Helft van de molens in Utrecht staat stil: 'Vervanging van de roeden zou veel tijd en geld kosten'

In de miezerige regen over de polder krijg je bij de stilstaande Westbroekse Molen een triest gevoel, geeft Paul Vesters van Het Utrechts Landschap toe. "De wieken zien er ogenschijnlijk prima uit", legde hij vanmorgen op Radio M Utrecht uit. "We controleren de molen regelmatig, ook de wieken. Maar we hebben nu onderzoek laten doen naar specifiek de 'roeden', een onderdeel van het wiekensysteem."

De stalen kokers waar het hekwerk van de wieken aan vastzitten hebben lasnaden die te dun zijn, werd met het onderzoek duidelijk. "De aandacht bij het onderhoud gaat normaal uit naar de kwaliteit van het plaatstaal", aldus Vesters. "Dat kan corrosie gaan vertonen. Maar door nieuwe meettechnieken kunnen we nu ook de lassen beter beoordelen."

Niemand hoeft volgens Vesters bang te zijn dat de wieken spontaan de polder in vliegen als de lassen het begeven. Het risico is wel dat er een breuk in de 27,5 meter lange roede ontstaat, met name dichtbij de askop waar de meeste kracht op wordt uitgeoefend. Een draaiende wiek zou daardoor kunnen buigen en zo de molen forse schade kunnen toebrengen.

Niet alleen de Molen van de Polder Westbroek kampt met het euvel. Utrechts Landschap heeft 19 van zijn 23 molens uit voorzorg stil moeten zetten. Van nog eens 17 molens van andere beheerders in de provincie Utrecht moet binnenkort duidelijk worden of ze veilig genoeg zijn om nog te mogen draaien.

Ook de Loenderveense Molen aan de rand van Loenen aan de Vecht mag voorlopig niet draaien. Molenaar Harke Slagter was verrast door de rigoureuze stap om zoveel molens ineens te laten stoppen. Maar het verbaast hem ook weer niet heel erg en overdreven vindt hij het ook niet. "Ze kunnen nu beter onderzoek doen en dieper kijken. Dat kon voorheen niet." Voor Slagter, afdelingsvoorzitter Utrecht van het Gilde van Vrijwillige Molenaars, is het vooral belangrijk dat de vrijwilligers hun taken verantwoord kunnen uitvoeren.

Nader onderzoek moet uitwijzen of de roeden nog kunnen worden gerepareerd. Slagter hoopt niet dat vervanging nodig is. "Dat gaat heel veel geld kosten. En dat zal ook betekenen dat de molens lang stil blijven staan. Wil de molen in een goede conditie blijven, dan is het belangrijk dat hij draait. Het aanzien van een molen die stilstaat is natuurlijk niet zo geweldig en dan gaat hij technisch erg achteruit. Als de molen niet draait kun je de wieken er net zo goed afhalen."

Het zou weliswaar een domper zijn op het 50-jarig jubileum van het molenaarsgilde dat in 1972 werd opgericht, maar volgens Slagter is de vreugde er niet minder om. "Het wordt een heel groot feest, maar hoe we daar in Utrecht mee omgaan zullen we moeten afwachten."