Studenten Ties en Wendelien fietsen van Auschwitz naar Westerbork: 'Belangrijk verhaal voor de volgende generatie'

UTRECHT - Het duurt waarschijnlijk niet lang meer voordat er in Nederland geen mensen meer zijn die de Tweede Wereldoorlog meemaakten. Om de geschiedenis toch levend te houden, fietsen Nederlandse, Duitse en Poolse studenten morgen samen van Auschwitz naar Westerbork.
Poortgebouw en station van vernietigingskamp Auschwitz Birkenau.
Poortgebouw en station van vernietigingskamp Auschwitz Birkenau. © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel
"Ik ben benieuwd of we verschillende blikken hebben op het verleden en hoe we daar dan mee omgaan", zegt Wendelien Barkema uit Utrecht. Ze is één van de deelnemers die de 850 kilometer lange route tussen het concentratiekamp in Polen en het Nederlandse doorgangskamp fietsen. "Een vriendin stelde het voor en ik was eigenlijk direct enthousiast. Omdat ik veel bezig ben met sporten en racefietsen. Maar ook de gedachte achter deze tocht - stilstaan bij de Tweede Wereldoorlog - sprak me heel erg aan."
Wendelien fietst van Auschwitz naar Westerbork.
Wendelien fietst van Auschwitz naar Westerbork. © Wendelien Berkema
De 22-jarige studente woont pas nét in de Domstad. "Ik ga aankomend studiejaar beginnen met een research master aan de universiteit: Migration, Ethnic Relations and Multiculturalism. Deze fietstocht past daar ook mooi bij."

Volgende generatie

Ook Ties Wijnen (21), die in het vierde jaar van de School voor Journalistiek in Utrecht zit, doet mee aan de tour. "Het is niet zo dat ik een speciale band heb met de oorlog, in de zin dat familie van mij is omgekomen, maar ik vind de geschiedenis wel heel interessant. Ik dacht er veel van te weten, maar iedere keer als ik me er verder in verdiep merk ik dat het toch soms tegenvalt. Daarom vind ik het belangrijk dat ik, als volgende generatie, er meer over te weten kom."
De overblijfselen van de afrastering binnen kamp Auschwitz Birkenau, en de restanten van stenen barakken.
De overblijfselen van de afrastering binnen kamp Auschwitz Birkenau, en de restanten van stenen barakken. © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel
Het is een lange reis met een strak geregisseerd programma. "Vroeg opstaan, en gemiddeld zo'n 80 tot 100 kilometer per dag fietsen", vertelt Wijnen. "Maar het is goed geregeld allemaal. Ik ben denk ik nog nooit zo luxe op vakantie geweest. We slapen in jeugdherbergen bijvoorbeeld, terwijl ik zelf op fietsvakanties juist altijd kampeer. En alles is helemaal voor ons uitgestippeld."
Ties is één van de deelnemende studenten.
Ties is één van de deelnemende studenten. © Terug naar Westerbork.

Blijven trappen

De fietstocht leidt zoveel mogelijk langs de route van de voormalige spoorlijn tussen Westerbork en Auschwitz en duurt bijna twee weken. Over deze rails werden tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Westerbork ruim 102.000 Nederlandse Joden en 245 Roma per trein gedeporteerd.
Het doel: "De jongere generaties laten beseffen dat vrede en vrijheid geen vanzelfsprekendheid is. Je moet je er constant voor inzetten", aldus de organisatie. "Net als bij het fietsen; het is niet vanzelfsprekend dat je verder gaat, je moet door blijven trappen. We willen de lessen uit de Tweede Wereldoorlog, en dan vooral over vrede, vrijheid en samenwerking, doorgeven aan nieuwe generaties."
De fietstocht is in totaal 850 kilometer lang.
De fietstocht is in totaal 850 kilometer lang. © Terug naar Westerbork

AZC in Ter Apel

Beide Utrechtse studenten hebben genoeg getraind voor de fietstocht. "Ik ben naar Limburg geweest en heb met vriendinnen de Elfstedentocht gefietst", zegt Wendelien. "Ik heb veel zin het sportieve gedeelte, maar vind het ook belangrijk om meer te leren over de oorlog. Ik woonde hiervoor in Groningen en werkte bij het AZC in Ter Apel. Daar zag ik de letterlijke gevolgen van oorlog en het is bizar om voor te stellen wat er hier in Nederland heeft plaatsgevonden. Het is goed om stil te staan dat wij nog helemaal niet zo lang vrij kunnen leven en dat dat op veel plekken nog niet zo is."
Replica's van veewagens in Westerbork.
Replica's van veewagens in Westerbork. © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel