Utrecht wil miljarden voor metro: 'Investering nodig om stad leefbaar te houden'

    2 november 2021, 06:00 • 4 minuten leestijd

    Wethouder Lot van Hooijdonk.
    Wethouder Lot van Hooijdonk. © Gemeente Utrecht / Robert Oosterbroek
    UTRECHT - Utrecht wil een metrolijn naar Nieuwegein aanleggen. Ook een metro onder het hart van de stad staat op het verlanglijstje. Met ingrepen als deze moet de bevolkingsgroei worden opgevangen. De gemeente en de provincie willen het Rijk vragen om het leeuwendeel van de benodigde 4 tot 5 miljard euro op zich te nemen.
    De ondergrondse moet onder meer de nieuwe bewoners van de Merwedekanaalzone verbinden met het centraal station. Volgens mobiliteitswethouder Lot van Hooijdonk is de Utrechtse metro noodzakelijk om de groeiende stad leefbaar te houden. "We willen veel woningen bouwen omdat mensen daarnaar op zoek zijn. En we willen tegelijkertijd dat de stad prettig blijft. Met onze schaarse ruimte willen we heel graag dat mensen zoveel mogelijk lopen, fietsen en met het openbaar vervoer gaan."

    Verkeersproblemen

    "We kwamen erachter dat we het openbaar vervoer onder de grond moeten afwikkelen", zegt Van Hooijdonk in een toelichting tegen RTV Utrecht. "Anders krijgen we grote verkeersproblemen." Waar de metrolijn en de haltes precies komen wordt nog uitgezocht. De provincie en de gemeente willen er wel al rekening mee houden dat hij bij Utrecht Centraal kan aansluiten op een mogelijke metro door de binnenstad. Die zou dan onder het Vredenburg, het Janskerkhof en de Biltstraat gaan rijden. Daar loopt nu een busbaan.
    Wiel met spaken

    Het idee om een metro aan te leggen valt onder een breder plan om de ov-routes te verbeteren. Utrecht wil een ringlijn, zodat reizigers niet altijd meer langs Utrecht Centraal hoeven te rijden. Vanuit die ring moet het treinstation wel bereikt kunnen worden over regionale lijnen die als spaken in een wiel naar het midden leiden. Daarvoor denken de provincie en de gemeente aan de Merwedelijn en de Papendorplijn, die tussen 2030 en 2035 gereed zouden moeten zijn. Tot 2045 zouden daar de Waterlinielijn, de verbeterde Binnenstadsas en het nieuwe combi-station Lunetten-Koningsweg aan toegevoegd moeten worden.

    "De Merwedelijn is een eerste stap van de ov-schaalsprong waarmee we nieuwe geplande woningbouw in gebieden als de Merwedekanaalzone, A12-zone en het centrum van Nieuwegein op een duurzame manier bereikbaar maken", zegt gedeputeerde Arne Schaddelee namens de provincie. "Maar er is veel meer nodig aan ov in de metropoolregio Utrecht. Voor een gezondere leefomgeving is een mobiliteitstransitie nodig naar schoon vervoer dat weinig ruimte inneemt."

    De gemeente, de provincie en de regio zijn het erover eens dat als Utrecht leefbaar wil blijven en tegelijk een deel van het landelijke woningtekort moet oplossen er veel geld nodig is. Ook moeten er maatregelen komen tegen de luchtvervuiling, de geluidsoverlast en de barrièrewerking van de snelwegen rond de stad. "Wil je de stad opschalen, dan zul je grote investeringen moeten doen om de condities te scheppen", aldus wethouder Lot van Hooijdonk. "Dat klinkt nu allemaal groots en meeslepend, maar voor Leidsche Rijn hebben we precies hetzelfde gedaan."

    Van Hooijdonk noemt de nieuwe onderzoeken waarin de mogelijkheden zijn verkend 'regionaal huiswerk'. "We hebben dit met elkaar gedaan om het gesprek met de rijksoverheid goed te kunnen voeren. We hebben afgesproken dat we in het najaar van 2022 afspraken gaan maken over welke investeringen wij in de regio noodzakelijk vinden. Daar hebben we nu een paar goede rapporten voor liggen."

