Vrijwilligersorganisaties willen van hoge regeldruk af: 'Zijn we niet met een kanon een mug aan het doodschieten?'

Veel regels zijn bedacht om allerlei misstanden tegen te gaan, zoals witwassen, fraude en belastingontduiking. Het UBO-register (Uiteindelijk Belanghebbenden) is daar een goed voorbeeld van: uiterlijk 27 maart moeten alle organisaties hun bestuursleden hebben ingeschreven in dat register, zodat de overheid weet wie de belanghebbenden zijn bij al die vrijwilligersorganisaties.

Maar volgens de initiatiefnemer van de petitie zijn veel wetten en regels moeilijk, technisch en onduidelijk en bovendien vaak helemaal niet van toepassing op met name kleine vrijwilligersorganisaties. "Normaal gesproken ben je bezig met je eigen bestuur, met je verantwoording en de financiën, maar er komen alleen maar meer en meer en meer regels bij", vertelt initiatiefnemer van de petitie Mark Molenaar. "Het probleem is ook dat je kennis nodig hebt om al die wetten te kunnen lezen, terwijl het geen eenvoudige taal is."

Volgens Molenaar hebben al die regels om misstanden te voorkomen bovendien helemaal geen nut. "Iemand die kwaad wil doen, weet de regels toch wel te omzeilen om kwaad te doen. Al die regels zijn geen probleem voor grotere organisaties waar een aantal betaalde mensen aan de slag zijn. Maar wat nou als jij een landschapsbeheergroepje bent met twintig man, je hebt een stichting opgericht om je te verzekeren en je hebt een budget van 750 euro per jaar? Wat moet je dan met al die regels? Zijn we niet met een kanon een mug aan het doodschieten?"

Jaap van der Sijs van de Utrechtse atletiekvereniging U-Track kan meepraten over de grote regeldruk voor vrijwilligersorganisaties. "Eens in de zoveel tijd zit je gewoon een paar uur dingen te doen waarvan je denkt: dit heeft niks te maken met mijn beeld van wat een voorzitter moet doen."

Van der Sijs vervolgt: "Voor een regeling voor de opstal moest ik recent bijvoorbeeld iets ondertekenen op het kantoor van een notaris. Daarvoor moest ik twee keer een half uur rijden. Of voor het UBO-register moet je een handtekening hebben van alle bestuurders. Maar we wonen niet bij elkaar om de hoek en we zien elkaar ook niet wekelijks, dus per mail moet je er maar voor zorgen dat er een krabbel onder het document komt te staan."

Ook Bert Aben van Stichting Dierenhulpverlening Woerden herkent de hoge regeldruk voor organisaties. Zijn stichting zet zich primair in voor met name honden, poezen, konijnen en siervogels, maar heeft soms vooral de handen vol aan al het regelwerk eromheen. "Als vrijwilliger moet je alles maar uitzoeken en begrijpen. Dat kost aardig wat werk: ik denk dat ik al gauw een dag per week bezig ben met alle regelgeving. Daar word ik af en toe wel moedeloos van."

Er speelt ook een ander probleem en dat is dat bepaalde wetgeving ook een grote verantwoordelijkheid neerlegt bij bestuursleden, vertelt Aben. Hij doelt op de WBTR (Wet bestuur en toezicht rechtspersonen), een wet die de kwaliteit van bestuur moet verbeteren. "Deze wet benadrukt de hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders. Je ziet vervolgens dat bestuursleden dat risico niet willen gaan nemen."

Lees ook: Verenigingen en stichtingen moeten snel aan de slag met onbekende nieuwe wet: 'Kwam uit de lucht vallen'

Van der Sijs vult aan: "De WBTR is ook eigenlijk een veel te zwaar middel voor kleine verenigingen om een probleem op te lossen dat eigenlijk speelde bij woningbouwverenigingen. (...) Er gaat een bepaalde dreiging uit van die wet, waardoor mogelijk bestuursleden van verenigingen zullen zeggen: ik word geen bestuurslid meer."

Van der Sijs en Aben hebben de petitie tegen de hoge regeldruk zelf ook getekend en hopen dat er iets gaat veranderen. "Ik snap dat je fraudezaken wilt voorkomen, maar ik hoop dat ze er wat meer rekening mee houden dat veel organisaties op vrijwilligers draaien en dat ze dus ook niet veel tijd hebben zich te verdiepen in al die regelgeving. Je moet gewoon aparte regels maken, rekeninghoudend met de grootte en het karakter van de stichting", besluit Aben.

De petitie is inmiddels bijna 2400 keer getekend. Daarnaast hebben tientallen organisaties zich aangesloten bij de petitie.