Hoe renovatie huurders soms tot wanhoop drijft: 'Mensen beseffen niet hoe intens het is'
UTRECHT - Het geluid van drilboren, vallende bakstenen en een piepende liftschacht drijft huurders van een flat aan de Nigerdreef in de Utrechtse wijk Overvecht tot wanhoop. Meerdere bewoners klagen over migraine, slecht slapen en één stel heeft zelfs besloten te verhuizen. "Het is een lastig dilemma", stelt Portaal. "Idealiter zou je helemaal geen overlast willen geven, maar dan moet je 174 huishoudens uit huis plaatsen. Dat is met de huidige woningnood eigenlijk niet te doen."
Aan de Nigerdreef is het een komen en gaan van bouwvakkers en -materieel. Voor iedere ingang van de flatgebouwen zijn grote, groene containers geplaatst. Achter bouwhekken liggen grote brokken baksteen en gruis van de verbouwingswerkzaamheden. De lift van de portiekflat is verwijderd en een vervangende lift is via een containeringang bereikbaar. "De derde container moet je hebben", zegt een bewoner aan de telefoon, als we bellen met de vraag hoe we binnen kunnen komen. "Niet de tijdelijke lift nemen hoor. Dan duurt het tot morgen dat je er bent."
Hij wil niet met zijn naam in dit artikel worden genoemd, maar deze bewoner is boos over de grootschalige renovatie die Portaal uitvoert. "Ik heb tegen gestemd. Kijk, ik kom zelf uit de bouw. Woningcorporaties weten het mooi te verkopen. 'Je krijgt een mooie nieuwe keuken en badkamer', zeggen ze. En dat er geluidsoverlast is, dat zeggen ze wel. Maar mensen beseffen helemaal niet hoe lang dat duurt, hoe intens het is. Ik heb even zitten rekenen, maar je zit dus bijna twee jaar in het lawaai, hè? De bouw begint om 06.45 uur en dan gaat het de hele dag door. En met die tijdelijke lift zitten we ook 's nachts in het lawaai, die piept keihard. Er woont hier iemand op de bovenste verdieping die nogal vaak nachtelijk bezoek krijgt, laat ik het daar maar op houden. Dat gepiep, je wordt er gewoon gek van. Dat wordt er allemaal niet bij verteld. En dan stemmen mensen voor. Weet je, voor mij maakt het niet meer uit, ik ga verhuizen vanwege al deze overlast. Maandag krijgen we de sleutel. Maar voor de buren vind ik het heel erg."
Woongenot
Een rondje door het flatgebouw leert dat er inderdaad een groep bewoners is die de implicaties van zo'n verbouwing niet goed heeft ingeschat. "Ja, ik heb heel veel last", zegt een vrouw in wat gebrekkig Nederlands. Achter haar is haar jonge kindje van 3,5 jaar aan het jengelen. Ze valt even stil en tranen schieten in de ogen. "Ik slaap slecht, heb migraine. Ik wist niet van tevoren dat het zo erg zou zijn. Dan hadden we nooit voor gestemd."
Ik wist niet van tevoren dat het zo erg zou zijn. Dan hadden we nooit voor gestemd.
Haar onderbuurvrouw Jamillah heeft precies dezelfde klachten. Net als bij alle bewoners hier is haar vloer afgedekt met een wit met oranje zeil, tegen al het stof. "Ze hadden ons gewoon een andere woning moeten aanbieden. We mogen er vijf weken uit, als ze echt binnen gaan renoveren. Maar ik dacht dat we gedurende de hele verbouwing weg zouden zijn. Ik wist niet van tevoren dat we zelf zo lang in het lawaai zouden zitten. Ik kan niet slapen. Natuurlijk is het fijn dat er een nieuwe keuken en badkamer komen, maar ze moeten beseffen dat wij niet zolang in dit lawaai kunnen zitten. Ik betaal iedere maand netjes mijn huur, maar we krijgen amper compensatie terwijl ons hele woongenot weg is."
