Historicus Arjan is op zoek naar de opvallendste verdwenen kledingwinkels van Utrecht

Hoewel zijn onderzoek pas net is begonnen lepelt Den Boer in gesprek met Radio M Utrecht de ene na de andere anekdote op. Tot nu toe heeft hij zich vooral verdiept in de mode-industrie. Die kreeg een enorme boost in Utrecht toen in de tweede helft van de 19e eeuw allerlei Duitsers naar de Domstad kwamen. "Denk aan Dijckhoff, Peek & Cloppenburg, Clemens en August Brenninkmeijer (C&A) en Hunkemöller. In Duitsland waren al grote textielfabrieken terwijl we in Nederland alles met de hand deden."

Het begin allemaal in de jaren 30 van de 19e eeuw, vertelt Den Boer. Duitser Anton Sinkel had al een winkel in Amsterdam en opende ook een vestiging aan de Oudegracht in Utrecht. "Dat was met stip de grootste winkel van Utrecht en waarschijnlijk van het hele land." Een groot verschil met de kledingzaken die we tot dan toe kenden in Nederland, was de opzet van de Winkel van Sinkel. "Je kon er zelf rondlopen en kijken. Dat was echt nieuw toen."

Hoewel we de Winkel van Sinkel anno 2022 nog altijd onder die naam kennen, stopte de kledingzaak in 1912. Daarna werd het een bank en tegenwoordig is het een café-restaurant.

Een andere erfenis van de Duitse textielondernemers is het opvallende torentje op het gebouw op de hoek van de Oudegracht met de Lange Viestraat. Die is in 1899 gebouwd in opdracht van de Duitser Bernhard Dijckhoff, die daar destijds een kledingzaak had. "Je kan zeggen: het lijkt wel een fallussymbool. Maar hij trok de aandacht van de omgeving." En dat was precies wat Dijckhoff wilde. Een soort marketingstunt dus.

Aanvankelijk was het torentje van steen. Later is het gerestaureerd en zijn de stenen vervangen door glas. Anno 2022 is het pand van ING. Overigens had Dijckhoff het idee van zo'n torentje afgekeken van Peek & Cloppenburg, die iets soortgelijks hadden gebouwd in hun pand op de Oudegracht, waar nu McDonald's zit. Dat torentje is inmiddels gesloopt.

Een andere textielondernemer die zijn sporen naliet in het centrum van Utrecht was Adrianus Bastiaanse. In tegenstelling tot veel van zijn collega's is hij niet geboren in Duitsland maar in Rotterdam. Bastiaanse had een winkel in korsetten en badmode aan de Oudegracht, op de plek waar nu het Kruidvat zit.

In 1962 baarde hij opzien door een catwalk over de Oudegracht te organiseren. "Om een jongere generatie te bereiken", vertelt Den Boer. "Hij liet een drijvend ponton door de gracht varen, met dames in badpak erop. Ze droegen nog net geen bikini, dat kwam pas een paar jaar later." Die catwalk was een hele happening in de jaren 60. "Voor 5 gulden kon publiek een plekje op de werf kopen."

Tot slot vertelt Den Boer over het enige vrijstaande winkelpand aan de Oudegracht. Dat is op de plek waar nu modezaak Pull & Bear zit. Het werd gebouwd in 1916 en werd als eerste betrokken door modemagazijn Gerzon. "Een van oorsprong Joods familiebedrijf dat het heel zwaar had in de Tweede Wereldoorlog. Bijna de hele familie kwam om en het bedrijf kwam onder Duits bewind. Toch bleef de familie Gerzon tot 1973 in het pand zitten."

Historicus Arjan den Boer wil zich na de kledingzaken storten op andere categorieën van verdwenen winkels, zoals meubelwinkels, boekwinkels, kruideniers of platenzaken. Hij doet dat in opdracht van DUIC (De Utrechtse Internet Courant) en het idee is om uiteindelijk alle verhalen te bundelen tot een boek. Eerder maakte hij ook verhalen over verdwenen Utrechtse horecazaken. Ook die worden uitgegeven in een boek.