Margreet bij Diergeneeskunde: 'gewone' en dierenziekenhuizen zoeken sámen naar nieuwe medicijnen
UTRECHT - Huisdieren krijgen net als hun baasjes kanker. En net als bij die baasjes, is er steeds meer behandeling mogelijk. Sommige kankersoorten zijn bij mensen heel zeldzaam, maar komen bij dieren regelmatig voor. Hormoonproducerende tumoren in de bijnier en hypofyse bijvoorbeeld. Artsen en onderzoekers uit reguliere ziekenhuizen werken daarom intensief samen met dierenarts-onderzoekers zoals Sara Galac.
Krijgen dieren en mensen straks hetzelfde medicijn als ze een hormoonproducerende tumor hebben?
De maestro van het hormoonorkest
Weleens over de hypofyse nagedacht? Niet zo vaak hè?! Het is een heel klein orgaan - zo groot als een erwtje ongeveer - in de hersenen. Het zit achter onze ogen en wordt door Sara liefdevol "de maestro van het hormoonorkest" genoemd. De hypofyse organiseert de hormoon-aanmaak in onder andere de bijnieren en schildklier. Zij stuurt seintjes naar het orgaan om te zeggen dat er een hormoon moet worden aangemaakt, en ontvangt ook informatie terug. Bij voorbeeld: "stop maar weer, er is genoeg aangemaakt". Dat gaat mis wanneer er een hormoon-producerende tumor in het lichaam ontstaat.
Tweehonderd jaar geleden begon op een zolderkamer aan de Utrechtse Biltstraat de studie Diergeneeskunde. Drie docenten en een handjevol mannelijke studenten trapten af. Inmiddels is de faculteit uitgegroeid tot één van de toonaangevende opleidingen in de wereld met hun focus op onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg. Margreet is de komende weken te gast bij deze nog altijd énige studie Diergeneeskunde in Nederland.
Sara behandelt regelmatig honden met een hypofysetumor zoals teckel Eddi. Terwijl ze Eddi begroet legt ze uit hoe ze hem voor het eerst zag: "Hij kwam binnen met een slechte vacht, kale flanken en een heel dikke buik met daaronder dunne pootjes. Een CT scan liet een vergrote hypofyse zien. Wij hebben toen zijn hypofyse verwijderd en daardoor verdwenen zijn klachten. De functie van zijn verdwenen hypofyse, wordt nu overgenomen door medicijnen."
Gekweekte tumoren
Een deel van de tumor van Eddi is naar het lab gegaan, waar van dat stukje hypofysetumor 'tumor-organoïden' werden gekweekt. Dat zijn 3D-minitumoren die in een kweekbakje groeien uit tumorcellen van een (honden-)patiënt. "Ik vraag aan ieder baasje of we een stukje van de tumor mogen gebruiken voor ons onderzoek naar toekomstige medicijnen", legt Galac uit, "dat mag gelukkig eigenlijk altijd en dat is heel belangrijk voor ons onderzoek."
Honden zijn onze beste vrienden
"In het laboratorium worden op die 3D-minitumoren verschillende combinaties van medicijnen getest. Dat is heel fijn, want dan hoeft dat dus níet op dieren getest te worden. Voor dit onderzoek werken we samen met de reguliere ziekenhuizen. Samen met hen zoeken we naar toekomstige medicijnen die de groei van bijnier- en hypofysetumoren zal remmen bij dieren en bij mensen. Zo zie je maar weer: de hond is écht de beste vriend van de mens!"