Het komt vaker voor dat er frictie ontstaat tussen woningcorporaties en huurders over renovatie, laat de Woonbond in een reactie weten. "Waar vaak gedoe over ontstaat, is de vraag of iets wel of niet in bewoonde staat kan. Daar komt vaak het meest juridische getouwtrek over. Bij een renovatie of sloop moet de verhuurder een verplichte verhuisvergoeding betalen of alternatieve woonruimte aanbieden", zegt een woordvoerder. "Bij groot onderhoud hoeft dat niet. Er wordt dus weleens gesteggeld over de vraag: wanneer is iets een renovatie en wanneer is het groot onderhoud?"
In het geval van de Nigerdreef worden er eigenlijk drie projecten tegelijkertijd uitgevoerd: (1) de voorgevel, (2) het renoveren van binnen (waarbij onder meer de keuken en badkamer worden vernieuwd) en (3) het renoveren van de portieken en liften. In de vijf weken dat de keuken en badkamer worden verbouwd krijgen mensen een logeerwoning aangeboden. Ook krijgen de bewoners in totaal 150 euro compensatie.
"We bieden dertig logeerwoningen tijdens de renovatie binnen", zegt Visser van Portaal. "Idealiter zouden we helemaal geen overlast willen geven, maar dan moet je 174 huishoudens een jaar lang uit huis plaatsen. Dat is met de huidige woningnood eigenlijk niet te doen. Het blijft dus een dilemma. In die logeerwoning hebben ze alles: wasmachine, meubels en wifi." Portaal benadrukt dat er draagvlak is gevraagd en dat zeker 80 procent van de bewoners heeft ingestemd met de renovatie.
Volgens de Woonbond is het moment dat zo'n draagvlakmeting wordt uitgevoerd hét moment voor huurders om goede afspraken te maken met de verhuurder. "Als je vooraf alles goed doorspreekt kun je nog tot afspraken komen als je denkt: dit wordt te gortig. Renovaties waarbij juist dat deel serieus wordt aangepakt zorgen vaak voor de minste problemen achteraf."
Juist blij
Maar zoals wel vaker geldt voor overlast, verschilt de mate waarin het wordt ervaren per persoon. "Lawaai?!", vraagt een wat dove bewoonster. "Welk lawaai? Nee hoor, ik heb nergens last van. Ik ben 98 jaar, ben de eerste bewoner van deze flat. Ik vind het wel een beetje vervelend dat ik tussen de zooi zit, maar ach, het is niet zo erg hoor." En ook Lalita wil niet klagen. "Ik wil graag een leuke woning hebben, ik ben juist blij dat de keuken eindelijk wordt vervangen. Dan moet je ook een bijdrage leveren. Het hoort er nou eenmaal bij."
Op de eerste verdieping woont een gezin met drie kinderen dat juist fel tegen de renovatie is. "Het contact met Portaal is heel slecht. Ik heb drie keer een andere planning gekregen. Ik neem ook gewoon vrij van werk, dus als ze op het laatste moment de planning omgooien, zit ik hier weer voor niks te wachten. Het is gewoon veel te veel van het goede dit", vindt hij.
Mondig
"Weet je wat het is? Ik weet gewoon goed wat mijn rechten zijn als huurder. Toen ik hier kwam wonen, heb ik direct gezegd dat ik een nieuwe keuken en badkamer wilde. Gingen ze eerst niet in mee, maar het was heel erg verouderd. Ik ben naar het huurteam gestapt en kreeg gelijk. Niet iedereen is zo mondig. Denk je dat ze op deze manier om zouden gaan met huurders in Tuindorp of Wittevrouwen? Echt niet!"
Woningcorporatie Portaal herkent de klachten die de renovatie met zich meebrengt. "Het is niet fijn en we kunnen het nooit fijn maken", zegt woordvoerder Esther Visser. "Maar mensen krijgen er echt een prachtig pand voor terug."
Beter uitleggen
Toch is het inderdaad een terugkerend fenomeen dat niet iedereen van tevoren goed beseft wat de implicaties van zo'n verbouwing kunnen zijn, erkent Visser. "Dat horen we vaker en dat is dus iets wat wij misschien van tevoren nog beter moeten uitleggen. We komen langs met een brochure waarin we aangeven dat er geluidsoverlast gaat zijn en maken met de bewoners het sociaal plan. Maar het is niet altijd goed uit te leggen wat voor overlast en rotzooi een verbouwing geeft als je het zelf niet hebt meegemaakt. Misschien heeft niet iedereen zich dat gerealiseerd."
