? Ik vind dat we als internationale gemeenschap enorm falen. Sterker nog: wij voeden dit soort oorlogen. Als wij alleen maar wijzen: dat is een klootzak, dat is een teringleier – ik zeg dat bruut-, maar als we niet naar onszelf kijken, blijft het doorgaan. Dan zijn we mede schuldig aan die mensen in dat metrostation.'

Martine Spanjers van het Festival Leading Voices meent: 'Juist in deze tijd is het belangrijk dat we aandacht hebben voor cultuur en dat het verbindt.'

Freek de Jonge bezocht de expositie Van God Los? in het Catharijneconvent, omdat hij predikantenzoon en jeugdig icoon van de jaren zestig is. Het geloof was hem met de paplepel toegediend: 'Vooral de moraal en de ethiek en niet te vergeten het geweten. In de jaren zestig was de vraag: is een geweten zonder God nog wel mogelijk? Als je God loslaat, zal je iets anders moeten vinden. Een houding, een filosofie, een moraal, een ethiek. Als die ontbreekt is de hel los. Terug naar een andere God gaat niet, dat is een gepasseerd station. Nu gaat het over de vraag hoe we een gemeenschap kunnen vormen, voor elkaar en voor de aarde zorgen.'

Links werd dominant in de jaren zestig. Nu is het er weer tijd voor, zegt De Jonge: 'Als je ziet hoe de maatschappij zicht ontwikkelt, is het duidelijk dat er een sociaal-economisch parlement zou moeten zijn. De sfeer rond links is aan de zieke kant. De mensen die daar boos op zijn, hebben weinig gevoel voor geschiedenis. Alsof de chaos van links komt. Ik ben er nog altijd van overtuigd dat er een grote linkse volkspartij in Nederland moet zijn.'

Dat treft Hans Spekman sterk. Fel: 'Ik ben links tot mijn dood en rood en nooit aan God vast gezeten. Maar links gaat ten onder aan zichzelf. De grootste vijand was niet rechts, maar de tijdgeest waar we makkelijk mee zijn gegaan. Hillary Clinton zei in 2018 nog dat zij eigenlijk de verkiezingen in Amerika had gewonnen. De andere mensen waren de losers. Als links zo nadenkt over mensen die het minder getroffen hebben, niet zo'n hoge opleiding hebben, dan verdien je het ook.'

Gert Dijkstra van EenUtrecht worstelt met de begrippen links en rechts. Hij betoogt: 'Als het over veiligheid gaat, schijnen we rechts te zijn. We zijn voor meer camera's. Daarnaast zijn we heel groen, al schijnt dat links te zijn.' Voor Spekman gaat het vooral over welvaartsongelijkheid. 'We worden een vreselijke yuppenstad, alleen betaald door publiek geld. Dat vind ik vreselijk.'

Freek de Jonge tegen Spekman: 'Jij voelt je wel heel schuldig. Dat moet je proberen achter je te laten. De vraag is wat een stad is. Niet alleen yuppen. De PvdA moet meer naar de mensen toe.'

Kern van de zitting is als elders de woonproblematiek. Gert Dijkstra zegt namens EenUtrecht: 'Mijn pleidooi is dat we moeten bijbouwen, maar ook ernstig ingrijpen op de woningmarkt. We hebben het stadsbestuur te lang laten dobberen. We moeten harde nieuwe afspraken maken met de vastgoedwereld over de maximale prijzen van wonen en huren.'

In de aanloop naar de raadsverkiezingen klinkt het voor Hans Spekman allemaal veel te netjes. Hij fulmineert: 'De juf en de politieman gaan naar Ede. Het speelt in alles door. Ook in de tarieven voor culturele instellingen. Het gaat om een stad die bruist van het leven. Het mag allemaal minder lief in de campagne. Zeker als het ons verder brengt.'