    Bang voor grote problemen als bij de aanleg van de Amsterdamse metro is Van Hooijdonk niet. "Het goede nieuws is dat de bodem van Utrecht heel anders in elkaar zit dan die van Amsterdam. Dat wil niet zeggen dat het niet een complex project is, dat voelt iedereen op zijn klompen aan. Maar we denken dat de stad dit nodig heeft om een stap verder te zetten."
    Ook de lessen van de tramlijn naar het Utrecht Science Park, die vele malen duurder uitviel dan vooraf berekend was, neemt de verkeerswethouder mee. "Vergeet niet dat de Uithoflijn ook hartstikke complex was. Het station van Utrecht is zo'n beetje de drukste plek van Nederland. Het is niet perfect gelopen, maar die lijn ligt er nu wel mooi bij, dus we kunnen dit met elkaar." Nieuw onderzoek is positief over de vraag of een nieuwe tramlijn op Utrecht Centraal kan worden aangesloten, zegt Van Hooijdonk, die inmiddels een voorstel voor de ov-investeringen naar de gemeenteraad heeft gestuurd.

    Vier tot vijf miljard

    De kosten voor het openbaar vervoer dat de bouw van tienduizenden nieuwe huizen in de stad mogelijk moet maken worden op minimaal vier tot vijf miljard euro geschat. Daarvoor hebben zowel de stad als de provincie bij lange na niet genoeg geld. "Het leeuwendeel zal door het Rijk moeten worden opgebracht", aldus Van Hooijdonk. "De gemeentelijke polsstok is niet langer dan hij is, zo zit het Nederlandse systeem in elkaar. We betalen allemaal belasting aan de rijksoverheid. Gemeenten en provincies hebben weinig eigen mogelijkheden om fondsen te werven. Het Rijk heeft die wel."
    Wethouder Van Hooijdonk rekent erop dat bij de kabinetsformatie geld vrijkomt voor grote investeringen in de infrastructuur. "Dit wil het Rijk ook graag: er is een woningnood, en er zijn meer werkplekken nodig wanneer ook de werkende bevolking groeit. We hebben daar plannen voor in de Utrechtse regio. Daar zijn grote investeringen voor nodig, met name in bereikbaarheid, maar ook bijvoorbeeld in groen en leefbaarheid. Die investeringen overtreffen onze portemonnee. De enige manier waarop we dit kunnen doen is in samenwerking met het Rijk en er moeten fondsen voor beschikbaar zijn."

    Leidsche Rijn

    Van Hooijdonk wijst op de bouw van Leidsche Rijn als een voorbeeld van enorme infrastructurele projecten die Utrecht verder hebben geholpen. "De vorige strategie om woningen te bouwen was een grote vinexwijk aanleggen voor honderdduizend mensen. Daar hebben we de A2 voor overkapt, ook niet misselijk. We hebben ov en andere voorzieningen aangelegd. Nu zijn we aan het nadenken waar de volgende honderdduizend bewoners erbij komen. Dat kan niet zomaar in de bestaande stad zonder iets aan de infrastructuur of de omstandigheden te doen."
    "Tot nu toe hebben we de groei met de fiets opgevangen, en dat blijft ook belangrijk in Utrecht", zegt Van Hooijdonk. "Nu moet het ov een been gaan bijtrekken, om de stad prettig te houden. Dan ben ik ervan overtuigd dat het kan. Dan kunnen er meer mensen in onze stad en onze regio wonen, en blijft Utrecht tegelijkertijd een heel fijne stad."

    Meest gelezen

    FC Utrecht sluit eredivisie af met 3-2 zege op FC Emmen: 'Waren vrij dominant'

    FC Utrecht sluit eredivisie af met 3-2 zege op FC Emmen: 'Waren vrij dominant'

    Douvikas als eerste FC Utrecht-speler topscorer eredivisie, ook Di Tommaso-trofee voor Griekse spits: 'Heel blij'

    Douvikas als eerste FC Utrecht-speler topscorer eredivisie, ook Di Tommaso-trofee voor Griekse spits: 'Heel blij'

    Cabaretier Andries Tunru treedt op in zijn eigen stadsie: 'Voel me altijd begrepen door het Utrechtse publiek'

    Cabaretier Andries Tunru treedt op in zijn eigen stadsie: 'Voel me altijd begrepen door het Utrechtse publiek'

    Van de Kerkhof pakt brons op EK roeien

    Van de Kerkhof pakt brons op EK roeien

    Sam (22) is Romina's (13) buddy tijdens brugklasjaar: 'Ik wil graag een niveau hoger'

    Sam (22) is Romina's (13) buddy tijdens brugklasjaar: 'Ik wil graag een niveau hoger'

    Gesproken nieuws